ΕΛΒΟ ALETIS: Το ελληνικό αυτοκίνητο που θα γινόταν best-seller - Το οδηγήσαμε πριν από 20 χρόνια, τι έχει απογίνει


Έχουν περάσει 20 χρόνια ακριβώς από την ημέρα που οδηγήσαμε στη Γερμανία το δημιούργημα του Δρ Δημήτρη Βαρτζιώτη και που αν και εξαιρετικό σε κάθε του πτυχή τελικά δεν κατάφερε να μπει ποτέ σε διαδικασία παραγωγής. 

  • ΚΕΙΜΕΝΟ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΦΩΤ.: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΠΝΟΡΡΙΖΑΣ
  • 3/11/2021

H ΕΛΒΟ σε συνεργασία με την TWT, την εταιρία του Δρ. Βαρτζιώτη τάραξε τα νερά της Έκθεσης Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης του 2001, όταν παρουσίασε το Aletis, ένα buggy car που μπορούσε να γίνει πολλά περισσότερα.

Το ελληνικό Car and Driver το οδήγησε τότε στη Γερμανία και σήμερα, ακριβώς 20 χρόνια αργότερα, η ΕΛΒΟ έχει αλλάξει χέρια και κατεύθυνση, το Aletis (το μοναδικό πρωτότυπο που παρήχθη ποτέ) βρίσκεται στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας - ΝΟΗΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη και η TWT εξακολουθεί να διαπρέπει στη Γερμανία με πελάτες όλους τους κολοσσούς της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας.

Ακολουθεί το θέμα όπως είχε δημοσιευθεί στο Car and Driver Δεκεμβρίου του 2001.

Για την Ελλάδα

Οι περισσότερες προσπάθειες για την κατασκευή αυτοκινήτων στην Ελλάδα είχαν το χαρακτήρα των διαττόντων αστέρων. Λάμψη και μετά καταστροφή. Μέχρι σήμερα. Γιατί από εδώ και πέρα φαίνεται ότι το νέο ελληνικό αυτοκίνητο θα είναι... αστέρι.

Δεν είναι λίγες οι φορές που μακαρίζουμε τους ξένους συναδέλφους μας του αυτοκινητικού Τύπου από τη Γερμανία, τη Γαλλία ή την Ιταλία για την τύχη τους. Ευρισκόμενοι στους τόπους κατασκευής της πλειονότητας των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην Ευρώπη όχι μόνο έχουν τη χρυσή δημοσιογραφική ευκαιρία για αποκλειστικότητες, αλλά έχουν και την υποσυνείδητη ικανοποίηση ότι ζουν σε τόπους που ξέρουν από αυτοκίνητα. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό για τον κάθε λάτρη της αυτοκίνησης. Την ίδια στιγμή, στην κάτω άκρη των Βαλκανίων, παλεύουμε να αποτινάξουμε συμπλέγματα ετών, δεινα δεκαετιών και νοοτροπία... αιώνων, όντας συνεχώς απλοί παρατηρητές των όσων σπουδαίων γεννιούνται στο Τορίνο ή τη Στουτγάρδη, Φανταστείτε λοιπόν την έκπληξή μας όταν μια ωραία πρωία λάβαμε πρόσκληση από μια εταιρεία φαινομενικά γερμανική, την TWT, για την παρουσίαση σε Έλληνες δημοσιογράφους του πρώτου αμιγώς ελληνικού αυτοκινήτου, που αν ευοδωθούν οι προσπάθειες των ιθυνόντων θα παράγεται στην Ελλάδα από την ΕΛΒΟ. Ρίχνοντας μια κλεφτή ματιά στο ημερολόγιο είδαμε ότι η 1η Απριλίου απέχει αρκετούς μήνες, οπότε κάναμε το ταξίδι-αστραπή για να βεβαιωθούμε ότι δεν ασχολήθηκαν κάποιοι με το να μας στήσουν μια κακόγουστη φάρσα. Οι πρώτες πληροφορίες μας αλλά και η επαφή με το εν λόγω αυτοκίνητο με το ευμέγεθες σήμα της ΕΛΒΟ στο τιμόνι είχαν γίνει στην Έκθεση της Φρανκφούρτης μερικές εβδομάδες πριν, αλλά όλα έδειχναν πολύ ελπιδοφόρα για να είναι αληθινά. Φτάνοντας στη Γερμανία διαπιστώνουμε με έκπληξη ότι γενικός διευθυντής, ιδρυτής και κύριος μέτοχος της TWT, της εταιρείας που ανέλαβε την εξέλιξη του νέου αυτοκινήτου, είναι Έλληνας, ο κ. Δημήτρης Βαρτζιώτης. Ξεκινάμε λοιπόν καλά. Το νέο μοντέλο δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της επιθυμίας των Ελλήνων επιχειρηματιών της ΕΛΒΟ, αλλά και πόνημα που κατευθύνθηκε και έγινε πράξη από ένα ελληνικό –και όπως είδαμε στην πορεία, πολύ «ανοιχτό»- μυαλό. Ιδανικότερη συγκυρία δεν θα μπορούσε να υπάρξει.

