O Πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ Γιάννης Αληγιζάκης στο Car and Driver

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΜΕΡΤΕΚΗ, ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΟΣ

Αυτά μεταξύ άλλων αποκαλύπτει στο Car and Driver ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ (Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος) και Διευθύνων Σύμβουλος ΕΛΙΝΟΪΛ, Γ. Αληγιζάκης, προτείνοντας την επανεξέταση του φορολογικού πλαισίου των καυσίμων και την εξίσωση των φόρων στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης προκειμένου να αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή ύψους 300 εκατ. ευρώ από το λαθρεμπόριο.

Κύριε Αληγιζάκη, στο λαθρεμπόριο, στις πειραγμένες αντλίες ή στο νοθευμένο καύσιμο εντοπίζεται η παραβατικότητα στα καύσιμα; 

Οι πειραγμένες αντλίες είναι σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα στην αγορά καυσίμων. Πρόσφατη έρευνα του Πολυτεχνείου ανέδειξε ότι το 15% των αντλιών στο λεκανοπέδιο είναι πειραγμένες. Είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, ενώ οι ποσότητες που χάνονται είναι πολύ μεγαλύτερες, αφού αυτά τα πρατήρια έχουν μεγάλη κατανάλωση. Θεωρούμε πως το 20% των ποσοτήτων που πωλούνται στην ελληνική αγορά είναι από πειραγμένες  αντλίες.

Το λαθρεμπόριο έχει περιοριστεί;

Το λαθρεμπόριο είναι μια διαχρονική παθογένεια την οποία δεν μπόρεσαν -είτε δεν θέλησαν- διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις να πατάξουν. Η εξομοίωση των φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης που έγινε πριν από τρία χρόνια είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξει μεν μια κοινωνική επιβάρυνση, καθώς πολλοί συμπολίτες μας δεν μπορούσαν να ζεστάνουν τα σπίτια τους, ωστόσο συνέβαλε στο να αντιμετωπιστεί, όχι όμως να εξαλειφθεί το πρόβλημα της λαθρεμπορίας. Και θα είχαμε σημαντικότερα αποτελέσματα εάν το κράτος εφάρμοζε όλα αυτά που έχει νομοθετήσει. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει πρόβλημα θεσμικού πλαισίου, αλλά  εφαρμογής. Το δυστύχημα είναι ότι η σημερινή κυβέρνηση πήρε σωστά μέτρα, οδήγησε όλο τον κλάδο σε πολύ μεγάλες επενδύσεις, όπως με το σύστημα εισροών εκροών που έχουν εγκατασταθεί σχεδόν στο 100% των πρατηρίων χωρίς κανένα αποτέλεσμα, από τη στιγμή που δεν γίνεται η επεξεργασία των στοιχείων που αποστέλλονται από τα πρατήρια στην υπηρεσία  πληροφοριακών συστημάτων διότι δεν είναι στελεχωμένη! Και εκεί ο καθένας σηκώνει ψηλά χέρια. Από την άλλη μια σειρά νομοθετημάτων όπως το GPS στα βυτιοφόρα, στα σλέπια (σ.σ. τύπος φορτηγού πλοίου που κινείται με ρυμούλκηση) δεν έχουν γίνει πράξη... Ολα αυτά είναι ένα κομμάτι της ίδιας αλυσίδας που έχει σαν στόχο να αντιμετωπίσει το λαθρεμπόριο.

Γιατί θεωρείτε ότι η παραβατικότητα συμβαίνει εξακολουθητικά από τη στιγμή που και νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει και έλεγχοι και από τις ίδιες τις εταιρείες γίνονται;

Η αλήθεια είναι ότι έχουν υπάρξει πάνω από 100 διαφορετικές επιτροπές για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου. Ωστόσο, πιστεύω ότι περάσαμε από τη φάση που το κράτος δεν ήθελε, τώρα όμως θέλει, αλλά με την αδράνεια που το διακρίνει δεν πετυχαίνει το αποτέλεσμα. Τη στιγμή που έχει τεράστια ανάγκη από έσοδα δεν πρέπει να αδρανεί. Το λαθρεμπόριο έχει τεράστια επιβάρυνση στην ελληνική κοινωνία. Υπολογίζουμε στα 300 εκατομμύρια την ετήσια φοροδιαφυγή. Πρόσφατα χρειάστηκε η αύξηση του ΕΦΚ στα καύσιμα για να βγουν τα νούμερα στον προϋπολογισμό. Αναρωτιέμαι, με ποια λογική το κράτος δεν προσπαθεί να πάρει το μεγαλύτερο μέρος από τα χρήματα που χάνονται και καταφεύγει ως αντιστάθμισμα σε αύξηση της φορολογίας;

