Bialbero: Ένας κινητήρας θρύλος κάτω από τα καπό των Alfa Romeo

H Alfa Romeo έχει εξελιχθεί σε ένα μύθο της αυτοκίνησης, περιλαμβάνοντας θρυλικές μορφές, όπως οι Tazio Nuvolari, Juan Manuel Fangio και Franco Scaglione αλλά και μοντέλα παραγωγής και αγωνιστικά όπως οι 33 Stradale, Montreal και GTA,  που κατέκτησαν νίκες και τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων, αλλά και μηχανολογικές καινοτομίες που εξελίχθηκαν σε «φετίχ». Ένα από αυτά είναι και ο κινητήρας bialbero

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ο Orazio Satta Puliga επικεφαλής της Alfa Romeo από το 1951, αναζητούσε έναν νέο κινητήρα που θα περνούσε την εταιρία σε μια νέα εποχή. Η Giulietta ήταν τότε προ των πυλών και θα έπρεπε να συνοδεύεται από ένα εξίσου σημαντικό κινητήριο σύνολο.

Για το σχεδιασμό του νέου κινητήρα ο Orazio Satta Puliga θα εμπιστευόταν τον Giuseppe Busso, έναν άνθρωπο που επίσης συνέδεσε άρρηκτα το όνομα του με τη μάρκα ως τεχνικός σχεδιαστής της.

Η Alfa Romeo ήδη διέθετε στη γκάμα της κινητήρες με διπλούς εκκεντροφόρους επικεφαλής, μια προηγμένη για την εποχή λύση, με το σύνολο που εφοδίαζε την Alfa Romeo 1900 να ακολουθεί αυτό το σχεδιασμό, έχοντας μπλοκ κατασκευασμένο από χυτοσίδηρο. Όμως οι Puliga και Busso έβλεπαν ότι ο νέος κινητήρας δεν θα έπρεπε να αποτελεί απλά μια εξέλιξη, αλλά ένα άλμα στο μέλλον.

Έτσι, το 1954, η παρουσίαση της Giulietta συνοδεύτηκε από την παρουσίαση ενός νέου κινητήρα, ο οποίος παράλληλα με τα πρωτοποριακά χαρακτηριστικά διέθετε και μια πολύ όμορφη εμφάνιση, στοιχείο που η μάρκα θα επαναλάμβανε και στο μέλλον με κινητήρες όπως ο “boxer” και ο “V6 busso”.

Ο Orazio Satta Puliga, επικεφαλής της Alfa Romeo από το 1951 ποζάρει με τις GP159, Giulietta ti και Giulia

Ο νέος τετρακύλινδρος σε σειρά κινητήρας κάτω από το καπό της Giuietta είχε χωρητικότητα 1.290 cc και πήρε το προσωνύμιο “bialbero” (δύο άξονες στα ιταλικά) από την ύπαρξη των δύο εκκεντροφόρων επικεφαλής. Αυτή βέβαια δεν ήταν και η μόνη καινοτομία του, αφού ο κινητήρας bialbero είχε, τόσο το μπλοκ, όσο και την κεφαλή κατασκευασμένα από κράμα αλουμίνιου και χιτώνια από χάλυβα.

Παράλληλα οι εκκεντροφόροι κινούσαν άμεσα τις δύο βαλβίδες ανά κύλινδρο, οι οποίες ήταν τοποθετημένες σε γωνία 80^ο επιτρέποντας την τοποθέτηση του μπουζί, σχεδόν, στο κέντρο. Τέλος, ο στροφαλοφόρος άξονας ήταν σφυρήλατος, στηριζόταν σε 5 κουζινέτα, ενώ ο χρονισμός του συνόλου γινόταν μέσω καδένας.

Η συνολική απόδοση ήταν 53 ίπποι στις 5.500 rpm και 83 Nm ροπής στις 3.000 rpm, αλλά ο ίδιος κινητήρας στο μέλλον θα έφτανε έως και τους 100 ίππους στις 6.500 rpm. Με την αγωνιστική παράδοση της εταιρίας, δεν προκαλεί έκπληξη ότι ο Busso κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού, έλαβε υπόψη του ότι ο κινητήρας κάποια στιγμή θα είχε εμπλοκή και στους αγώνες, κάτι που επαληθεύθηκε με τον πλέον εμφατικό τρόπο στις Giulia GTA.  

Ο κινητήρας bialbero έδειξε αμέσως τις δυνατότητες του και αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία μεγαλύτερες εκδόσεις του συνόλου (από 1,6 έως και 2,0 λίτρα) θα εφοδίαζαν εξίσου επιτυχημένα μοντέλα, όπως η Giulia, η 2000 GTV, η 75 και η Spider.

Οι δυνατότητες του συνόλου ήταν τόσο μεγάλες που η Alfa Romeo δεν δίστασε να δοκιμάσει μια σειρά καινοτομιών, όπως για παράδειγμα τη δημιουργία του μικρότερου τετρακύλινδρου κινητήρα με δύο εκκεντροφόρους επικεφαλής χωρητικότητας 900cc., εκδόσεις με μηχανικούς υπερσυμπιεστές και στροβυλοσυμπιεστές καυσαερίων, κούφιες βαλβίδες εξαγωγής με νάτριο, δεκαεξαβάλβιδες κεφαλές, δύο μπουζί ανά κύλινδρο, αλλά και το πρώτο σύστημα μεταβλητού χρονισμού σε αυτοκίνητο παραγωγής στην Alfa Romeo Spider του 1980.    

Παράλληλα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά, ο bialbero διέθετε ακόμα ένα ιδιαίτερο στοιχείο, το οποίο συνέβαλε εξίσου στη δημιουργία του μύθου του. Η εμφάνιση του αποτελούσε ένα έργο τέχνης. Οι δύο εκκεντροφόροι επικεφαλής και η τοποθέτηση των μπουζί δημιουργούσαν ένα πανέμορφο αλουμινένιο κάλυμμα, αποδεικνύοντας πως οι Alfa Romeo αποτελούν σημείο αναφοράς και σε αισθητικό επίπεδο, τόσο για το αμάξωμα, όσο και για τα μηχανικά τους μέρη. Η καινοτομία και η αισθητική ανέδειξαν τον bialbero σε ένα από τα «φετίχ» της μάρκας. Το 1994, ο bialbero πέρασε στην ιστορία μετά από 40 χρόνια ένδοξης πορείας.