Charlie Whiting: Ο Βρετανός που άλλαξε τον ρουν της Formula 1

Τελικά ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις στη ζωή μας το «ουδείς αναντικατάστατος»; Στη θεωρία, ναι. Στην πράξη, όμως, πόσο εύκολο είναι να αντικατασταθούν κάποιοι άνθρωποι, οι οποίοι έχουν αφήσει ένα μοναδικό «στίγμα» στον τομέα τους; Ίσως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα να είναι ο Charlie Whiting, ο οποίος έφυγε ξαφνικά από τη ζωή σε ηλικία 67 ετών λίγες ημέρες πριν την εκκίνηση του πρώτου Grand Prix για το 2019 στην Αυστραλία .

Πρόσωπο συνυφασμένο με τη Formula 1, ο Charlie πέρασε σχεδόν πέντε δεκαετίες μέσα στην κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Γεννημένος στις 12 Αυγούστου του 1952 στο Σέβενοουκς, μόλις λίγα μίλια μακριά από την πίστα του Μπραντς Χατς, ο Whiting ήταν δεν ήταν 12 ετών όταν το 1964 παρακολούθησε τον πρώτο αγώνα Formula 1 εκ του σύνεγγυς.

Για την ακρίβεια, χρειάστηκε να σκαρφαλώσει και να πηδήξει τον φράχτη της πίστας του Μπραντς Χατς, καθώς οι εποχές ήταν δύσκολες, τα εισιτήρια ακριβά και δυσεύρετα και χρήματα δεν περίσσευαν για τέτοιους είδους θεάματα, ακόμα και για μια μέση βρετανική οικογένεια.

Ήταν πασιφανές από την πρώτη στιγμή ότι τα αυτοκίνητα θα κυριαρχούσαν στη ζωή του. Τελειώνοντας τα μαθήματά του κάθε απόγευμα, πήγαινε στο συνεργείο του αδελφού του, Nick, και τον βοηθούσε μέχρι αργά το βράδυ. Και φυσικά τον ακολουθούσε σε όλους τους αγώνες, καθώς από το 1968 ο Nick ξεκίνησε να συμμετέχει σε αγώνες autocross με οχήματα που εξέλισσε ο ίδιος. Ο Charlie είχε πάρει απόφαση να ασχοληθεί με τα αυτοκίνητα. Πήγε σε τεχνικό κολλέγιο και μετά στην πολυτεχνική σχολή του Μπόροου, όπου σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός. Η μητέρα του, ωστόσο, άργησε πολύ να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι ο Charlie είχε αποφασίσει να ασχοληθεί με τα αυτοκίνητα.

Τα πρώτα βήματα στη Formula 1

Η πρώτη… οσμή Formula 1 μέσα από γκαράζ ομάδας έφτασε στη μύτη του το 1976. Ο αδελφός του είχε δημιουργήσει τη δική του ομάδα, την ShellSport Whiting, η οποία υποστήριζε αγωνιστική τη Βρετανή οδηγό Divina Galica με ένα μονοθέσιο της Surtees. Το 1977 τον βρήκε στην Hesketh, ενώ την αμέσως επόμενη σεζόν συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον Bernie Ecclestone στην Brabham. Στην ομάδα του Ecclestone ο Charlie έμεινε για μία δεκαετία, κατακτώντας δύο τίτλους σε επίπεδο πιλότων το 1981 και το 1983, καθώς ήταν αρχιμηχανικός του Nelson Piquet. Συνολικά έμεινε μία δεκαετία στην Brabham, επιδεικνύοντας αξιοζήλευτες ικανότητες στον τομέα του.

Ακριβώς αυτές οι ικανότητες αποτέλεσαν το διαβατήριο για την ένταξή του στην «ομάδα» της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Το 1988 ο Whiting ανέλαβε χρέη technical delegate της Formula 1, ενώ, λιγότερα από δέκα χρόνια αργότερα, το 1997, έγινε διευθυντής της FIA και σύμβουλος για θέματα ασφάλειας.