Υπάρχει πολιτική βούληση, από τις ίδιες τις εταιρείες-μέλη του ΣΕΕΠΕ να εκλείψει το πρόβλημα; 

Ο ΣΕΕΠΕ έχει κάνει πολλές προτάσεις όλα αυτά τα χρόνια και έχει προτείνει λύσεις και για το λαθρεμπόριο και για τις πειραγμένες αντλίες. Εύκολο κέρδος και μεγάλο οι πειραγμένες αντλίες. Εχουμε, λοιπόν, δύο παράλληλα φαινόμενα παρανομίας, με το κράτος να αδρανεί γιατί δεν έχει χρήματα να στελεχώσει τα αρμόδια τμήματα προκειμένου να επεξεργάζεται τα στοιχεία και να ελέγχει  την αγορά. Τα αυτοκίνητα των ΚΕΔΑΚ (Κλιμάκια Ελέγχου Διακίνησης και Αποθήκευσης Καυσίμων) πρέπει να πραγματοποιούν συχνούς ελέγχους στα πρατήρια περνώντας ένα μήνυμα ότι ο παραβάτης θα τιμωρηθεί με το κλείσιμο του πρατηρίου του και ότι οι κρατικές ελεγκτικές αρχές είναι παρούσες. Κάτι τέτοιο ελλείψει πόρων δεν συμβαίνει. Ο ΣΕΕΠΕ πρότεινε να χρηματοδοτήσει το κράτος στην απόκτηση σύγχρονων εξοπλισμένων αυτοκίνητα για να γίνονται οι έλεγχοι. Η πρόταση έγινε το περασμένο φθινόπωρο στην τότε αρμόδια υπουργό και παραμένει ακόμη στο συρτάρι...

«Έξαρση λαθρεμπορίου στο υγραέριο το 2017»

Τι επιπτώσεις έχει το λαθρεμπόριο στην αγορά, την κατανάλωση και τις επιχειρήσεις;

Η σημαντικότερη επίπτωση στις επιχειρήσεις του κλάδου είναι το κλείσιμο πολλών πρατηρίων.  Από 8.500 πρατήρια, υπερβολικός αριθμός για μια αγορά 10 εκατομμυρίων κυβικών, υπήρξε μια μείωση στις 5 χιλιάδες, το οποίο βέβαια ήταν και αποτέλεσμα της κρίσης. Χάθηκαν πολλά καλά πρατήρια διότι ο νομότυπος επαγγελματίας δεν μπόρεσε να ανταγωνιστεί τον λαθρέμπορο που άνοιγε δίπλα του. Σημειώστε πως πολλοί άνθρωποι της νύχτας μεταπήδησαν στον χώρο των καυσίμων, καθώς η μεγάλη φορολογία προσφέρει πολλές δυνατότητες για παράνομα κέρδη. Οταν το 70% του καυσίμου είναι φόροι ο λαθρέμπορος παίζει με ένα πολύ μεγάλο όπλο στα χέρια του. Επίσης, μεγάλες και σοβαρές εταιρείες καυσίμων έκλεισαν -σας θυμίζω την περίπτωση της Jetoil-, ενώ ο κλάδος οδηγήθηκε σε μεγάλες ζημιές λόγω πτώσης της αγοράς αλλά και του αθέμιτου ανταγωνισμού. Το λαθρεμπόριο χτυπάει τις μικρές και τις μεγάλες επιχειρήσεις, χτυπάει το κράτος και την κοινωνία καθώς χάνονται θέσεις εργασίας.

Υπάρχουν φαινόμενα νοθείας στα καύσιμα;

Είναι φαινόμενο που έχει ατονήσει, καθώς η νοθεία διαπιστώνεται εύκολα στο συνεργείο όταν παρουσιαστεί πρόβλημα. Η πειραγμένη αντλία είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να διαπιστωθεί από τον καταναλωτή. Ειδικά τώρα που οι περισσότεροι βάζουν ελάχιστα λίτρα στο αυτοκίνητό τους, πώς με 10 ευρώ θα αντιληφθεί κανείς τη μειωμένη ποσότητα μιας πειραγμένης αντλίας. Θεωρούμε πως το 2017 θα σημειωθεί έξαρση λαθρεμπορίου στο υγραέριο. Εκτός από τα χρόνια προβλήματα της παράνομης εμφιάλωσης, φέτος η αύξηση του ΕΦΚ θα ανοίξει την ψαλίδα στην τιμή του βιομηχανικού με της υγραεριοκίνησης. 

