Μία ματιά στο μέλλον: Πώς θα αλλάξει η αυτοκίνηση σε όλα τα επίπεδα

Καθώς οι κατασκευαστές παγκοσμίως προετοιμάζονται για την επόμενη μέρα στην αυτοκίνηση και λανσάρουν ασταμάτητα νέα μοντέλα, επί το πλείστον ηλεκτρικά, η ηλεκτρική κινητικότητα και οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες φέρνουν τεράστιες αλλαγές σε πολλές διαφορετικές εκφάνσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Ποιες είναι οι πιθανές τάσεις στην τεχνολογία των αυτοκινήτων, οι ψηφιακές τεχνολογίες και πως θα μετεξελιχθούν οι λιανικές πωλήσεις τις επόμενες δεκαετίες;

Η ηλεκτροκίνηση

Μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον, τα ηλεκτρικά οχήματα μπαταρίας φαίνεται σιγά σιγά να κυριαρχούν, αλλά κανείς δεν ξέρει πραγματικά πώς θα εξελιχθεί η βιώσιμη κινητικότητα και η «πράσινη» αυτοκίνηση μακροπρόθεσμα.

Πολλά εξαρτώνται από το τι συμβαίνει σε ευρύτερη κλίμακα από το ίδιο αυτοκίνητο. Θα λέγαμε χαρακτηριστικά ότι το μέλλον δεν κρύβεται μόνο μέσα στο ίδιο το αυτοκίνητο, αλλά κυρίως έξω από αυτό. Το ίδιο το αγαπημένο μας τετράτροχο κρύβει μέσα του ατελείωτες ώρες εξέλιξης και δουλειάς από μηχανικούς, σχεδιαστές και προγραμματιστές. Πλέον όμως, το μέλλον φαίνεται να μην το καθορίζει το ίδιο. Πώς θα εξελιχθούν οι τεχνολογίες των μπαταριών, η χωρητικότητά τους, το κόστος τους; Πόσο θα έχουν διαδοθεί και αναπτυχθεί οι υποδομές φόρτισης σε 5 ή 10 χρόνια; Αυτός ο εξωγενής παράγοντας φαίνεται πως θα παίζει το σημαντικότερο ρόλο.

Γιατί τα αυτοκίνητα δε θα σταματήσουν να εξελίσσονται. Είναι στο γενετικό τους κώδικα. Τώρα όμως, αφού γίνονται ηλεκτρικά και οι κατασκευαστές τους -μαζί με τις πολιτικές ηγεσίες- επιλέγουν το δρόμο της ηλεκτροκίνησης, το παιχνίδι δεν ορίζεται από τα ίδια τα αυτοκίνητα. Τα εναλλακτικά καύσιμα, τα δίκτυα φόρτισης, οι ώρες φόρτισης, αλλά κυρίως η αυτονομία και το κόστος των αυτοκινήτων και των μπαταριών δεν είναι υπό τον απόλυτο έλεγχο των κατασκευαστών.

Για παράδειγμα, εάν το υδρογόνο υιοθετηθεί ευρέως για οικιακή και βιομηχανική θέρμανση και ως καύσιμο για μεγαλύτερα οχήματα, αεροπορία, τρένα και ναυτιλία που κινούνται με κυψέλες καυσίμου ή κινητήρες εσωτερικής καύσης υδρογόνου, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι δεν θα περάσει και στα αυτοκίνητα.

Ό,τι κι αν συμβεί όμως, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι η βιώσιμη ενέργεια του ηλεκτροκινητήρα είναι εδώ για να μείνει και θα είναι στο επίκεντρο της προσοχής στην τεχνολογία αυτοκινήτων για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Οι κατασκευαστές πιθανότατα θα συνδεθούν στενότερα με την ανάπτυξη συστημάτων και δικτύων φόρτισης και τη χρήση ενέργειας, ειδικά εάν η στροφή και η εμπορική απήχηση των ηλεκτρικών οχημάτων απογειωθεί. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι το προσπαθούν ήδη και πολλοί από αυτούς έχουν ήδη έτοιμα τα σχέδιά τους για θυγατρικές εταιρείες δικτύων φόρτισης, συνεργάζονται με μεγάλες εταιρείες καυσίμων και ετοιμάζουν τεράστια gigafactory κατασκευής μπαταριών.

