29/5/2022
Από τότε που υπάρχουν αυτοκίνητα, υπάρχουν και πειραματικά μοντέλα. Έτσι ονομάζονται εκείνα τα οχήματα, για τα οποία δεν έχει περάσει ένας χρόνο μετά την επίσημη παρουσίασή τους σε φάση τελικής παραγωγής και για τα οποία δεν είναι υποχρεωμένοι να δώσουν οι κατασκευαστές λεπτομερή στοιχεία, όπως, παραδείγματος χάριν, για τα μηχανικά τους μέρη, την κατανάλωση καυσίμου, κ.λπ. Τα Concept Cars δεν μπαίνουν, ωστόσο, σε ένα συγκεκριμένο καλούπι, αφού μπορεί να μοιάζουν με εξωγήινες κατασκευές ή να εμφανίζουν μεγάλες συγγένειες με τυπικά μοντέλα μαζικής παραγωγής. Μία από τις συχνότερες αποστολές των Show Cars είναι, εξάλλου, να προϊδεάσουν το αγοραστικό κοινό για την έλευση ενός νέου αυτοκινήτου, να ανοίξουν την όρεξη των πιστών πελατών μίας μάρκας και να τους πείσει να περιμένουν το μοντέλο παραγωγής, αντί να αλλαξοπιστήσουν επιλέγοντας κάποιο άλλο.
Ως γνήσιος «κράχτης» οφείλει ένα πρωτότυπο μοντέλο να εντυπωσιάζει σχεδιαστικά και τεχνολογικά, μετά την ολοκλήρωση, όμως, της εξέλιξής του φτάνει στις εκθέσεις των εμπόρων με σαφώς συντηρητικότερο ντιζάιν και πιο main stream τεχνικά χαρακτηριστικά. Γι’ αυτό ευθύνεται ο μέσος πελάτης, που δεν θέλει να οδηγεί ένα αυτοκίνητο με ακραίο σχεδιασμό και να ξεχωρίζει εν είδει παραδείσιου πτηνού στην κυκλοφορία. Επίσης, κάθε εταιρεία προσπαθεί να συμπιέσει το κόστος παραγωγής, οπότε καταφεύγει σε δοκιμασμένες και προσιτές λύσεις, που δεν απαιτούν δαπανηρές επενδύσεις σε υλικά και πανάκριβες μετατροπές υποδομών στα εργοστάσιά της.
Όμως και οι συνεχώς αυστηρότερες προδιαγραφές των αυτοκινήτων, όσον αφορά στην ασφάλεια και στην προστασία του περιβάλλοντος, δεσμεύουν σε μεγάλο βαθμό τους ντιζάινερ και τους μηχανικούς των αυτοκινητοβιομηχανιών και δεν τους επιτρέπουν να υιοθετήσουν πολλά στοιχεία από τα Show Cars. Φυσικά, είναι πολύ πιθανότερο να δούμε μοντέλα με εκκεντρικό ντιζάιν και καινοτόμες τεχνολογίες στις ακριβές κατηγορίες, όπου οι τιμές αγοράς δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο, παρά στα μικρομεσαία segments, στα οποία προσέχουν οι πελάτες και το τελευταίο τους ευρώ. Ας δούμε, όμως, έξι πρωτότυπα μοντέλα, τα οποία ξεχωρίσαμε για κάποιους πολύ ιδιαίτερους λόγους.
Porsche FLA
H Porsche FLA (Forschungsprojekt Langzeit-Auto) παρουσιάστηκε το 1973 στη Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης και ουσιαστικά απετέλεσε μία ιδέα της γερμανικής μάρκας για ένα αυτοκίνητο παραγωγής με διπλάσιο κύκλο ζωής τουλάχιστον είκοσι ετών ή άνω των 300.000 km σε σχέση με τα μοντέλα της εποχής. Σε πολλά σημεία του αμαξώματος δεν υπήρχαν λαμαρίνες, ώστε να μπορείς να βλέπεις τη δομή του και τα υλικά, που το έκαναν σχεδόν αθάνατο.
Η Porsche FLA διέθετε μεταξύ άλλων μεγάλων διαστάσεων ρουλεμάν, κρύσταλλα που δεν φθείρονταν, επάργυρες ενώσεις καλωδίων και μέρη αμαξώματος από αλουμίνιο και γαλβανισμένο ατσάλι. Οι ειδικοί αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό τη μελέτη της Porsche, υποστηρίζοντας ότι ένα αυτοκίνητο με κύκλο ζωής τουλάχιστον μίας εικοσαετίας δεν θα μπορούσε να είναι σύγχρονο, ασφαλές και αποδοτικό σε βάθος και ότι θα κατέληγε να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις. H Porsche δεν πτοήθηκε, πάντως, από τα αρνητικά σχόλια και έτσι κατέχει η FLA περίοπτη θέση στο μουσείο της μάρκας στο Τσουφενχάουζεν της Γερμανίας.
