Tι αποφάσισαν οι Υπουργοί Περιβάλλοντος της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή;


Την περασμένη Τετάρτη, 28 Ιουνίου, το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξε στις νομοθετικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

  • ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΩΓΛΟΠΙΤΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΡΧΕΙΟ.
  • 30/6/2022
Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο κ. Πέτρος Βαρελίδης. Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων και στενός συνεργάτης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα.
 
Στη διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο, ορίστηκαν πέντε νομοθετικές προτάσεις για τα μέτρα που θα χρειάζεται να ληφθούν για τη προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η έναρξη των συζητήσεων των προτάσεων αυτών με Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να ξεκινήσουν τον προσεχή Σεπτέμβριο, με στόχο την θεσμοθέτηση του νομοθετικού πακέτου ως το τέλος του 2022.
 
Σε ό,τι αφορά στην Αυτοκινητοβιομηχανία, υιοθετήθηκε η πρόταση Κανονισμού για τα πρότυπα επιδόσεων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα καινούργια επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα. Με την πρόταση αυτή επιδιώκεται η επιτάχυνση στη μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση και την εν γένει κινητικότητα μηδενικών εκπομπών.
 
 
Στο τελικό κείμενο που συμφωνήθηκε έπειτα από πολύωρες διαπραγματεύσεις επιβάλλεται η μείωση της μέσης τιμής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα των νέων επιβατικών αυτοκινήτων κατά 55% από το 2030 και 100% από το 2035, συγκριτικά με το επίπεδο του 2021.Για τα καινούργια ημιφορτηγά η προβλεπόμενη ποσοστιαία μείωση είναι κατά 50% και 100%, αντίστοιχα. Έτσι, από το 2035 το σύνολο των νέων αυτοκινήτων και ελαφρών φορτηγών θα έχουν μηδενικές εκπομπές.
 
Οι υπόλοιποι τομείς των νομοθετικών προτάσεων
Άλλο βασικό θέμα του Συμβουλίου ήταν η αναθεώρηση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ-ETS) με τη σταδιακή ένταξη της ναυτιλίας από το 2024, και τη δημιουργία του αυτόνομου ΣΕΔΕ για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια το 2027.
 
Αποφασίστηκε, επίσης, η σύσταση του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου («Social Climate Fund») στο οποίο θα διοχετευθεί μέρος των εσόδων από το αυτόνομο ΣΕΔΕ τόσο για την αντιστάθμιση των πιθανών κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων όσο και για τη στήριξη των πολιτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 
 
 
Επιπρόσθετα συμφωνήθηκε η αναθεώρηση του Κανονισμού LULUCF (για χρήση της γης, αλλαγή στη χρήση της γης και δασοκομικές δραστηριότητες), ο οποίος θέτει έναν συνολικό στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απομάκρυνση του άνθρακα από φυσικές καταβόθρες (όπως τα δάση και οι δασικές εκτάσεις), που ισοδυναμεί με 310 εκατ. τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2030, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο. 
 
Επιπλέον, αναθεωρήθηκε ο κανονισμός επιμερισμού των προσπαθειών, ο οποίος αυξάνει το στόχο μείωσης των εκπομπών σε τομείς εκτός ΣΕΔΕ στο 40% μέχρι το 2030 σε σχέση με το 2005, έναντι του 30%, που υπάρχει αυτή τη στιγμή. Η χώρα μας θα πρέπει να συνεισφέρει κατά 22,7% σε μειώσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα επίπεδα του 2005 έναντι 16% που είναι σήμερα.
Το σύνολο των προτάσεων διασφαλίζει τη μείωση των εκπομπών σε επίπεδο Ε.Ε. κατά 55% σε σχέση με το 1990 όπως προβλέπεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
 
O κ. Πέτρος Βαρελίδης (δεύτερος από δεξιά), Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων.
O κ. Πέτρος Βαρελίδης (δεύτερος από δεξιά), Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων.
 
