Τα όρια ταχύτητας και η αποτελεσματικότητά τους

Ο περιορισμός των ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους και στα κέντρα των πόλεων είναι μια συζήτηση που έχει ανοίξει εδώ και πολύ καιρό και βρίσκει πολλούς υποστηρικτές, οι οποίοι θεωρούν πως με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί σημαντική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και των εκπομπών ρύπων στην ατμόσφαιρα. Τουλάχιστον, αυτό αναφέρουν οι έρευνες…

Ό,τι, δηλαδή, στις υψηλές ταχύτητες τα συστήματα ασφαλείας, ακόμα και στα πιο σύγχρονα αυτοκίνητα, δεν μπορούν να αποτρέψουν τους θανατηφόρους τραυματισμούς, ενώ η μείωση κατά 10 km/h της τελικής ταχύτητας μπορεί να εξοικονομήσει ακόμα και 1 L καυσίμου ανά 100 km, με τα ανάλογα οφέλη στο περιβάλλον.

Οι περιορισμοί και η εξαίρεση της Autobahn

Το όριο στους ευρωπαϊκούς αυτοκινητοδρόμους κυμαίνεται μεταξύ 120-130 km/h και μόνο σε κάποια κομμάτια της διάσημης γερμανικής Autobahn παραμένουν χωρίς περιορισμούς, γεγονός που προσελκύει οδηγούς από όλον τον κόσμο, προκειμένου να βιώσουν τον ίλιγγο της ταχύτητας. Ακόμα και έτσι, τα ελεύθερα κομμάτια της Autobahn τίθενται εν αμφιβόλω για τους λόγους που εξηγήθηκαν πιο πάνω, όμως βρίσκουν απέναντί τους τη σθεναρή αντίσταση του λόμπυ της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Αλλιώς, τι νόημα θα είχε η κατασκευή των γερμανικών super cars, αλλά και αυτή η γενικότερη αυτοκινητική κουλτούρα με την οποία έχουν γαλουχηθεί ολόκληρες γενιές οδηγών παγκοσμίως...

• Για να γίνουν ασφαλέστεροι οι δρόμοι, απαιτείται η εμφύσηση μιας οδηγικής παιδείας και υπευθυνότητα, προκειμένου να υπάρξει σεβασμός των ορίων ταχύτητας, αλλιώς μικρή θα είναι η αποτελεσματικότητα της αυστηριοποίησης του ΚΟΚ, πίσω από την οποία κάποιοι βλέπουν μόνον εισπρακτικούς λόγους.

Βεβαίως, υπάρχουν και κάποιες χώρες που έχουν αποφασίσει από το 2024 να αυξήσουν τα όρια ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους (προϋπόθεση: να υπάρχει διαχωριστικό στηθαίο) έως τα 150 km/h. Πρόκειται για τις κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Τσεχίας, με το σκεπτικό ότι τα σύγχρονα αυτοκίνητα είναι πιο ασφαλή και πρέπει να θεσπιστούν πιο ρεαλιστικά όρια σε σύγχρονους αυτοκινητοδρόομους.

Τα πιο αυστηρά όρια και οι περιορισμοί στους αυτοκινητοδρόμους δεν φαίνεται να βρίσκουν πολλές αντιδράσεις, όσο η μείωση των ορίων στα αστικά κέντρα. Να θυμίσουμε πώς ήδη στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες, το όριο ταχύτητας των αυτοκινήτων έχει μειωθεί στα 30 km/h, επιλογή που φαίνεται να ασπάζονται πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως και η Αθήνα. Πρόσφατα (31/7), ο Δήμος Αθηναίων, ανακοίνωσε πώς έχει συμπεριλάβει το περιοριστικό όριο των 30 km/h σε όλο το οδικό δίκτυο (εξαιρούνται οι λεωφόροι), στο πακέτο των 16 μέτρων για την αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και για την ασφάλεια πεζών και οδηγών.

Εντέλει, είναι αναγκαία η μείωση των ορίων ταχύτητας και γιατί;

Η απάντηση είναι ξεκάθαρα ΝΑΙ, ιδίως στους αυτοκινητοδρόμους, προκειμένου να μειωθούν τα θανατηφόρα τροχαία και οι εκπεμπόμενοι ρύποι.

Ωστόσο, θεωρούμε πως αυτό δεν αρκεί για να γίνουν ασφαλέστεροι οι δρόμοι. Απαιτείται η εμφύσηση μιας οδηγικής παιδείας και υπευθυνότητα, προκειμένου να υπάρξει σεβασμός των ορίων ταχύτητας, αλλιώς μικρή θα είναι η αποτελεσματικότητα της αυστηριοποίησης του ΚΟΚ, πίσω από την οποία κάποιοι βλέπουν μόνον εισπρακτικούς λόγους. Είμαστε υπέρ της υιοθέτησης διεθνών πρακτικών που συμβάλλουν στη   βελτίωσης της ποιότητας της ζωής των πολιτών στα αστικά κέντρα, ωστόσο θεωρούμε πως κάτι τέτοιο δεν αποτελεί πανάκεια. Καλό θα είναι να εξετάζουμε τις ιδιαιτερότητές  μας και εάν τέλος πάντων διαθέτουμε τις υποδομές για να υποστηριχθεί κάτι τέτοιο. Για παράδειγμα, στο Παρίσι, όπου εφαρμόστηκαν αυτοί οι περιορισμοί, υπάρχει ένα σύγχρονο δίκτυο ΜΜΜ, ένα καλοσχεδιασμένο διευρυμένο Μετρό και όλες οι απαραίτητες υποδομές για τις σύγχρονες αστικές μετακινήσεις (mobility) που μπορεί να εξυπηρετήσει τους πολίτες και τα εκατομμύρια των τουριστών. Επίσης. και εκείνοι οι μηχανισμοί για να αστυνομεύσουν και να περιφρουρήσουν τους περιορισμούς. Πολύ φοβόμαστε ότι σε πόλεις όπως η Αθήνα, με ένα προβληματικό σε υποδομές οδικό δίκτυο, έναν γερασμένο και ασυντήρητο στόλο αυτοκινήτων που μπορεί να διέρχεται στο κέντρο της με το ξεπερασμένο σύστημα Μονά/Ζυγά και τα υποβαθμισμένα ΜΜΜ, η μείωση του ορίου από τα 50 km/h στα 30 km/h δεν αρκεί για να επιλύσει τα χρόνια προβλήματα στο κυκλοφοριακό και να βελτιώσει τη ζωή των πολιτών. Όπως ακριβώς και ο Μεγάλος Περίπατος, που ως σκέψη ήταν σωστή για τη δημιουργία ζωνών πρασίνου στην πόλη, στην πράξη, όμως, δεν λειτούργησε...