Το αν θα επιβιώσουν ή όχι οι κινητήρες εσωτερικής καύσης, πιθανότατα θα εξαρτηθεί από τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών λύσεων για τα ορυκτά καύσιμα και από το πόσο μακριά είναι έτοιμοι οι κατασκευαστές να προχωρήσουν στη δέσμευση για καθαρά ηλεκτρικά οχήματα, αλλάζοντας τις επενδύσεις εξ ολοκλήρου στην τεχνολογία των μπαταριών και των ηλεκτρικών κινητήρων. Επίσης, εξαρτάται κατά μεγάλο ποσοστό από το πόσο εύκολα θα είναι προσβάσιμοι οι δημόσιοι φορτιστές, πόσο πολλοί θα είναι αν ο στόλος των ηλεκτρικών οχημάτων αυξηθεί εκθετικά, ειδικά στις σύγχρονες πηγμένες από ανθρώπους και αυτοκίνητα μεγαλουπόλεις στην Ευρώπη και την Ασία.   

Αυτό που είναι σχεδόν βέβαιο τώρα είναι ότι η τεχνολογία των μπαταριών θα εξελιχθεί σταδιακά σε πολλούς τομείς. Στην υλική τους υπόσταση, αφού ήδη βλέπουμε τις πρώτες μπαταρίες σε στερεά κατάσταση ή με ιδιότητες στερεάς κατάστασης, στο βάρος τους, και φυσικά τη χωρητικότητα τους.

Τα δίκτυα φόρτισης

Οι μεγαλύτερες εξελίξεις στην τεχνολογία των EV μπορεί τώρα να μην βρίσκονται μέσα στο αυτοκίνητο, όπως συνέβαινε παραδοσιακά τον περασμένο αιώνα, αλλά έξω από αυτό. Τα δίκτυα φόρτισης και η ανάπτυξη και η διαχείριση των σημείων φόρτισης είναι ακόμα ένας πολύ σημαντικός παράγοντας. Από φέτος και τα επόμενα χρόνια τα ηλεκτρικά οχήματα και το ενδιαφέρον για αυτά φαίνεται να εξελίσσονται με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από την υποδομή φόρτισης για την υποστήριξή τους. Αυτό θα εντείνεται όσο οι κατασκευαστές εξελίσσουν και λανσάρουν με αυξανόμενους ρυθμούς νέα ηλεκτρικά μοντέλα.

Οι υποδομές φόρτισης η αλήθεια είναι ότι φαίνεται να μένουν πίσω. Και αυτό συμβαίνει σε όλη την υφήλιο. Εξαίρεση αποτελούν λίγες μόνο προηγμένες χώρες όπως η Νορβηγία, η Ολλανδία και η Γερμανία με ικανοποιητικό δίκτυο σταθμών φόρτισης.

Υπάρχουν επίσης πολλά σημαντικά ερωτήματα για τα οποία μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν συγκεκριμένες λύσεις ή χρονοδιαγράμματα ακόμα. Για παράδειγμα, εάν ο στόλος των ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κινούνται καθημερινά αυξηθεί θεαματικά, αυτά θα χρειάζονται συνεπώς και συχνότερη φόρτιση. Μπορεί ακόμα και ένα ικανοποιητικό σε αριθμό δίκτυο φορτιστών να εξυπηρετήσει τις ανάγκες χιλιάδων αυτοκινήτων;

Car-Sharing

Σε αυτό το σημείο υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία για την ανάπτυξη εφαρμογών που θα βοηθούν τους κατόχους να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα EV με τρόπους που κανείς δεν έχει σκεφτεί ακόμα. Η αυτονομία, η κατανομή της κινητικότητας, οι υπηρεσίες car sharing μπορούν στο μέλλον να ελέγχονται, να επιλέγονται και να αγοράζονται μέσω εφαρμογών από το smartphone μας.