Και το όνομα αυτού...

Aletis. Για την προέλευση της ονομασίας μπορείτε να διαβάσετε τη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο Δρ. Βαρτζιώτης. Αλλιώτικο όνομα για ένα -όπως αποδείχτηκε- αλλιώτικο αυτοκίνητο. Οι πρώτες παρατηρήσεις είναι ότι το Aletis δείχνει και τελικά είναι περισσότερο ένα fun car, ένα αυτοκίνητο αναψυχής, που ταιριάζει γάντι στις ελληνικές παραθεριστικές μας συνήθειες. Κομψό, με γονίδια buggy, αλλά καθόλου μα καθόλου ατημέλητη εμφάνιση, το Aletis προσφέρει στοιχεία εμφάνισης από οποιοδήποτε super mini αυτοκίνητο, αλλά με μια προσέγγιση φρέσκια και high tech ταυτόχρονα. Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρουμε ότι το Αletis βασίζεται σημαντικά στο γνωστό και μη εξαιρετέο VW Polo (όχι την τελευταία γενιά), με το οποίο μοιράζεται πάτωμα, αναρτήσεις, κινητήρα, συστήματα μετάδοσης και διεύθυνσης. Όχι άσχημα, αφού το χρυσό super mini προσφέρει μια κορυφαία βάση.

Εκεί όπου η TWT έβαλε το χεράκι της ήταν στην υλοποίηση της τοξοειδούς οροφής, η οποία χωρίς κολόνα Β έπρεπε να στηριχτεί στις άκρες του αμαξώματος, ενώ παράλληλα η έλλειψη οροφής αλλά και άλλων δομικών μερών θα έπρεπε να αντισταθμίσει την απαιτούμενη ακαμψία με άλλες λύσεις, Αυτό έκανε η TWT πολύ επιτυχημένα, αφού οι ενισχύσεις της «σκάφης» που ουσιαστικά απέμεινε από την πλατφόρμα του Polo οδήγησαν σε ένα εξίσου, αν όχι περισσότερο, άκαμπτο αποτέλεσμα. Σε αυτό τον τομέα οι ψηφιακές προσομοιώσεις της TWT είχαν τον κύριο λόγο. Αυτό είναι άλλωστε και το μεγάλο όπλο της εταιρείας, η οποία χρησιμοποιεί κορυφαίο λογισμικό για την τέλεση και των πλέον σύνθετων υπολογιστικών εργασιών. Βέβαια, για να αποδώσουμε τα του Καίσαρος, η σχεδίαση του Aletis είναι προϊόν ενός μεγάλου oνόματος, του οίκου Pininfarina. Κι αν εν πάση περιπτώσει δεν είναι το πλέον ριζοσπαστικό σε εμφάνιση, οι κρυφές χάρες του, ήτοι το εσωτερικό και η χροιά πολυχρηστικότητας που διακρίνει κάποιες πτυχές του αυτοκινήτου, υποδηλώνουν τη «βαριά» προέλευση του Αletis. Το ταμπλό έχει δανειστεί αρκετά στοιχεία από το Polo, η τελική όμως πινελιά με την αφθονία αποθηκευτικών χώρων, την επένδυσή του με αδιάβροχο ύφασμα και την επιλογή όμορφου χρωματικού συνδυασμού δημιουργεί ένα σύνολο ζεστό και φιλόξενο. Θυμηθείτε, ποιότητα γερμανική και σχεδίαση ιταλική, ό,τι καλύτερο δηλαδή.