Ο ρόλος του ήταν περίπλοκος, μιας και ήταν υπεύθυνος για μια σειρά διαδικασιών, οι οποίες ξεκινούσαν πριν από τον εκάστοτε αγώνα και πολλές φορές ολοκληρώνονταν αρκετές ώρες ή ακόμα και ημέρες μετά το πέρας αυτού. Ο Whiting ήταν υπεύθυνος για τις εκκινήσεις, για την κατάσταση της πίστας, για την ασφάλεια των οδηγών και των θεατών, καθώς και για την πιστή εφαρμογή όλων των κανονισμών ανεξαιρέτως από τους πιλότους.

Πάνω απ’ όλα η ασφάλεια

Επί των ημερών του Charlie Whiting το σπορ άλλαξε άρδην. Το επίπεδο ασφάλειας των πιλότων αυξήθηκε κατακόρυφα, καθώς γνώριζε και ο ίδιος πολύ καλά ότι η Formula 1 δεν θα μπορούσε να «αντέξει» ακόμα ένα τραγικό συμβάν τύπου Ayrton Senna στην Ίμολα το 1994.

Η ασφάλεια πέρασε σε πρώτο πλάνο και όλες οι κινήσεις που γίνονταν επί σειρά ετών αποσκοπούσαν ακριβώς στη διαφύλαξη της σωματικής ακεραιότητας των πιλότων. Κάποιες ιδέες που εφήρμοσε σε μονοθέσια, όπως το «fan car» της Brabham το 1979. Όμως η τελειομανία του Ecclestone κάποιες φορές τον έβρισκε αντίθετο.

Η πώληση της Brabham το 1987, προκειμένου ο Bernie να επικεντρωθεί στα καθήκοντά του ως διοργανωτής του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Formula 1, αποτέλεσε την αφορμή για να αποχωρήσει και ο Whiting από την ομάδα. Το timing ήταν ιδανικό, μιας και ο Whiting είχε ήδη δεχθεί προσέγγιση από την FIA ώστε να αναλάβει πόστο στην Παγκόσμια Ομοσπονδία. Ένα ραντεβού με το «δεξί χέρι» του προέδρου της FIA, Jean Marie Balestre, τον Yvon Leon, ήταν αρκετό ώστε ο Whiting, με τις ευλογίες του Ecclestone, να πάει στην FIA.

Το 1990 ανέλαβε χρέη τεχνικού επιτετραμμένου, όμως η ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου της FIA από τον Max Mosley το 1991, σήμανε την «προαγωγή» του Whiting σε πιο δημιουργικό ρόλο. Πλέον, όμως, ήταν μονόδρομος η αποχώρησή του οριστικά από την ομάδα του Ecclestone, καθώς θα έπρεπε να επικεντρωθεί στην FIA.

Βούτηξε στα βαθιά…

Η εμπλοκή του Whiting στα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας γινόταν ολοένα πιο έντονη. Ο ίδιος ενεπλάκη ιδιαίτερα στις έρευνες για τα δυστυχήματα του Ayrton Senna και του Roland Ratzenberger το 1994 στην Ίμολα. Από εκείνη την ημέρα, την «μαύρη Πρωτομαγιά» του 1994, άλλαξαν πολλά στη Formula 1. Η χάραξη σε πολλές πίστες διαφοροποιήθηκε για λόγους ασφαλείας, ενώ η αποχώρηση του Roland Bruynseraede το 1996, είχε ως συνέπεια να αναλάβει και υπεύθυνος για τις εκκινήσεις των αγώνων. Στη Μόντσα ο Max Mosley τον ρώτησε εάν ήταν έτοιμος να αναλάβει και χρέη αλυτάρχη των αγώνων, αντικαθιστώντας τον Roger Lane-Nott. Η ευκαιρία ανοιγόταν μπροστά του. Κι ίσως ούτε κι ο ίδιος να μην είχε φανταστεί πως θα έμενε σε αυτό το πόστο για 22 χρόνια!