AC Propulsion T zero
Στις 9 Δεκεμβρίου 2018 παραδέχθηκε ο Έλον Μασκ σε ένα Tweet του ότι το ηλεκτρικό σπορ Concept Car AC Propulsion T zero τού έδωσε την έμπνευση για το Tesla Roadster και ότι «χωρίς το συγκεκριμένο πρωτότυπο, δεν θα είχε υπάρξει η Tesla ή τουλάχιστον θα είχε αργήσει πολύ περισσότερο να δημιουργηθεί». Πραγματικά, το χειροποίητο μοντέλο από το οποίο κατασκευάστηκαν συνολικά τρία πρωτότυπα, αποτελεί τη μήτρα όλων των σύγχρονων ηλεκτρικών οχημάτων και πραγματοποίησε την πρεμιέρα του τον Ιανουάριο του 1997 στο Autoshow του Λος Άντζελες. Αποστολή του ήταν να κάνει γνωστό ένα νέο ηλεκτροκινητήρα της καλιφορνέζικης εταιρείας AC Propulsion, που ειδικευόταν στην εξέλιξη τέτοιων μοτέρ για τις αυτοκινητοβιομηχανίες. Η μεγάλη ώρα ήρθε, ωστόσο, για το T zero δύο χρόνια αργότερα, όταν μονομάχησε το διθέσιο μοντέλο των 160 kW με μία Ferrari F355, μία Corvette C5 και μία Porsche Carrera στην απόσταση του ενός τετάρτου του μιλίου (περίπου 400 m ) και κατατρόπωσε τους αντιπάλους του. Θα μπορούσε να έχει γράψει ιστορία του AC Propulsion T zero στους δρόμους μας, αν ανήκε σε έναν μεγάλο αυτοκινητιστικό όμιλο και όχι σε μία μικρή φίρμα στα προάστια του Λος Άντζελες; Πιθανόν ναι, όμως αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Volvo Tundra
Το 1979 έλαμψε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης το πρωτότυπο Tundra, που σχεδίασε για λογαριασμό των Σουηδών ο φημισμένος ντιζάινερ του οίκου Bertone, Μαρτσέλο Γκαντίνι. Ο Ιταλός είχε προφανώς έμπνευση και δημιούργησε ένα Show Car σε μπρονζέ χρώμα, χωρίς ίχνος χρωμίου, με βυθιζόμενους προβολείς, ασύμμετρες γρίλιες στη μάσκα, φτερά με γωνίες αντί καμπύλες, ένα σφηνοειδές σχήμα αμαξώματος και γυάλινες επιφάνειες πάνω στις οποίες επικαθόταν η οροφή σαν καπάκι. Επίσης, στο εσωτερικό του Tundra υπήρχε ένα ψηφιακό κόκπιτ, που σε εκτόξευε από οδηγό ενός αυτοκινήτου σε αστροναύτη διαστημόπλοιου.
Το πειραματικό μοντέλο βασιζόταν στο Volvo 343, που κυκλοφορούσε ήδη από το 1976 στην αγορά και ουσιαστικά ήταν έτοιμο να περάσει στην παραγωγή, σοκάρισε, όμως, τους συντηρητικούς μάνατζερ της σουηδικής μάρκας, οι οποίοι απέρριψαν μία τέτοια προοπτική. Τότε έπιασε την ευκαιρία από τα μαλλιά η Citroen, η οποία τα βρήκε με τον Bertone, και το Volvo Tundra μεταλλάχθηκε στη γνωστή Citroen BX, η οποία λανσαρίστηκε το 1982 και διατήρησε το χαρακτηριστικό σχήμα του Concept Car, όχι, όμως, και το ψηφιακό του κόκπιτ. Οι Γάλλοι δικαιώθηκαν απόλυτα για την επιλογή τους, αφού η ΒΧ κατασκευαζόταν επί δώδεκα χρόνια στη διάρκεια των οποίων πουλήθηκαν πάνω από 2,3 εκατ. τέτοια μοντέλα.
Toyota EX-II
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 θέσπισε η ιαπωνική κυβέρνηση τα πρώτα όρια εκπομπής ρύπων, καθώς η κυκλοφορία στις πόλεις είχε γίνει ήδη αφόρητη. Η Toyota προχώρησε σε έρευνες, που έδειξαν ότι πάνω από το 75% των ΙΧ στην Ιαπωνία χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για τις μετακινήσεις των ιδιοκτητών τους από το σπίτι στη δουλειά τους, ενώ κάθε αυτοκίνητο μετέφερε το πολύ δύο άτομα. Με βάση αυτά τα δεδομένα, αποκάλυψε η Toyota το 1969 στο MotoShow του Τόκυο το ιδανικό κατά την άποψή της μοντέλο πόλης. Το EX-II είχε τρεις τροχούς, ήταν διθέσιο, απλά εξοπλισμένο και με μινιμαλιστικές διαστάσεις, ενώ εφοδιαζόταν αποκλειστικά με ηλεκτροκινητήρα. Οι Ιάπωνες παρουσίασαν τρεις εκδοχές, μία για αστικές μετακινήσεις (Τype A), μία για επαγγελματική χρήση (Type B) και μία ως όχημα ελεύθερου χρόνου (Type C). Σήμα κατατεθέν του πρώτου μοντέλου ήταν ο θόλος από πλαστικό πλεξιγκλάς αντί κλασικής οροφής, που ανασηκωνόταν, για να μπεις στο αυτοκίνητο, ενώ το εσωτερικό ήταν εξαιρετικά λιτό. Το ΕΧ-ΙΙ έδωσε στην Toyota το έναυσμα για τη δημιουργία ενός μοντέλου με χαμηλές εκπομπές ρύπων και από αυτή την άποψη μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρόγονος του υβριδικού Prius, που λανσαρίστηκε το 1997 και άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της αυτοκίνησης.