Ο κ. Πέτρος Βαρελίδης (φωτογραφία επάνω), στις παρεμβάσεις του, υπενθύμισε την ένθερμη υποστήριξη της Ελλάδας στην υιοθέτηση φιλόδοξων στόχων, όπως άλλωστε αποτυπώθηκε και με την πρόσφατη υιοθέτηση του πρώτου Εθνικού Κλιματικού Νόμου. Υποστήριξε, επίσης, τη δημιουργία ισχυρού Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου με σκοπό την άμβλυνση των κοινωνικών επιπτώσεων από την ένταξη των οδικών μεταφορών και των κτιρίων στο ΣΕΔΕ και ειδικότερα τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών. 
 
Πώς θα ωφεληθεί η Ελλάδα
Η δέσμη νομοθετικών προτάσεων που υιοθετήθηκε περιλαμβάνει σημαντικά οφέλη για τη χώρα μας τα οποία είναι τα εξής:
 
Η Ελλάδα εντάσσεται στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού από το οποίο θα λάβει, για την περίοδο 2024 - 2030, τα έσοδα από τον πλειστηριασμό 19.493.000 δικαιωμάτων εκπομπών σημερινής αξίας περίπου 1,65 δισεκατομμυρίων ευρώ (με βάση τη σημερινή τιμή διοξειδίου του άνθρακα).
 
• Αποκρούστηκαν οι προσπάθειες μείωσης του συνολικού ύψους του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου, το οποίο, τελικά, θα διαθέτει 59 δισ. ευρώ για την περίοδο 2027 – 2032 από τα οποία η χώρα μας θα λάβει το 5,52%, δηλαδή 3,26 δισεκατομμύρια ευρώ, το 35% των οποίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση εισοδηματική ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών. 
 
Δόθηκαν στη χώρα μας επιπλέον 6,86 εκατομμύρια δικαιώματα για τα έτη 2024 - 2030(αξίας περίπου 580 εκατομμυρίων ευρώ με βάση τη σημερινή τιμή διοξειδίου του άνθρακα) ως αντιστάθμισμα στην ένταξη της ναυτιλίας στο ΣΕΔΕ.
 
Δόθηκε η δυνατότητα εξαίρεσης από την ένταξη στο ΣΕΔΕ έως το 2030 της ακτοπλοΐας και ορισμένων εμπορικών πλοίων για τις πλόες προς ή από νησιά έως 200.000 κατοίκων. 
 
• Αναφορικά με τη ναυτιλία, κατόπιν αιτήματός μας, ως υπόχρεος για τη συμμετοχή στο ΣΕΔΕ ορίστηκε ο ναυλωτής αντί του πλοιοκτήτη.
 
Βελτιώθηκε η γεωγραφική ισορροπία των έργων στο Ταμείο Καινοτομίας με τη δυνατότητα διεκδίκησης περισσότερων έργων από Ελληνικές επιχειρήσεις και της πρόβλεψης για ειδικές προσκλήσεις για έργα απανθρακοποίησης της ναυτιλίας.
 
Θεσπίστηκε οριζόντιος μηχανισμός Βιώσιμων Εναλλακτικών Καυσίμων για τις αερομεταφορές με αξιοποίηση 20 εκατομμυρίων δικαιωμάτων για την κάλυψη του 70% της διαφοράς της τιμής μεταξύ κηροζίνης και εναλλακτικών καυσίμων, εφόσον το αεροσκάφος ανεφοδιάζεται με εναλλακτικά καύσιμα σε ποσοστό άνω του 4% που είναι το ελάχιστο υποχρεωτικό σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία. Παράλληλα προβλέπεται ότι για τις πτήσεις σε αεροδρόμια νησιών με έκταση μικρότερη των 10.000 τ. χλμ. θα καλύπτεται το 100% της διαφοράς της τιμής.
 
Τέλος, προβλέφθηκε πιο σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών στις εξαγωγικές βιομηχανίες που ανήκουν στους κλάδους που επηρεάζονται από το CBAM.