Πήρε τη δουλειά του απολύτως στα σοβαρά. Ήταν αυτός που συνέγραψε τόσο τον αγωνιστικό όσο και τον τεχνικό κανονισμό, ενώ σε συνεργασία με τον αείμνηστο Sid Watkins δημιούργησαν ένα πλαίσιο λειτουργίας της Formula 1 ώστε να βελτιωθεί σημαντικά το θέμα της ασφάλειας.

Οι δύσκολες στιγμές

Βέβαια, καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της καριέρας στην FIA, βρέθηκε ουκ ολίγες φορές αντιμέτωπος με δύσκολες καταστάσεις όπως οι θάνατοι των κριτών Paolo Gislimberti και Graham Beveridge στη Μόντσα το 2000 και στη Μελβούρνη το 2001, καθώς και το ατύχημα του Jules Bianchi το 2014. Επίσης ενεπλάκη το όνομά του στον αγώνα-παρωδία της Formula 1, το αμερικανικό Grand prix του 2005 με τη συμμετοχή μόλις έξι μονοθεσίων εξαιτίας της αποχώρησης όσων χρησιμοποιούσαν ελαστικά της Michelin. Οι επτά ομάδες που συνεργάζονταν με τη γαλλική εταιρία σε συνεργασία με την Michelin ζητούσαν από τον Whiting να τους επιτραπεί να προμηθευτούν ελαστικά πιο ασφαλή και να δημιουργείτο ένα «εσάκι» στην πίστα, όμως ο Charlie απάντησε αρνητικά κι έτσι τελικά εκκίνησαν μόλις έξι μονοθέσια.

Εργασιομανής…

Αυτό, πάντως, που χαρακτήριζε πάντοτε τον Charlie Whiting ήταν η εργασιομανία. «Δουλεύω καθημερινά. Η μοναδική ημέρα ξεκούρασης που έχω είναι η Δευτέρα μετά από τους αγώνες, όταν και ταξιδεύω για να επιστρέψω σπίτι. Διακοπές δεν κάνω ποτέ περισσότερες από δύο εβδομάδες τον χρόνο, μία το καλοκαίρι και μία την περίοδο των Χριστουγέννων» μου είχε πει το 2016 στο Μονακό, στην τελευταία συνέντευξη που μας είχε παραχωρήσει.

Ήθελε τα πάντα να γίνονται στην εντέλεια, να έχει τον έλεγχο κάθε λεπτομέρειες. Ήταν απόλυτα σχολαστικός κι αυτό δυσκόλευε πολύ την κατάσταση της «διαδοχής» του. Τα χρόνια περνούσαν και ο ίδιος δεν αποχωρούσε όχι διότι δεν το ήθελε, αλλά διότι ποτέ δεν βρέθηκε το κατάλληλο πρόσωπο κοινής αποδοχής και σεβασμού για να μπει στα παπούτσια του.

Ο Laurent Mekies και ο Marcin Budkowski, οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια φέρονταν ως οι επικρατέστεροι για να τον αντικαταστήσουν όταν θα αποχωρούσε, πρόλαβαν κι έφυγαν για τη Ferrari και την Renault αντίστοιχα. Κι έτσι το τραγικό πρωινό της 14^ης Μαρτίου του 2019 δημιουργήθηκε ένα από τα πλέον δυσαναπλήρωτα κενά στην ιστορία του παγκοσμίου motorsport.

Ναι, λοιπόν. Ο Charlie Whiting είναι αναντικατάστατος. Όχι ως προς τον ρόλο του καθαυτό, όσο για τη συνολική παρουσία του επί σχεδόν πέντε δεκαετίες στη Formula 1. Για την πατρική στοργή με την οποία ανέκαθεν περιέβαλλε όλους τους πιλότους, ακόμα και όταν αυτοί τον είχαν… στολίσει δημοσίως, επικρίνοντας τις αποφάσεις του.

Γι’ αυτό ο Charlie Whiting θα αποτελεί πάντα ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια στην σύγχρονη ιστορία της Formula 1…