Από το ποδήλατο στο αυτοκίνητο – Οι αυτοκινητοβιομηχανίες που ξεκίνησαν με... ορθοπεταλιά


Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου παρουσιάζουμε τους κατασκευαστές αυτοκινήτων οι οποίοι πριν πατήσουν τέρμα το γκάζι κατασκεύαζαν ποδήλατα.

  • 3/6/2023

Η 3η Ιουνίου έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου μετά από μία διεθνή εκστρατεία από τους λάτρεις του συγκεκριμένου μέσου όπου πρωτοστάτησε ο Πολωνός κοινωνιολόγος και ακτιβιστής Δρ. Λέσεκ Σιμπίλσκι.

Το ποδήλατο είναι ένα απλό, προσιτό και φιλικό προς το περιβάλλον μεταφορικό μέσο που χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους για περισσότερο από δύο αιώνες, προσφέροντας παράλληλα σημαντικά οφέλη για την υγεία τους.

Αρκετοί από τους μεγάλους κατασκευαστές αυτοκινήτων που γνωρίζουμε σήμερα, ξεκίνησαν την πορεία τους κατασκευάζοντας ποδήλατα τα οποία γίνονταν ανάρπαστα από μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας αποτελώντας ένα από τα βασικά μέσα μετακίνησης.

Η Skoda και το Tour de France

Η πιο ξεχωριστή ιστορία είναι της Skoda και ξεκινά τον Δεκέμβριο του 1895. Λίγο πριν τα Χριστούγεννα εκείνης της χρονιάς, δύο φίλοι και οραματιστές της εποχής, ο μηχανικός Vaclav Laurin και ο βιβλιοπώλης Vaclav Klement, ίδρυσαν ένα εργαστήριο για την κατασκευή και επισκευή ποδηλάτων στη Mlada Boleslav, μία πόλη περίπου 70 km από την Πράγα.

Οι Laurin και Klement δεν περιορίστηκαν σε αυτή τη δραστηριότητα, καθώς μερικά χρόνια αργότερα εισήγαγαν και μοτοσυκλέτες και αυτοκίνητα στη γκάμα της εταιρείας, με τα τελευταία να κυκλοφορούν από το 1925 με την επωνυμία Skoda.

Η ατομική κινητικότητα ήταν μία έννοια που αναπτυσσόταν τάχιστα εκείνη την εποχή και οι δύο ιδρυτές διακρίνονταν από το πάθος τους για την ποδηλασία. Ήθελαν να προσφέρουν στους πελάτες τους προσιτά σε τιμή ποδήλατα, κατασκευασμένα από τα καλύτερα διαθέσιμα υλικά. Αρχικά, στο μικρό εργαστήριό τους, τρία άτομα απασχολούνταν με την παραγωγή ποδηλάτων που έπαιρναν κίνηση είτε από το πόδι είτε από το χέρι.

Η επιτυχία ήρθε πολύ γρήγορα και ένα χρόνο αργότερα, 21 εργαζόμενοι κατασκεύαζαν πέντε διαφορετικά μοντέλα ποδηλάτων, με το όνομα Slavia. Η γκάμα επεκτάθηκε σύντομα για να συμπεριλάβει ποδήλατα για παιδιά, γυναικεία μοντέλα και ποδήλατα για δύο αναβάτες, δίτροχα με αλυσίδα ή άξονα και τρίκυκλα για τη μεταφορά αγαθών ή ανθρώπων.

H Skoda συνεχίζει ακόμα και σήμερα να κρατάει ζωντανούς τους δεσμούς της με το ποδήλατο δίνοντας βροντερό «παρών» σε μεγάλες αγωνιστικές διοργανώσεις ως επίσημος χορηγός. Στις αρχές Απριλίου του είχε δυναμική παρουσίαση σε όλη τη διάρκεια του πρώτου «L’Etape Greece by Tour de France presented by SKODA» στην Αρχαία Ολυμπία όπου συμμετείχαν πάνω από 650 γυναίκες και άνδρες ποδηλάτες.

Σε όλη τη διάρκεια της διοργάνωσης, το επίσημο αυτοκίνητο του αγώνα, το αμιγώς ηλεκτρικό SKODA Enyaq iV, καθοδήγησε τους ποδηλάτες των διαδρομών 150km και 75km, ενώ έδωσε και την εκκίνηση των αγώνων με τον χαρακτηριστικό αλυτάρχη να βγαίνει από την οροφή του. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Skoda είναι επίσημος χορηγός και του διάσημου Ποδηλατικού Γύρου της Γαλλίας από το 2004.