Ford Ghia Brezza
Το αυτοκίνητο αποτελεί έναν ανδροκρατούμενο χώρο, όπου οι γυναίκες δεν εμφανίζονται σχεδόν πουθενά, αν και ο πρώτος οδηγός ήταν το 1888 μία σύγχρονη αμαζόνα, η Bertha Benz. Επίσης εμβληματική γυναικεία προσωπικότητα υπήρξε η Clarenore Stinnes, η οποία ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έκανε από το 1927 έως το 1929 με το αυτοκίνητό του τον γύρο της γης. Σε αυτές πρέπει να προσθέσουμε και την κυρία Marilena Corvasce, η οποία σχεδίασε το 1982 το εντυπωσιακό πρωτότυπο Ford Ghia Brezza. Όπως ανέφερε μερικά χρόνια αργότερα η Corvasce, «για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα συνειδητοποιήσει, ότι έγραψα ιστορία ως η πρώτη γυναίκα, η οποία έχει σχεδιάσει ένα ολόκληρο αυτοκίνητο, επειδή ο σχεδιασμός αυτοκινήτων ήταν απλώς το επάγγελμά μου. Φαίνεται ότι η κατάσταση δεν έχει αλλάξει, αφού δεν μου είναι γνωστό κάποιο άλλο αυτοκίνητο, για το οποίο φέρει την ευθύνη του σχεδιασμού μία γυναίκα». Το Ford Ghia Brezza προέκυψε μηχανικά από τη συρραφή δύο Escort Coupe, που είχαν αποσταλεί από το Μίσιγκαν στην έδρα της Ghia, στο Τορίνο και μεταμορφώθηκαν σε ένα πισωκίνητο πρωτότυπο με κεντρικά τοποθετημένο κινητήρα. Η Marilena Corvasce δημιούργησε ένα αεροδυναμικό σχήμα με συντελεστή οπισθέλκουσας 0,30, με καλυμμένους τους πίσω τροχούς, μπροστινό παρμπρίζ με έντονη κλίση, βυθιζόμενους προβολείς και κοφτό πίσω μέρος. Αν και παρέμεινε ένα και μοναδικό, συνέβαλε σημαντικά στο σχεδιασμό πολλών μοντέλων παραγωγής της Ford τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, όπως των γνωστών μας Sierra, Scorpio και Ka. Το εμβληματικό Ford Ghia Brezza παρέμεινε στην κατοχή της Ford έως το 2002 και μετά πωλήθηκε, ενώ σήμερα ανήκει στον συλλέκτη Scott Grundfor από την Καλιφόρνια, που είναι ιδιοκτήτης μίας εταιρείας αναπαλαίωσης οχημάτων.
Citroen DS Mille Pattes
Mille Pattes ονομάζεται στα γαλλικά η σαρανταποδαρούσα και το συγκεκριμένο όνομα ταιριάζει γάντι σε ένα μοντέλο με δέκα τροχούς, δύο V8 κινητήρες και σχεδόν 9 τόνους βάρος, που βασιζόταν στην έκδοση στέισον βάγκον της Citroen DS και παρουσιάστηκε το 1972. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα τυπικό Concept Car, αλλά για ένα όχημα ειδικού σκοπού κατασκευασμένο για δοκιμές νέων ελαστικών για βαρέα οχήματα. Η πενταξονική Citroen DS Mille Pattes εξελίχθηκε για λογαριασμό της εταιρείας ελαστικών Michelin, η οποία κατείχε τότε ένα σεβαστό μερίδιο μετοχών της γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας με σήμα το γρανάζι και χρησιμοποιούσε το συγκεκριμένο όχημα στην εργοστασιακή πίστα δοκιμών, στο Ladoux. Χάρη στις προδιαγραφές της, η Mille Pattes επέτρεπε τις δοκιμές ελαστικών για φορτηγά σε ταχύτητες έως 180 km/h, ενώ διέθετε δύο V8 μοτέρ 5,7 lt και 250 PS έκαστο. Το δεκάτροχο θηρίο χρησιμοποιήθηκε επί πολλά χρόνια από τη Michelin και σήμερα κοσμεί το μουσείο της φίρμας, στο Κλερμόν- Φεράν της Γαλλίας σε μία προβεβλημένη θέση με εντυπωσιακό φωτισμό.
ΔΗΜΟΦΙΛΗ