Έτσι θα περάσουμε σε νέες μορφές κινητικότητας και τα σημερινά προγράμματα κοινοχρησίας, όπως το Car-Sharing και το Car-Pooling, θα παραχωρήσουν τη θέση τους σε μία τεράστια αγορά δισεκατομμυρίων ευρώ, με ρομποτικά ταξί και οχήματα μεταφοράς, που θα αναλάβουν τις μετακινήσεις μας. Η κατοχή αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης θα εξελιχθεί σε μία περιττή και δαπανηρή πολυτέλεια, κυρίως στις μεγαλουπόλεις και γενικότερα στα αστικά κέντρα. Πρόκειται για μία τάση που θα επιταχυνθεί με εκρηκτικούς ρυθμούς τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας της μετακίνησης του παγκόσμιου πληθυσμού από την ύπαιθρο και τις ημιαστικές περιφέρειες σε τεράστιες πόλεις

Αυτόνομη οδήγηση

Η ψηφιοποίηση του αυτοκινήτου είναι ήδη γεγονός. Σε κανένα σύγχρονο αυτοκίνητο δεν υπάρχουν λειτουργίες που δεν εξαρτώνται ή δεν ελέγχονται από την ψηφιακή τεχνολογία, από τη διαχείριση κινητήρα και πλαισίου έως τα συστήματα ασφαλείας και τη συνδεσιμότητα. Οι διεπαφές ανθρώπου-μηχανήματος (HMI) έχουν απομακρυνθεί από τα κουμπιά και τους διακόπτες και έχουν φτάσει στον φωνητικό έλεγχο και τις οθόνες αφής. Θα δούμε στο άμεσο μέλλον την βιομηχανία να επικεντρώνεται πολύ περισσότερο στο HMI τις επόμενες δεκαετίες και μπορεί να δούμε περισσότερη χρήση τεχνολογιών όπως απτικών οθονών και χειριστηρίων που δίνουν απτική και ηχητική απάντηση όταν τα αγγίζετε.

Αλλά η καινοτομία δεν σταματά εκεί. Τα «αυτοκίνητα χωρίς οδηγό», που θα οδηγούν μόνα τους θα έρθουν αργά ή γρήγορα. Τα βήματα προς την πλήρως αυτόνομη οδήγηση είναι αργά βέβαια, αλλά γίνονται. Στην αρχή θα βλέπουμε την εξέλιξη των συστημάτων υποβοήθησης οδηγού που έχουμε σήμερα, να μετεξελίσσονται σε πλήρως αυτόνομα συστήματα. Ένα αυτοκίνητο που μπορεί να κάνει τα πάντα μόνο του και να μας μεταφέρει στο σπίτι ή στη δουλειά πια δεν θα το βλέπουμε μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας.

Για να συμβεί αυτό βέβαια, πρέπει αυτά τα χαρακτηριστικά να ωριμάσουν σε σημείο ώστε να είναι 100% αξιόπιστα κάτω από όλες τις συνθήκες και όλα τα αυτοκίνητα να λειτουργούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Για να είμαστε ειλικρινείς, αυτό φαντάζει πολύ μακρινό προς το παρόν.

Η ύπαρξη του Internet αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για το πέρασμα από την αυτόνομη οδήγηση στο λεγόμενο Connected Car, που δεν αρκείται μόνο στην ενημέρωση από το δικό του σύστημα αισθητήρων, αλλά λειτουργεί διαδραστικά με τα άλλα οχήματα, συσκευές και αντικείμενα του περιβάλλοντός του. Με αυτόν τον τρόπο διαβλέπει νωρίς κινδύνους και απρόβλεπτες καταστάσεις, και αντιδρά έγκαιρα σε αυτές. Τα Connected Cars δεν χρησιμεύουν, όμως, μόνο για τη ρομποτική οδήγηση, αλλά προσφέρουν μία ευρύτατη γκάμα καινοτόμων λειτουργιών, όπως, για παράδειγμα, την παραγγελία περιεχομένων για το σύστημα πολυμέσων, τη συνεχή και εξ αποστάσεως (over the air) αναβάθμιση της απόδοσης των κινητήρων και των συστημάτων ασφαλείας.

