Περί λαϊκισμού...

Ηταν εθνικό σπορ, τον κάναμε επιστήμη…

«Λαϊκισμός είναι στάση και συμπεριφορά που συναντάται στην πολιτική και χαρακτηρίζεται από υπερβολική και μη αυθεντική λαϊκότητα», λέει η Wikipedia. «Λαϊκισμός είναι όταν ως αρχηγός της αντιπολίτευσης κραυγάζει “το λάθος δεν το υπογράφω” και ως πρωθυπουργός βαφτίζεις το “λάθος”… μονόδρομο», λέω εγώ. Mπορεί ο λαϊκισμός να είναι τζάμπα και να τον μεταχειρίζονται από άνεργοι μέχρι CEOs, όμως εξπέρ του είδους είναι by far οι εκάστοτε αντιπολιτεύσεις. Η διαπίστωση καταδεικνύει και τον διαχρονικό φαύλο κύκλο: Κάθε αντιπολίτευση που λαϊκίζει, όταν γίνεται κυβέρνηση κάνει στροφή με... σπινιαρίσματα στη ρεαλπολιτίκ, δίνοντας «γήπεδο» στη δική της αντιπολίτευση να λαϊκίσει ακόμη περισσότερο. Μάλιστα, σε καιρό κρίσης, με τους απελπισμένους να πολλαπλασιάζονται, η αντιπολίτευση όχι μόνο δεν αντιστέκεται στον πειρασμό αλλά δαγκώνει το «μήλο» του λαϊκισμού, καταπίνοντας και το κοτσάνι. Ολοι έχουν δίκιο: Και ο εργατικός αλλά και ο κακός δημόσιος υπάλληλος. Και ο φτωχός που δεν πληρώνει φόρο αλλά και ο φοροφυγάς. Και ο άνεργος αλλά και ο τεμπέλης. Κάπως έτσι το δίκιο του ταλαιπωρημένου πολίτη πολτοποιείται στο μίξερ της δημαγωγίας και η κυβέρνηση «επιστρέφει» συστημένα τα επιχειρήματα στην αντιπολίτευση: Είναι λαϊκισμός να φωνάζεις για τον χαμό της 13χρονης Σάρας γιατί η ασφυξία όσων ζεσταίνονται με μαγκάλια δεν είναι ο κανόνας. Είναι λαϊκισμός να μιλάς για ανθρωπιστική κρίση διότι ο «άλλος δρόμος» της Αργεντινής είναι εφιαλτικός. Είναι λαϊκισμός να κατακρίνεις το εισιτήριο στα νοσοκομεία διότι τέτοιο έχει και η προηγμένη Σουηδία. Με το μπαρδόν, που λένε και οι καθωσπρέπει πολιτευτές της περιφέρειας, αλλά αν ο λαϊκισμός των αντιπολιτεύσεων είναι κακός, τότε εκείνος των κυβερνήσεων είναι χυδαίος. Διότι μπορεί η ευκαιριακή εξέγερση ορισμένων για τη Σάρα, τον άστεγο και τον καρκινοπαθή να συνιστά κακοπαιγμένη παράσταση για το κοινό του Τράγκα, όμως για τον λαό πρέπει να θεωρείται αυτονόητη. Και καμία κυβέρνηση που αξίωσε να κυβερνήσει δεν δικαιούται να ισχυρίζεται το αντίθετο…

MOTO
«Mπορεί ο λαϊκισμός να είναι τζάμπα και να τον μεταχειρίζονται από άνεργοι μέχρι CEOs, όμως εξπέρ του είδους είναι by far οι εκάστοτε αντιπολιτεύσεις»

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ




Λαϊκισμός: Κατάρα ή σημείο των καιρών;

«Γιατί σ’ αγαπάω λαέ μου»
Οι γνώστες λένε ότι ο πιο τρομερός λαϊκιστής (δημαγωγός) της αρχαιότητας ήταν ο Κλέων.
Γιος βυρσοδέψη, βυρσοδέψης αρχικά και ο ίδιος, πολιτεύθηκε με μόνη πυξίδα να γίνεται αρεστός στον λαό.
Διακήρυσσε γενικώς ότι «οι πιο απλοί άνθρωποι είναι καλύτεροι πολίτες από τους πιο έξυπνους».
Και κατακεραύνωνε για «ανικανότητα» στρατηγούς και πολιτικούς του αντιπάλους.
Μα εκτός από το να θωπεύει αυτιά ήξερε να χαϊδεύει και τις τσέπες.
Λίγο μετά τον θάνατο του Περικλή (429 π.Χ.), ο Κλέων πετυχαίνει γενναίες αυξήσεις  στους δικαστικούς υπαλλήλους της εποχής, κάπου 5.000 άτομα.
Η πελατειακών ελατηρίων γαλαντομία του οδηγεί σε αύξηση των ελλειμμάτων της πόλης που καλύφθηκαν από συνεισφορές της Αθηναϊκής Συμμαχίας.
Και όταν κάποιοι από τους Συμμάχους επαναστάτησαν -όπως οι Μυτιληναίοι- αξίωσε την εξόντωση ολόκληρου του μάχιμου πληθυσμού του νησιού.
Εγκαλούσε, μάλιστα, τις σχετικά πιο συνετές φωνές (που τελικά επικράτησαν)  για σχεδόν προδοτική στάση.
 Ο Αριστοφάνης τον είχε πάρει χαμπάρι. (Βλέπετε, η σάτιρα της εποχής ήταν λιγότερο επιρρεπής στον λαϊκισμό…)
Τον εμφανίζει, λοιπόν, στους «Ιππής» ως άρπαγα του Δημοσίου («αφού καλόφαγε τις πίτες του που έκλεψε από το Δημόσιο ροχαλίζει μεθυσμένος ο άθλιος») και τον περνάει γενεές δεκατέσσερις βάζοντάς του στο στόμα να λέει: «Οτιή φιλώ σ’ ω Δημ' εραστής τ’ ειμί σος», δηλαδή «Γιατί σ’ αγαπάω λαέ, κι είμαι μαζί σου ερωτευμένος»...
Στους δε «Αχαρνής», ο ποιητής κορυφώνει το αντιδημαγωγικό του μήνυμα μιλώντας για σωτηρία της πόλης από κείνους που με «ψευτοπαινέματα» γεννούν «χαυνοπολίτες»!
Επιμύθιον; Η Δημαγωγία είναι όσο παλιά και η Δημοκρατία. Σ’ αυτά τα μέρη γεννήθηκαν τα κορίτσια. Αυτάρκης και λιγομίλητη η μία. Απόκληρη, μα επικίνδυνα όμορφη ξαδέρφη, η άλλη.  
 Οπως αντιλαμβάνεσαι -τέλειε ελληνικέ λαέ- πάλι εμείς τα είπαμε όλα πρώτοι.
Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι τι νόημα έχει να τα λέμε πρώτοι αφού τα καταλαβαίνουμε τελευταίοι.

MOTO

«Η Δημαγωγία είναι όσο παλιά και η Δημοκρατία. Σ’ αυτά τα μέρη γεννήθηκαν τα κορίτσια. Αυτάρκης και λιγομίλητη η μία. Απόκληρη, μα επικίνδυνα όμορφη ξαδέρφη, η άλλη»

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΟΔΟΠΟΥΛΟΣ