Ανάλυση: Πόσο... μέλλον έχει το υδρογόνο;

Όσοι παρακολούθησαν πριν από λίγες μέρες την παρουσίαση του νέου, ηλεκτροκίνητου SUV της BMW, της iX3, θα παρατήρησαν ότι αυτό θα είναι διαθέσιμο όχι μόνον ως αμιγώς ηλεκτρικό (Battery Electric Vehicle – BEV), αλλά και με κινητήρα εσωτερικής καύσης, και ως plug-in hybrid (PHEV), καθώς και σε μία έκδοση με κυψέλες υδρογόνου (Fuel Cell Electric Vehicle – FCEV).

Η μικρή αυτή λεπτομέρεια είναι ενδεικτική των πραγμάτων που θα έρθουν, ενώ σε καμία περίπτωση αποτελεί έκπληξη, καθώς πριν από έναν χρόνο μαθαίναμε για τη συνεργασία του BMW Group με την Toyota ακριβώς στον τομέα των fuel cells, με τη βαυαρική εταιρεία να θέλει να επωφεληθεί από την τεχνογνωσία των Ιαπώνων.

Ο ρόλος της δημιουργίας προτύπων

Από την άλλη, στις 4 Φεβρουαρίου του 2021, δηλαδή πριν από ενάμιση περίπου μήνα, ένα δελτίο τύπου της γνωστής και στην Ελλάδα πολωνικής εταιρείας Solaris, που κατασκευάζει λεωφορεία και τρόλεϋ διαφόρων τύπων, μας ενημέρωνε για τη δημιουργία μιας κοινοπραξίας με το όνομα “Stass HH”, αντικείμενο της οποίας θα είναι και τυποποίηση των κυψελών καυσίμου.

Και δεν επρόκειτο για κάποια «τυχαία» σύμπραξη εταιρειών, καθώς σε αυτή συμμετέχουν 25 οργανισμοί που, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έχουν σχέση με το υδρογόνο και έθεσαν ως στόχο τους να δημιουργήσουν και να δοκιμάσουν στην πράξη το πρώτο ευρωπαϊκό πρότυπο για μονάδες κυψελών καυσίμου (fuel cells), για εφαρμογές σε βαρέα οχήματα.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, εκτός από τη Solaris, στην κοινοπραξία συμμετέχουν 11 κατασκευαστές συστοιχιών κυψελών καυσίμου, 9 κατασκευαστές οχημάτων και 5 ινστιτούτα ερευνών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, το γεγονός ότι η κοινοπραξία θα λάβει χρηματοδότηση 7,5 εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας συνολικό προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 15 εκ. ευρώ.

Στον μακρύ κατάλογο των μελών της κοινοπραξίας αναπόφευκτα το μάτι μας στέκεται στην Toyota Motor Europe και στη Volvo Construction Equipment, ενώ τη δική της σημασία έχει και η συμμετοχή της εταιρείας γαλλικής Alstom, η οποία κατασκευάζει, μεταξύ άλλων, και τρένα υδρογόνου.

Εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά και σύμφωνα με το σχέδιο, θα προκύψει από αυτή την κοινοπραξία μία τυποποίηση των fuel cells, αντίστοιχη με αυτήν που συναντάμε στις απλές μπαταρίες τις οποίες χρησιμοποιούμε στις πάσης φύσεως  ηλεκτρονικές συσκευές.

Όπως, δηλαδή, μιλάμε για μπαταρίες “AA” και “ΑΑΑ”(σειρά ΑA), αντίστοιχα θα προκύψει και μία ονοματολογία που κατά πάσα πιθανότητα θα συμβολίζεται με HH (με το H να αντιστοιχεί στο Hydrogen) στο πλαίσιο της σειράς “HH”. Έτσι, θα καταστεί δυνατή η εναλλαξιμότητα μεταξύ των fuel cells, ανεξάρτητα από τον κατασκευαστή.