Η Opel αφήνει τις ραπτομηχανές και κάνει πεντάλ

Μία ακόμα μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία που ασχολήθηκε με την κατασκευή ποδηλάτων στα πρώτα χρόνια της πορείας της ήταν η Opel. Ο Adam Opel και η σύζυγός του Sophie εκτόξευσαν τη φήμη τους τη δεκαετία του 1860 κατασκευάζοντας στο Rüsselsheim της Γερμανίας αξιόπιστες ραπτομηχανές που γίνονταν ανάρπαστες. Ωστόσο σε ένα ταξίδι στο Παρίσι το 1884 ο Adam Opel γνώρισε το penny-farthing, ένα ποδήλατο με τεράστια μπροστινή ρόδα (στη γαλλική πρωτεύουσα, τα ποδήλατα ήταν ήδη ένα συνηθισμένο μέσο μεταφοράς).

Ο επιχειρηματίας αποφάσισε να αγοράσει ένα, ωστόσο πέρασαν αρκετοί μήνες πριν το πρώτο από τα δικά του μοντέλα βγει από το εργοστάσιο του Rüsselsheim το 1886. Το φθινόπωρο του 1887, ένας εικονογραφημένος τιμοκατάλογος σηματοδότησε την επίσημη έναρξη μιας σημαντικής περιόδου στην ιστορία της εταιρείας.

Όπως συνέβη πρωτύτερα με τις ραπτομηχανές, η Opel γρήγορα υιοθέτησε σύγχρονες τεχνολογίες για τα ποδήλατά της. Το 1888, το penny-farthing, που σηματοδότησε την έναρξη της παραγωγής ποδηλάτων στο Rüsselsheim, αντικαταστάθηκε από το σύγχρονο ποδήλατο με χαμηλούς τροχούς. Μέχρι το 1890, είχαν πουληθεί 2.200 δίτροχα.

Οι πέντε γιοι του Adam και της Sophie ήταν οι καλύτεροι πρεσβευτές της εταιρείας με περισσότερες από 550 νίκες σε αγώνες ποδηλάτων. Τη δεκαετία του 1920, η Opel έγινε ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ποδηλάτων στον κόσμο, με 15.000 εμπόρους να πουλούν τα ποδήλατα. Με την εισαγωγή της γραμμής συναρμολόγησης το 1923, ένα ποδήλατο έβγαινε από τη γραμμή παραγωγής κάθε επτά δευτερόλεπτα. Το αποφασιστικό βήμα στην ιστορία της εταιρείας – το οποίο προώθησαν οι πέντε γιοι του Adam Opel μετά το θάνατό του το 1895 – ήταν η έναρξη παραγωγής αυτοκινήτων το 1899.

Η Peugeot και η... ξεχασμένη Rover

Η Peugeot είναι ακόμα μία αυτοκινητοβιομηχανία που ξεκίνησε να χτίζει τη φήμη της κατασκευάζοντας ποδήλατα. Μάλιστα συνεχίζει να το κάνει ακόμα και σήμερα προσφέροντας μία πλήρη γκάμα μέσω της Peugeot Cycles.

Η πλούσια ιστορία του brand ξεκίνησε το 1882 με την ίδρυση της εταιρείας. Η γαλλική μάρκα προσέφερε τρία μοντέλα: το «Penny Farthing» - ένα δυσκίνητο όχημα με πετάλια στερεωμένα απευθείας στον άξονα ενός μπροστινού τροχού μεγάλης διαμέτρου, ένα τρίκυκλο το οποίο επέτρεπε μια άνετη και ομαλή οδήγηση χάρη στη σταθερότητα των δύο πίσω τροχών του, και το μοντέρνο μοντέλο με κεντρικό άξονα μετάδοσης στροφαλοθάλαμο και μια αλυσίδα μετάδοσης κίνησης συνδεδεμένη στον πίσω τροχό. Το τελευταίο έγινε γρήγορα το πιο δημοφιλές μοντέλο και το εμπορικό σήμα Peugeot χρησιμοποιήθηκε σύντομα ως συνώνυμο του ποδηλάτου.

Για το τέλος αφήσαμε την ξεχασμένη βρετανική φίρμα Rover η οποία μάς έχει αφήσει... χρόνους. Η εταιρεία ιδρύθηκε από τους John Kemp Starley και William Sutton το 1878 στο Κόβεντρι ως κατασκευαστής ποδηλάτων. Το 1885 έβγαλε στην παραγωγή το ποδήλατο Rover Safety όπου ήταν το πρώτο μοντέλο στο οποίο η κίνηση μεταδιδόταν από τον πίσω τροχό και όχι από τον τεράστιο μπροστινό που κυριαρχούσε σαν επιλογή μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Στις αρχές του 1900 λάνσαρε το αγωνιστικό ποδήλατο Imperial Rover Road Racer όπου εξελίχθηκε στο πιο δημοφιλές δημιούργημά της. Σημαντικό ρόλο στο να έρθει αυτή η επιτυχία έπαιξαν οι διακρίσεις που πέτυχε σε μεγάλες ποδηλατικές διοργανώσεις της εποχής με πιο σημαντική την απόλυτη κυριαρχία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1908.