Οι χώροι είναι αυστηρά για τέσσερα άτομα, αυτό όμως δεν λέει και πολλά πράγματα, καθώς υποπτευόμαστε ότι στα νησιά, εκεί δηλαδή όπου το Aletis θα έχει απήχηση, θα υπάρχουν συχνές-πυκνές παραβάσεις σχετικά με τη μεταφορά επιβατών. Το κλου του αυτοκινήτου πάντως είναι οι υφασμάτινες πόρτες και ένα ευμέγεθες πτυσσόμενο σκιάδιο που μπορεί κάλλιστα να αναλάβει το ρόλο της επαρκούς ηλιοπροστασίας τις ώρες της θερινής ραστώνης με συντροφιά τα τζιτζίκια και το κυματάκι στην άκρη της αμμουδιάς. Ωραία ως εδώ. Αλλά από οδική συμπεριφορά; Για να είμαστε ειλικρινείς, η απόσταση που διανύσαμε ήταν πραγματικά μικρή, ενώ και η μοναδικότητα του Aletis (ένα και μοναδικό πρωτότυπο έτοιμο να επιδειχτεί στα προσεχή σαλόνια αυτοκινήτου) δεν μας επέτρεψε να του συμπεριφερθούμε με τρόπο ανάλογο μιας εμπεριστατωμένης (που λέει ο λόγος) δοκιμής. Ακόμη κι έτσι όμως το Aletis επέδειξε διαγωγή κοσμιοτάτη.

Το Aletis δείχνει αμέσως την προέλευση των μηχανικών του μερών, με μια διαφορά. Το όχημα δείχνει εξαιρετικά άκαμπτο και σαν ελαφρύτερο του Polo αρκετά δυνατό ακόμη και με τον κινητήρα των 1.400 κ.εκ. απόδοσης 75 ίππων. Το Aletis είναι τελικά ένα fun car και πραγματικά το κερασάκι στην τούρτα θα μπορούσε να αποτελεί μια τετρακίνητη έκδοση με χαρακτήρα ενός κόμπακτ 4x4. Μη βιάζεστε όμως. Η λογική κατασκευής του Aletis κρύβει τη δυνατότητα δημιουργίας μιας ολόκληρης γενιάς αυτοκινήτων βασισμένων στο αρχικό concept. Χωρίς ίχνος υποκειμενικότητας για το ελληνικό του εγχειρήματος τολμάμε να πούμε ότι το Αletis, δεδομένης της ταυτότητάς του, είναι ένα εξαιρετικό αυτοκίνητο. Απλό και συμπαθητικό σε εμφάνιση, αρκετά χρηστικό και πάνω απ' όλα καλό στο δρόμο, θα προσφέρει στο ακέραιο αυτό για το οποίο σχεδιάστηκε. Διασκέδαση.

Συνέντευξη με τον Δρ. Δημήτρη Βαρτζιώτη

Γιατί Aletis; Σημαίνει κάτι συγκεκριμένο;

Η ονομασία προέρχεται από το ρήμα «αλώμαι» που σημαίνει «Περιπλανώμαι». Επειδή παρουσιάζαμε το αυτοκίνητο στην Έκθεση της Φρανκφούρτης, οι Γερμανοί ήθελαν να το βαφτίσουμε, εγώ τότε βρισκόμουν στην Ελλάδα και μου έδωσαν μόλις δώδεκα ώρες για να αποφασίσω. Πήρα όλες τις θεότητες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, αλλά δεν έβρισκα κάτι κατάλληλο. Τότε σκέφτηκα ότι μετακινούμαι συνέχεια, ταξιδεύω πολύ, αυθόρμητα λοιπόν μου ήρθε η λέξη «αλήτης». Όμως σκέφτηκα ότι από μόνη της η λέξη είναι αρκετά περίεργη και θα χτυπήσει άσχημα. Τότε ήταν που το έγραψα στα λατινικά, αλλάζοντάς το σε Aletis. Μόλις δε το εξήγησα και στους Γερμανούς, ενθουσιάστηκαν,