Με την επίτευξη, λοιπόν, της σχετικής συναίνεσης μεταξύ προμηθευτών κυψελών καυσίμου και κατασκευαστών οχημάτων θα δημιουργηθούν τυποποιημένες μονάδες για διαφορετικές κατηγορίες ισχύος - στοιχείο που αναπόφευκτα θα δώσει μία ώθηση στην περαιτέρω διείσδυση των κυψελών υδρογόνου στον κλάδο των μεταφορών και όχι μόνον…

Προνομιακός ο χώρος των μεταφορών

Aν, τώρα, η παραπάνω είδηση σας φάνηκε ως κεραυνός εν αιθρία, έχετε κάνει λάθος! Διότι στα τέλη Απριλίου του 2020 μαθαίναμε ότι Volvo Group και Daimler Trucks, δηλαδή δύο μεγαθήρια στον τομέα των φορτηγών, προχωρούν στην ίδρυση κοινοπραξίας (50/50), προκειμένου να εξελίξουν από κοινού συστήματα κυψελών καυσίμου. Ενώ λίγο αργότερα, η Daimler ανακοίνωνε την προετοιμασία ειδικών εγκαταστάσεων στη Στουτγάρδη για την παραγωγή συστοιχιών fuel cells.

Ο λόγος; Πολύ απλά, οι κυψέλες καυσίμου έχουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα που τις καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικές για τις μεταφορές - ιδίως των μεγάλων αποστάσεων. Ένα βαρύ όχημα, ένα φορτηγό κυψελών υδρογόνου, όχι μόνον είναι «εύκολο» να διαθέτει αυτονομία της τάξης των 500-600 km, αλλά μπορεί επίσης  μέσα σε ελάχιστα λεπτά της ώρας -σε χρόνο, δηλαδή, αντίστοιχο με αυτόν που ανεφοδιάζεται ένα συμβατικό φορτηγό με πετρελαιοκινητήρα- να ανεφοδιαστεί και να συνεχίσει απροβλημάτιστα το ταξίδι του.

Ωστόσο, η πιο εντυπωσιακή είδηση, τουλάχιστον από την άποψη του όγκου και την ευρύτητα της εφαρμογής του έργου, έχει να κάνει με τη Hyundai, την εταιρεία που μας έχει εκπλήξει ποικιλοτρόπως τα τελευταία χρόνια, καθώς ξεκινώντας ουσιαστικά από το περιθώριο της Άπω Ανατολής πριν από τρεις δεκαετίες, βρέθηκε σήμερα στην πρωτοπορία της τεχνολογίας.

H Hyundai, λοιπόν, είναι που το 2019 ξεκίνησε μια εκτεταμένη συνεργασία με την ελβετική εταιρεία υδρογόνου H2 Energy (H2E), ιδρύοντας την κοινοπραξία “Hyundai Hydrogen Mobility” (HHM) στην οποία ανέλαβε την υποχρέωση να προμηθεύσει 1.600 βαρέα φορτηγά με κυψέλες καυσίμου έως το 2025, προκειμένου να μισθωθούν στην “H2 Mobility Switzerland Association”.

Στην τελευταία εντάσσονται φορείς εκμετάλλευσης πρατηρίων υδρογόνου και μεταφορικές εταιρείες – ανάμεσά τους και ιδιαίτερα γνωστά ονόματα (Coop, Migros, Traveco, Galliker Logistics, Camion Transport κ.λπ.). Στο πλαίσιο του όλου project προβλέπεται και η ανάπτυξη 100 σταθμών ανεφοδιασμού με υδρογόνο, σε επίκαιρα σημεία του ελβετικού οδικού δικτύου.

Και αυτό είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου, αφού η κορεατική εταιρεία σκοπεύει να έχει στους δρόμους των ΗΠΑ 12.000 φορτηγά με fuel cells μέχρι το 2030. Ακόμα περισσότερο μεγαλόπνοα είναι τα σχέδιά της για την Κίνα, καθώς έχει τεθεί ο στόχος των 27.000 οχημάτων υδρογόνου – πάντα μέχρι το 2030. Ενώ το γεγονός ότι οι Κινέζοι σκοπεύουν να έχουν στην κυκλοφορία τη χρονιά εκείνη 1,0 εκ. υδρογονοκίνητα οχήματα λέει πολλά!