Ειδική αποζημίωση σε περίπτωση αναπηρίας ή παραμόρφωσης σε τροχαίο

Ηλίας Αρ. Σύριος, Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω

Η εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 931 ΑΚ προϋποθέτει απαραίτητα αναπηρία ή παραμόρφωση του παθόντος. Διαφορετικά δεν επιδικάζεται.

Όπως έχει γίνει δεκτό στη θεωρία (ΚΡΗΤΙΚΟΣ, ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΑΠΟ ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΥΤ/ΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ, 1998) και στη νομολογία των δικαστηρίων μας ως αναπηρία θεωρείται κάποια έλλειψη της σωματικής, νοητικής ή ψυχικής ακεραιότητας του προσώπου (π.χ. τύφλωση μερική, ακρωτηριασμός ποδιού ή χεριού, μείωση της οράσεως κλπ). Ως παραμόρφωση νοείται κάθε ουσιώδης αλλοίωση της εξωτερικής εμφανίσεως του ατόμου, η οποία καθορίζεται όχι αναγκαίως κατά τις απόψεις της ιατρικής αλλά κατά τις αντιλήψεις της ζωής (π.χ. ουλές κ.λ.π.). Δεν απαιτείται η αναπηρία ή παραμόρφωση να φθάνει μέχρι σημείου ώστε να προκαλεί αισθήματα αποστροφής ή συμπαθείας στους τρίτους, ούτε  να γίνεται αντιληπτή από τους τρίτους. 

Η αναπηρία ή παραμόρφωση του προσώπου έχει σημασία εφόσον επηρεάζει το μέλλον του. Δεν απαιτείται βεβαιότητα δυσμενούς επιρροής του μέλλοντος του προσώπου. Αρκεί και απλή δυνατότητα κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων. Ως μέλλον νοείται η επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική εξέλιξη του προσώπου. Στον επαγγελματικό-οικονομικό τομέα η επιβάρυνση του προσώπου με αναπηρία ή παραμόρφωση αποτελεί αρνητικό στοιχείο στα πλαίσια του ανταγωνισμού και της προαγωγής των ανθρώπων. Οι δυσμενείς συνέπειες είναι περισσότερο έντονες σε περιόδους οικονομικών δυσχερειών και στενότητας στην αγορά εργασίας. Οι βαρυνόμενοι με αναπηρία ή παραμόρφωση κινδυνεύουν περισσότερο έναντι των υγιών συναδέλφων τους να βρεθούν εκτός εργασίας.

Η δυσμενής επιρροή της αναπηρίας ή παραμόρφωσης στην κοινωνική εξέλιξη του προσώπου εμφανίζεται στην περίπτωση που συνεπεία των ανωτέρω περιορίζονται οι δυνατότητες του προσώπου (άνδρα ή γυναίκας αδιακρίτως) να τελέσει γάμο και μέσω αυτού να βελτιώσει την κοινωνικο-οικονομική του θέση. Κατά τις αντιλήψεις της κοινωνίας αλλά και του νομοθέτη μέσω του γάμου επηρεάζεται η κοινωνικο-οικονομική θέση του προσώπου. Με την αναπηρία ή παραμόρφωση δυσχεραίνεται η τέλεση του γάμου και μέσω αυτού η βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής θέσης του προσώπου. Τούτο συνιστά ζημία, η αποκατάσταση της οποίας σκοπείται να επέλθει μέσω της αποζημιώσεως βάσει της ΑΚ 931. Μέσω αυτής θα εξισορροπηθούν οι υπάρχουσες, συνεπεία της αναπηρίας, δυνατότητες με εκείνες που θα  υπήρχαν χωρίς την αναπηρία.

Οι νομικές συμβουλές έχουν ισχύ κατά την περίοδο δημοσίευσής τους στην έντυπη έκδοση του περιοδικού Car and Driver και μπορεί να έχουν ωστόσο τροποποιηθεί.