Ποιος έκανε το πρώτο βήμα; Η TWT ή η ΕΛΒΟ;

Η πρώτη επαφή έγινε τελείως συμπτωματικά. Η ΕΛΒΟ είχε πάρει προ διετίας το πρόγραμμα KONVAIR (σ.σ. το πρόγραμμα αφορά την μετατροπή αμυντικών βιομηχανιών στις χώρες της Ε.Ε. σε βιομηχανίες παραγωγής μη στρατιωτικών προϊόντων) και μέσω αυτού είχε ζητήσει από την IBM τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων της. Η θυγατρική μας εταιρεία στην Ελλάδα είναι συνεργάτης με την IBM και έτσι μου έγινε η πρώτη κρούση. Αργότερα σε ένα ερευνητικό έργο του ΕΜΠ στο οποίο συμμετείχαμε ήταν παρόντες και άνθρωποι της ΕΛΒΟ. Εκεί μου είπαν ότι κάνουν ένα διαγωνισμό για την ανάθεση δημιουργίας ενός αυτοκινήτου. Αρχικά αρνήθηκα. Τελικά όμως μου έστειλαν τις προδιαγραφές και, αφού το σκέφτηκα για λίγες ημέρες, διαπίστωσα ότι άξιζε τον κόπο να εμπλακούμε. Τελικά και μετά το σχετικό διαγωνισμό της ΕΛΒΟ κι αφού είχαμε μείνει ως υποψήφιες εταιρείες η Lotus, η IDEA και εμείς, η TWT, αναλάβαμε και επίσημα το έργο. Όλα αυτά έγιναν τον Ιούλιο του 1999.

Οι προδιαγραφές ορίστηκαν από εσάς ή την ΕΛΒΟ;

Οι προδιαγραφές ορίστηκαν από την ΕΛΒΟ Ο διαστάσεις, o κυβισμός καθώς και τα βασικά χαρακτηριστικά του αυτοκινήτου. Μετά από έρευνα αγοράς η ΕΛΒΟ διαπίστωσε ότι θα

χρειαζόταν ένα πολυμορφικό ανοιχτό αυτοκίνητο που να καλύπτει τις ανάγκες της τουριστικής βιομηχανίας της Ελλάδας.

Θα μπορούσε να γεννηθεί μια ολόκληρη γενιά αυτοκινήτων από την ΕΛΒΟ βασισμένη στο Aletis;

Τελικά αυτός ήταν ο απώτερος στόχος της ΕΛΒΟ. Αλλά κι εμείς δεν θέλαμε να περιορίσουμε τη δυναμική του Aletis. Το αυτοκίνητο θα μπορούσε πολύ εύκολα να μετασχηματιστεί σε

roadster ή σε pick up, διευρύνοντας έτσι τους ορίζοντές του. Θα υπάρχει πολυμορφικότητα στα δομικά μέρη του αυτοκινήτου.

Ποια η ανταπόκριση του κοινού από την Έκθεση της Φρανκφούρτης του 2001;

Το κοινό ήταν πραγματικά εντυπωσιασμένο. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης διενεργήσαμε έρευνα μεταξύ των επισκεπτών του περιπτέρου της ΤWΤ, ρωτώντας τους αν τους άρεσε

κι αν θα αγόραζαν το Aletis. Πάνω από το 90% των ερωτηθεντων απάντησαν θετικά, πράγμα που σημαίνει ότι το αυτοκίνητο μπορεί να πετύχει τους στόχους του.

Υπάρχει κάποια κατασκευαστική, σχεδιαστική ή οδηγική ιδιαιτερότητα του Aletis που να το καθιστά μοναδικό;

Ακολουθήσαμε τη μέθοδο του digital mock-up, τη σχεδίαση δηλαδή του αυτοκινήτου με υπολογιστές, και μετά προχωρήσαμε στην κατασκευή του. Χρησιμοποιήσαμε δε τα τελειότερα προγράμματα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή διαθέσιμα κόσμο. Επίσης εφαρμόσαμε μια καινούρια μέθοδο διερεύνησης της ακαμψίας του αυτοκινήτου, και μάλιστα πετύχαμε κορυφαία αποτελέσματα. Αν δε αναλογιστείτε τα χρονικά περιθώρια που είχαμε στη διάθεσή μας, τότε μιλάμε για μια πλήρως επιτυχημένη υλοποίηση. 