Πώς γίνεται το λαθρεμπόριο; Εμπλέκονται τα διυλιστήρια;

Τα διυλιστήρια αποτελούν τελωνειακούς χώρους, οπότε δεν προσφέρονται για λαθρεμπόριο, που μπορεί να γίνει με εμπλοκή της εκάστοτε εταιρείας, του μεταφορέα ή του πρατηριούχου. Ακόμη και με τη συνεργασία των τριών μερών. Υπάρχουν τρεις διαφορετικές μέθοδοι λαθρεμπορίας. Ο ένας είναι το πετρέλαιο θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης. Οσο υπήρχε μεγάλη διαφορά φόρου, όπως τώρα με την αύξηση του ΕΦΚ, προσφέρεται το κίνητρο νοθείας του πετρελαίου κίνησης με θέρμανσης. Ο δεύτερος είναι οι παράνομες εξαγωγές, φαινόμενο που απασχόλησε πριν από τρία χρόνια την αγορά όπου βυτιοφόρα υποτίθεται ότι περνούσαν τα τελωνεία με κατεύθυνση τα Βαλκάνια, όμως δεν έβγαιναν ποτέ εκτός συνόρων και εφοδίαζαν τα πρατήρια με αφορολόγητο καύσιμο. Καθώς οι γείτονές μας έχουν εξελιχτεί όπως και τα ελληνικά τελωνεία με την ηλεκτρονική παρακολούθηση, αυτό το φαινόμενο έχει περιοριστεί σημαντικά. Ο τρίτος τρόπος είναι η νοθεία με το ναυτιλιακό ντίζελ, που σημειωτέον δημιουργεί τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα. Διακινούνται λιγότερες ποσότητες, αφού είναι πολύπλοκη η διαδικασία. Πρέπει να βρεις το πλοίο, το σλέπι που κάνει το λαθρεμπόριο και τον διαθέσιμο καπετάνιο. Ομως, το φαινόμενο δεν έχει εκλείψει από τη στιγμή που δεν έχουν εγκατασταθεί τα GPS στα σλέπια.

Πώς η ΕΛΙΝΟΪΛ  προφυλάσσει τους καταναλωτές της;

Από τη στιγμή που το μεγαλύτερο κομμάτι των πρατηρίων μας είναι συνεργαζόμενα και στην αγορά των καυσίμων έχουν παρεισφρήσει αρκετοί περίεργοι, κάνουμε μια αυστηρή επιλογή με ποιον θα συνεργαστούμε. Θα μπορούσαμε να έχουμε πολύ μεγαλύτερα μερίδια από το 10% που έχει σήμερα η ΕΛΙΝΟΪΛ, όμως είναι μια συνειδητή απόφαση να είμαστε προσεκτικοί στις επιλογές μας. Καθώς αντιλαμβανόμαστε ότι η κρίση οδηγεί ακόμη και σωστούς πρατηριούχους στη σκέψη της παραβατικότητας, είναι δεδομένο πως πρέπει να προφυλάξουμε τον καταναλωτή, την ΕΛΙΝ και το δίκτυό μας. Οπως γνωρίζετε, έχουμε μια πολύ μεγάλη συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο που προϋποθέτει την πραγματοποίηση ποσοτικών και ποιοτικών ελέγχων σε όλα τα πρατήρια, χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωση στην ΕΛΙΝΟΪΛ για το πού και πότε. Εφόσον διαπιστωθεί παράβαση, κατεβάζουμε το σήμα. Εχουμε κατεβάσει περίπου 10 σήματα σε μια 10ετία, όμως όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα των ελέγχουν πριν από 19 χρόνια τα ποσοστά ήταν πολύ άσχημα. Μετά υπήρξαν θεαματικές βελτιώσεις, όπως και οι περιπτώσεις συνεργατών που μας ζήτησαν να διακόψουν τη συνεργασία προκειμένου να αλλάξουν εταιρεία και να αποφύγουν τους ελέγχους. Πλέον τα ποσοστά μας είναι μηδενικά, ακόμη και σε θέματα ποσοτήτων. Διενεργούμε, όπως και άλλες εταιρείες και δικούς μας ελέγχους, όμως επιλέξαμε τη συνεργασία με το Πολυτεχνείο, θεωρώντας ότι ελέγχων και ελεγχόμενος δεν μπορεί να είναι το ίδιο πρόσωπο. Συνεπώς, αυστηρές διαδικασίες επιλογής συνεργατών, συνεργασία με το Πολυτεχνείο και εσωτερικοί κρυφοί έλεγχοι. Κάνουμε δηλαδή αυτό που δεν κάνει το κράτος.

