Πόσο πιο οικολογικά είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα;

Η ανάλυση αφορούσε το ίδιο μοντέλο με διαφορετικούς κινητήρες που δεν είναι άλλο από το πολύ δημοφιλές Volkswagen Golf. Η πρώτη ένδειξη είναι ότι το αποτύπωμα άνθρακα των ηλεκτροκίνητων μοντέλων είναι ήδη καλύτερο από εκείνο των αντίστοιχων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Επιπλέον, τα ηλεκτρικά οχήματα προσφέρουν μεγαλύτερη δυναμική εξοικονόμησης CO2 σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής τους.

Πάντως, είναι ζωτικής σημασίας για τις εκπομπές CO2 που χαρακτηρίζουν ένα EV αυτοκίνητο εάν η ενέργεια παράγεται από ορυκτές ή ανανεώσιμες πηγές. Το αποτέλεσμα της πιστοποιημένης αξιολόγησης κύκλου ζωής (LCA) για το Volkswagen Golf συνέκρινε τις εκπομπές CO2 των διαφορετικών εκδόσεων του οχήματος είτε ηλεκτροκίνητου είτε με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι χαμηλότερες στο ηλεκτρικό όχημα. Συνοπτικά, το τρέχον Golf TDI εκπέμπει κατά μέσο όρο 140g CO2/km σε όλο τον κύκλο ζωής του, ενώ το e-Golf φτάνει τα 119g CO2/km. Στο Golf με κινητήρα εσωτερικής καύσης οι περισσότερες εκπομπές προκύπτουν κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης, δηλαδή στην αλυσίδα εφοδιασμού του ορυκτού καυσίμου και της καύσης. Εδώ το diesel φθάνει τα 111 g CO2/km. Ένα αντίστοιχο όχημα με ηλεκτρικό κινητήρα εκπέμπει μόνο 62 g CO2/km κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, η οποία προκύπτει από την παραγωγή και την παροχή της ηλεκτρικής ενέργειας. Μέχρι εδώ φαίνεται να υπερτερεί σημαντικά το ηλεκτρικό αυτοκίνητο.

Αντίθετα όμως, οι περισσότερες εκπομπές από το ηλεκτρικό όχημα παράγονται στη φάση κατασκευής του. Σύμφωνα με την αξιολόγηση, ένα diesel όχημα «παράγει» 29 g CO2/km, ενώ 57 g CO2/km είναι οι εκπομπές για ένα αντίστοιχο ηλεκτροκίνητο όχημα. Η σύνθετη εξόρυξη πρώτων υλών και η παραγωγή μπαταριών είναι υπεύθυνες γι’ αυτό. Οι εκπομπές αυτές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ των εκπομπών CO2 ολόκληρου του κύκλου ζωής. Επίσης, κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης, οι εκπομπές CO2 εξαρτώνται από τις πηγές παραγωγής ενέργειας. Μειώνονται λοιπόν όλο και περισσότερο, όσο περισσότερες είναι διαθέσιμες οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αξιολόγηση κύκλου ζωής ως εργαλείο ολιστικής ανάλυσης

Η αξιολόγηση του κύκλου ζωής είναι μια περίπλοκη, διεθνώς τυποποιημένη διαδικασία για την έρευνα του «οικολογικού ισολογισμού» των οχημάτων. Μεταξύ άλλων, οι εκπομπές CO2 εξετάζονται σε όλα τα στάδια του προϊόντος του αυτοκινήτου:

• Οι εκπομπές που προέρχονται από την εξόρυξη πρώτων υλών, την παραγωγή εξαρτημάτων και τη συναρμολόγηση περιλαμβάνονται στην παραγωγή.

• Η φάση χρήσης περιλαμβάνει τόσο τις εκπομπές καυσίμων όσο και την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και ιδιαίτερα εκείνες της λειτουργίας οχήματος άνω των 200.000 km,

• Η ανακύκλωση αξιολογεί την αποσυναρμολόγηση και τις πιθανές εξοικονομήσεις μέσω αυτής.

Με τα ευρήματα από την «Αξιολόγηση Κύκλου Ζωής», η Volkswagen μπορεί να υλοποιήσει πρόσθετα μέτρα μείωσης των εκπομπών. Έτσι, περαιτέρω μείωση των εκπομπών CO2 προγραμματίζεται σε όλα τα στάδια του προϊόντος. Για παράδειγμα, οι βελτιώσεις στην τεχνολογία της μπαταρίας ιόντων λιθίου και οι βελτιστοποιήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού μειώνουν το αποτύπωμα άνθρακα κατά την κατασκευή της μπαταρίας του νέου μοντέλου ID (το οποίο έχει προγραμματιστεί για το 2020) κατά περισσότερο από 25 τοις εκατό ανά κιλοβατώρα (kWh) χωρητικότητας μπαταρίας σε σύγκριση με το e-Golf. Όταν χρησιμοποιείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, η μείωση του αποτυπώματος μπορεί να αγγίξει το 50%.

Βέβαια η πιο μεγάλη μείωση των εκπομπών CO2 προέρχεται από την πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης. Εάν η ηλεκτρική ενέργεια για οδήγηση κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης προέρχεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές, οι εκπομπές CO2 των 62 g CO2/km στο σημερινό μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ θα μειωθούν σε μόλις 2 g CO2/km.

Η ανακύκλωση του οχήματος προσφέρει περαιτέρω ευκαιρίες για τη μείωση των εκπομπών CO2. Έτσι, κατασκευάζεται πιλοτικά μονάδα ανακύκλωσης όπου, από τις μπαταρίες στο τέλος του κύκλου ζωής τους - δηλαδή τις μπαταρίες που δεν αποθηκεύουν πλέον αρκετή ενέργεια λόγω γήρανσης - λαμβάνεται μια νέα πρώτη ύλη για τη δημιουργία νέων μπαταριών. Αυτό οδηγεί σε πιθανή μείωση CO2 έως και 25%. Ωστόσο, η μονάδα δεν αναμένεται να επεξεργαστεί σημαντικές ποσότητες μπαταριών για ανακύκλωση μέχρι το τέλος του 2020. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην εξίσωση μείωσης του CO2 υπεισέρχεται και ο δείκτης απεξάρτησης (decarbonisation index - DKI) που μετρά τις εκπομπές CO2 ενός μέσου οχήματος του ομίλου Volkswagen κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Το DKI μετριέται σε τόνους ισοδυνάμου CO2 ανά όχημα. Το 2015, ο αριθμός ήταν 43,6 και, σύμφωνα με τον στόχο της Volkswagen, θα πρέπει να μειωθεί κατά 30% μέχρι το 2025.