Για τη σχεδίαση του Αletis είναι αποκλειστικά υπεύθυνος ο οίκος Pininfarina;

Ο Pininfarina μας έκανε 4-5 προσχέδια. Από αυτά αμέσως φάνηκε πιο θα ήταν επικρατέστερο, κάναμε κάποιες μικρές αλλαγές και τελικά το Aletis είναι αυτό που βλέπετε, χωρίς όμως να έχει αλλοιωθεί δραματικά ο χαρακτήρας του αρχικού σχεδίου του Pininfarina.

Γιατί χρησιμοποιήσατε το πάτωμα του Polo;

Συνεργαζόμαστε με τη VW και βρήκαμε μια καλή βάση. Αρχικά η VW έδειξε ενδιαφέρον και προθυμία, απλώς ήθελε αναλυτικά την ιδέα πίσω από το Aletis. Αυτό το οποίο μάλιστα έκανε εντύπωση ήταν που μου είπαν πως «αν μας αρέσει το concept, τότε θα αγοράσουμε εσάς και την εταιρεία σας»(!). Στην Έκθεση της Φρανκφούρτης τελικά το είδαν στελέχη της VW και τους άρεσε τόσο πολύ, που πιστεύω ότι θα έχουμε εξελίξεις.

Σε ποιο στάδιο εξέλιξης βρίσκεται το όχημα και πότε θα κυκλοφορήσει στους ελληνικούς δρόμους;

Αν το αυτοκίνητο πρόκειται να παραχθεί από μια μικρή γραμμή παραγωγής τότε σε δύο χρόνια θα είναι έτοιμο. Αν πάλι η κλίμακα είναι μεγαλύτερη, τότε θα πρέπει να περιμένουμε την εμπορική διάθεση του αυτοκινήτου σε τρία χρόνια.

Στο παρελθόν έχουν γίνει παρόμοια ελληνικά εγχειρήματα. Δεν φοβάστε την αποτυχία;

Όχι. Είμαι έτοιμος για όλα τα ενδεχόμενα. Απλώς πιστεύω ότι η Ελλάδα είναι πια εντελώς διαφορετική απ' ό,τι πριν από δέκα χρόνια. Γι' αυτό είμαι σίγουρος ό- τι θα έχουμε επιτυχημένα αποτελέσματα. Αρκεί ο Έλληνας επιχειρηματίας να αποκτήσει γνώση σε όλα τα επίπεδα και να αναπτυχθεί εις βάθος. 

Ποια είναι η TWT

Η εταιρεία που ανέλαβε την υλοποίηση του πρωτοτύπου Aletis για λογαριασμό της ΕΛΒΟ είναι μια από τις σημαντικότερες εταιρείες όχι μόνο στην ευρύτερη περιοχή της Στουτγάρδης, αλλά και σε ολόκληρη τη Γερμανία. Ιδρύθηκε το 1986 από τον κ. Δημήτρη Βαρτζιώτη, αεροναυπηγό και πολιτικό μηχανικό, με στόχο την ανάπτυξη και δημιουργία συστημάτων πληροφορικής, ανάπτυξης προϊόντων και εφαρμογών ιατρικής. Από το 1987 είναι ο επίσημος συνεργάτης της IBM για τη Γερμανία, ενώ από το 1990 ξεκίνησε η στρατηγική συνεργασία με την DaimlerChrysler (σήμερα Mercedes-Benz) , για την οποία αναπτύσσει ψηφιακές προσομοιώσεις των εσωτερικών χώρων όλων των μοντέλων της Mercedes-Benz που σχεδιάζονται από την τελευταία. Άλλοι πελάτες της εταιρείας είναι η VW, η Porsche, η Deutsche Aerospace, η BMW και πολλά ακόμη «τρανταχτά» ονόματα της παγκόσμιας βιομηχανίας.