5/3/2020
Η απαξίωση του αστικού αποθέματος σε όλη τη χώρα, η απαξίωση της ιστορίας των πόλεών της, δηλαδή των ανθρώπων που τις συγκρότησαν σε αστεακά περιβάλλοντα, χάριν «αναπτύξεως» είναι διαδεδομένη πρακτική. Τα αποθέματα, ωστόσο, των αστικών διαδρομών, αποθέματα που καταδεικνύουν τις τεράστιες επενδύσεις κεφαλαίου, κόπου και μόχθου, οι άυλες παρακαταθήκες από διαφορετικές παραδόσεις που συνυπάρχουν συχνά δίπλα δίπλα είναι πανταχού παρόντα.
Τα αποθέματα αυτά, κτίρια σημαντικών αρχιτεκτόνων και μηχανικών από την εποχή του ελληνικού, μετέωρου μοντερνισμού, πολυκατοικίες εμβληματικές από τη δεκαετία του 1960, τότε που η χώρα με ορμή κοιτούσε προς τα εμπρός, οικήματα που το λαϊκό αισθητήριο και οι ανάγκες των καιρών τα έκαναν κατοικίες, πλατείες και περάσματα, σπαράγματα σήμερα αστικών διαδρομών, σε όλες τις ελληνικές πόλεις προκαλούν σήμερα δέος και συγκίνηση.
Είναι γνωστό ότι η πλειοψηφία των ελληνικών πόλεων έχουν συγκροτηθεί μέσω μιας συρραφής σχεδίων. Η Αθήνα κατεξοχήν. Ήδη από τη δεκαετία του 1930 κάθε συζήτηση για τον ευρύτερο και συνολικό σχεδιασμό της Αθήνας έχει πέσει στο κενό. Με τα λόγια του Πάτροκλου Καραντινού, εισηγητή του μοντερνισμού στη νεοελληνική αρχιτεκτονική και μαθητή του Δημήτρη Πικιώνη, το 1934 είχε προκύψει «το τερατόμορφον σχέδιον των Αθηνών και των περιχώρων», ενώ έξι χρόνια πριν ο μηχανικός Βασίλειος Τσαγρής, διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Αθηναίων και μέλος της Επιτροπής για το Νέο Σχέδιο των Αθηνών, είχε επισημάνει ότι «αι Νέαι Αθήναι εκτίσθησαν και κτίζονται με το έλεος του Θεού και χωρίς το έλεος των ανθρώπων». Τότε το σχέδιο πόλεως απαρτιζόταν από εν συνόλω από 78 διαφορετικά τμήματα και 498 τροποποιήσεις σχεδίου». Τα της «αντιπαροχής» είναι γνωστά, θεωρώ. Τα του σχεδιασμού της πόλης βάσει της ανάπτυξης κυκλοφοριακών ροών για τα αυτοκίνητα, επίσης.
Εκείνο που λείπει είναι το όραμα για την αστική ανάπτυξη, ένα εθνικό όραμα. Δεν είναι τα έργα «αναβάθμισης» της Πλατείας Ομονοίας, με αμφίβολα, εξάλλου, αισθητικά αποτελέσματα.
ΔΗΜΟΦΙΛΗ