Στην προϊοντική τάση των βελτιωμένων καύσιμα πώς απαντά η ΕΛΙΝΟΪΛ;

Τα βελτιωμένα καύσιμα αποκτούν διαρκώς μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς και υπάρχουν πολλοί λόγοι.
Το πετρέλαιο κίνησης, για παράδειγμα, έχει ένα βασικό πρόβλημα. Η υποχρεωτική, βάσει οδηγίας της ΕΕ, ανάμειξή του με βιοντίζελ δημιουργεί εστίες μικροβίων στο καύσιμο, με αποτέλεσμα προβλήματα στα φίλτρα. Υπάρχουν δύο τρόποι για να αντιμετωπιστούν. Με βιοκτόνο που είναι επικίνδυνο για την υγεία, καθώς μιλάμε για δηλητήριο. Ο δεύτερος τρόπος είναι μια τεχνολογία που στην Ελλάδα εφαρμόζει μόνον η ΕΛΙΝΟΪΛ. Η βασική της αρχή είναι η πρόληψη, δηλαδή δεν επιτρέπει τη δημιουργία μικροβίων με αποτέλεσμα καθαρά φίλτρα. Αναφέρομαι στο ντίζελ Crystal που λανσάραμε πριν από 2,5 χρόνια και μας εντυπωσίασε η τεράστια αποδοχή από τους επαγγελματίες. Είναι πολύ σημαντικό να σε εμπιστεύεται ο οδηγός ταξί ή λεωφορείων ΚΤΕΛ που στόχος του είναι η απροβλημάτιστη λειτουργία του οχήματός του και το οικονομικότερο κόστος χρήσης. Εξίσου επιτυχημένο προϊόν είναι η αμόλυβδη Crystal που προσφέρει οικονομία στην κατανάλωση και έναν πιο καθαρό κινητήρα. Πρόκειται για επιτυχημένα προϊόντα που έχουν βοηθήσει στην κερδοφορία της ΕΛΙΝΟΪΛ. Σχεδιάζουμε κάτι ανάλογο και για τον τομέα της ναυτιλίας, ενώ ήδη διαθέτουμε στην αγορά το πετρέλαιο θέρμανσης ThermoCrystal με που εγγυάται ποιότητα, ποσότητα και οικονομία. Ξεκάθαρα, η στρατηγική μας έχει στραφεί στη βελτίωση των προϊόντων.

Πώς σχολιάζετε την αύξηση του ΕΦΚ στα καύσιμα, θα εκπληρώσει τον στόχο της αύξησης των εσόδων;

Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι αυξήσεις των φόρων στα καύσιμα, αλλά και στον ΦΠΑ δεν έχουν κανένα δημοσιονομικό αποτέλεσμα, γιατί περιορίζουν την κατανάλωση. Στο πετρέλαιο θέρμανσης είχαμε πτώση στο 70%. Το έχει επισημάνει και ο ΙΟΒΕ ότι θα δημιουργήσει πρόβλημα. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου έχει έναν ακόμη αντίκτυπο στην οικονομία. Επηρεάζει πολλούς κλάδους, τις μεταφορές, τις βιομηχανίες, με αποτέλεσμα να γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικές σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές τους, ενώ δυστυχώς δημιουργεί και θέμα βιωσιμότητας καθώς το καύσιμο είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο των λειτουργικών εξόδων. Για το 2017 αναμένουμε τις επιπτώσεις στην οικονομία, αλλά και στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Υπάρχει και ένα τρίτο κομμάτι που μπορεί να μια ενδιαφέρει πολλούς, αλλά μπορεί να είναι η ταφόπλακα και άλλων εταιρειών του χώρου μας, με αποτέλεσμα να χαθούν και άλλες θέσεις εργασίες.

Ποια είναι ο πρόταση του ΣΕΕΠΕ για τη  φορολόγηση των καυσίμων;

Η υλοποίηση όλων αυτών που έχουν νομοθετηθεί για την παραβατικότητα, όπως και την επανεξέταση της φορολόγησης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Είμαστε υπέρ της εξομοίωσης των φόρων. Εάν το κράτος πάτασσε τη λαθρεμπορία, τότε θα ήταν λογικό κάποιος να περιμένει ότι η υπερφορολόγηση των Ελλήνων, που είναι αποτέλεσμα της φοροδιαφυγής και στα καύσιμα, κάποτε να σταματήσει. Στο πετρέλαιο κίνησης και στη βενζίνη θα ήταν ευχής έργο να μειωθεί η φορολογία. Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας είναι τέτοια που ούτε σκέψη δεν μπορεί να γίνει. Τουλάχιστον να μην είχαμε την προχωρήσει στην αύξηση του ΕΦΚ τον Ιανουάριο. Πλέον, η Ελλάδα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη φορολόγηση στο πετρέλαιο κίνησης και η τρίτη στις βενζίνες συγκριτικά με τις υπόλοιπες 27 χώρες της ΕΕ, με το σαφέστατα καλύτερο βιοτικό επίπεδο και προοπτικές της οικονομίας.