Πρόκειται για μία τεράστια πηγή πρόσθετων εσόδων για τους κατασκευαστές των μελλοντικών αυτοκινήτων, οι οποίοι μετατρέπονται σε παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών και οι ιδιοκτήτες των οχημάτων γίνονται σταθεροί και διά βίου συνδρομητές τους. Γενικότερα, θα παίξει πολύ έντονα το σενάριο των συνδρομών και ήδη βλέπουμε αρκετά νέα ηλεκτρικά μοντέλα να διατίθενται με δωρεάν πακέτα ψηφιακών παροχών για ένα περιορισμένο διάστημα, ώστε να γίνουν βίωμα στους κατόχους των οχημάτων και να τους «αναγκάσουν» να πληρώνουν συνδρομές για να τα διατηρήσουν μετά τη λήξη, για παράδειγμα, μίας διετίας ή τριετίας.

Φυσικά, τα Connected Cars προσφέρονται και για πολύ περισσότερες χρήσεις, για παράδειγμα θα μπορούμε να ρυθμίζουμε και να ελέγχουμε με φωνητικές εντολές μέσα από το αυτοκίνητό μας τις διάφορες έξυπνες συσκευές του σπιτιού μας και να ενεργοποιούμε, λόγου χάριν, από μακριά τα κλιματιστικά ή την καφετιέρα. Από την άλλη πλευρά, ο Μεγάλος Αδελφός θα είναι σε θέση να παρακολουθεί τα πάντα, άρα θα διαμορφώνουν και οι ασφαλιστικές εταιρείες το ύψος των ασφαλίστρων ανάλογα με το στυλ οδήγησης του κατόχου του αυτοκινήτου.

Ουσιαστικά βιώνουμε πλέον και στο αυτοκίνητο μία παρόμοια κατάσταση, όπως στα αρχικά στάδια του κινητού τηλεφώνου. Τότε κυριαρχούσαν μάρκες όπως η Nokia, που υπερηφανεύονταν για τις προδιαγραφές των συσκευών τους, τη μεγάλη διάρκεια λειτουργίας της μπαταρίας τους, κ.λπ. Ωστόσο, ο Στιβ Τζομπς της Apple ήταν ο πρώτος που κατανόησε ότι oι πελάτες αγόραζαν ένα Smartphone για να τους προσφέρει πολύ περισσότερα πράγματα μέσω της σύνδεσης στο Διαδίκτυο από τις απλές τηλεφωνικές υπηρεσίες.

Online πωλήσεις

Αναπόφευκτα, η ψηφιακή τεχνολογία θα συναντήσει και το λιανικό εμπόριο και στην περίπτωση των αυτοκινήτων το πεδίο είναι ανοιχτό για την επόμενη εφαρμογή που κάνει την αγορά ενός αυτοκινήτου πιο απλή. Η ψηφιακή εποχή και συγκεκριμένα η ισχύς των ψηφιακών εργαλείων για κινητά σημαίνει ότι η όλη διαδικασία εύρεσης της τιμής, η προσφορά και η επίτευξη συμφωνίας για ένα νέο αυτοκίνητο μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια στάσεων καφέ σε ένα οδικό ταξίδι.

Η εικονική πραγματικότητα χρησιμοποιείται ήδη από τις ομάδες σχεδιασμού αυτοκινήτων για να αποκτήσουν μια ρεαλιστική αίσθηση για το πώς φαίνεται και αισθάνεται ένα όχημα πριν υπάρξει φυσικά και η επαυξημένη πραγματικότητα μπορεί να δώσει στον αγοραστή μια ακόμη πιο ρεαλιστική αίσθηση του τρόπου εμφάνισης ενός οχήματος - ακόμα και στον δικό του δρόμο. Η ψηφιακή τεχνολογία αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τα πάντα και φυσικά την αγορά αυτοκινήτων. Βέβαια, ακόμα η συντριπτική πλειοψηφία των πελατών θέλει να δει και να αγγίξει το ίδιο το αυτοκίνητο πριν την αγορά και οι παραδοσιακές εκθέσεις αυτοκινήτων έχουν ακόμα λόγο ύπαρξης.