Γιατί πρέπει να δένεις τις ζώνες στα πίσω καθίσματα ακόμα και όταν δεν υπάρχουν επιβάτες


Το γνωστό και ως «φαινόμενο του ελέφαντα» ευθύνεται για δεκάδες θανάσιμους τραυματισμούς που προκαλούνται κάθε χρόνο από τροχαία συμβάντα. 

  • ΦΩΤΟ: CAR AND DRIVER, ΑΡΧΕΙΟ
  • 9/8/2023

Πριν από μερικές δεκαετίες οι ζώνες ασφαλείας αντιμετωπίζονταν με σκεπτικισμό από τους οδηγούς και πολλοί ήταν αυτοί που αρνούνταν να κάνουν την απλή κίνηση και να δεθούν πάνω στο κάθισμα, είτε από αντίδραση, είτε επειδή θεωρούσαν ότι δεν τους προσφέρει τίποτα.

Ποιος μπορεί, άλλωστε, να ξεχάσει επικά ρεπορτάζ του παρελθόντος όπου Έλληνες και Ελληνίδες οδηγοί αρνούνταν κατηγορηματικά να υπακούσουν στην υποχρεωτικότητα της χρήσης τους;

Αυτές οι εποχές φαίνεται ότι έχουν περάσει. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν οδηγοί που συνεχίζουν να μην χρησιμοποιούν ζώνη ασφαλείας, ωστόσο η πλειοψηφία βρίσκεται στην απέναντι πλευρά και έχει πειστεί ότι αυτό το αξεσουάρ μπορεί να τους σώσει τη ζωή σε περίπτωση ατυχήματος.

Σήμερα, όμως, θα μιλήσουμε για το «φαινόμενο του ελέφαντα» για το οποίο έχουν γίνει μεγάλες καμπάνιες ενημέρωσης σε πολλές χώρες προκειμένου να μάθουν οι επιβάτες των αυτοκινήτων τούς θανάσιμους κινδύνους που κρύβει.

Σύμφωνα με αυτό το φαινόμενο, κάθε επιβάτης που κάθεται στην πίσω σειρά καθισμάτων και δεν έχει δέσει τη ζώνη μπορεί μέσα από μία σύγκρουση να μετατραπεί σε... ελέφαντα.

Έρευνες έχουν δείξει ότι ένας άνθρωπος με σωματικό βάρος 75 kg που δεν έχει δεθεί, σε μία σύγκρουση με 60 km/h, το βάρος του πολλαπλασιάζεται και μπορεί να ξεπεράσει τους 4 τόνους (!), με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους επιβάτες της πρώτης σειράς που θα χτυπήσει μετά την εκτίναξή του.

Στη Βρετανία έχει υπολογιστεί ότι σχεδόν 40 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωής τους σε τροχαία μετά από χτυπήματα που δέχονται από επιβάτες της πίσω σειράς που δεν έχουν δεθεί στο κάθισμα.

Εξίσου επικίνδυνα μπορούν να αποδειχθούν και τα μικρά αντικείμενα που υπάρχουν δεξιά και αριστερά στο αυτοκίνητο. Κάποιο που ζυγίζει μόλις 500 gr σε μία σύγκρουση με ταχύτητα 50 km/h, το βάρος του αυξάνεται στα 22 kg, ενώ αν η ταχύτητα πρόσκρουσης είναι 90 km/h τότε μπορεί να αγγίξει και τα 70 kg! Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι μετατρέπεται σε «φονικό όπλο» για κάθε επιβάτη που θα βρεθεί στην πορεία του!

Αυτός είναι ο λόγος που οι ζώνες ασφαλείας των πίσω καθισμάτων πρέπει να είναι δεμένες, ακόμα και όταν δεν υπάρχει κανένας επιβάτης. Στο υποθετικό σενάριο μιας σύγκρουσης, τα αντικείμενα που είναι τοποθετημένα μέσα στον χώρο αποσκευών μπορούν εύκολα να διαπεράσουν την πλάτη από τη δεύτερη σειρά καθισμάτων και να εκσφενδονιστούν με δύναμη προς τον οδηγό και τον συνοδηγό.

Έτσι οι δεμένες ζώνες λειτουργούν ως ένας πρόσθετο φράγμα στήριξης της πλάτης των καθισμάτων και δεν επιτρέπουν σε αυτά τα αντικείμενα (από τα ψώνια του σούπερ μάρκετ μέχρι ξεχασμένα εργαλεία) που είναι στο πορτ μπαγκάζ, να φύγουν με δύναμη προς τα μπροστά προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς.

Τι λέει ο ΚΟΚ για τις ζώνες ασφαλείας

Στο άρθρο 12 του ΚΟΚ , στην παράγραφο 5, γίνεται ξεκάθαρο τι ισχύει για τους οδηγούς που κινούνται στο ελληνικό οδικό δίκτυο χωρίς να χρησιμοποιούν ζώνη ασφαλείας. Συγκεκριμένα η διάταξη αναφέρει:

«Η χρήση των ζωνών ασφαλείας είναι υποχρεωτική τόσο για τους οδηγούς όσο και για τους επιβάτες των οχημάτων. Της υποχρέωσης αυτής εξαιρούνται οι οδηγοί επιβατηγών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, όταν οδηγούν αυτά εντός της περιμετρικής τους ζώνης, τα άτομα με παθήσεις για τα οποία δεν ενδείκνυται η χρήση της ζώνης, όταν τούτο αποδεικνύεται από πιστοποιητικό κρατικού νοσοκομείου, οι έγκυες γυναίκες, όταν είναι εφοδιασμένες με σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό που αναγράφει και την ημερομηνία λήξης, τα άτομα που το ανάστημά τους είναι κάτω από 1.50 μ., ως και οι οδηγοί οχημάτων που κάνουν συνεχείς στάσεις, όπως ταχυδρομικοί διανομείς κ.λπ..

Για τη μεταφορά παιδιών ηλικίας μικρότερης των 12 ετών με αυτοκίνητο είναι υποχρεωτική η χρήση ειδικών μέσων συγκρότησης και προστασίας, όπως καθισμάτων, ζωνών ασφαλείας κ.λπ..».

Το πρόστιμο που ορίζει ο ΚΟΚ για τον οδηγό που δεν χρησιμοποιεί ζώνη ασφαλείας ανέρχεται σε 350 ευρώ ενώ παράλληλα χάνει το δίπλωμα οδήγησης για 10 ήμερες και αφαιρούνται 5 βαθμοί στο point system.