Τελικά το Toyota Prius δεν είναι τόσο «ήσυχο» όσο νομίζεις


Στα περισσότερα μέρη του κόσμου το Prius αντιμετωπίζεται ως ένα... οικολογικό κουτί που ξεχωρίζει για τη χαμηλή κατανάλωση καυσίμου. Στην Ιαπωνία, όμως, τα δεδομένα είναι διαφορετικά και έχει καταφέρει να χτίσει τον μύθο του ως ένας ήρωας του μηχανοκίνητου αθλητισμού. 

  • ΚΕΙΜΕΝΟ: ROAD & TRACK - BRENDAN MCALEER, ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ: ΜΑΡΙΛΗ ΠΙΝΙΑΤΑΡΟ / ΦΩΤΟ: TOYOTA, WIKIMEDIA COMMONS
  • 20/1/2023

Φανταστείτε τον εαυτό σας στις κερκίδες μιας πίστας με πάνω από μισό αιώνα ιστορίας, το βουνό Fuji να κρύβεται ανάμεσα στα σύννεφα, σε μία κατά τ’ άλλα ηλιόλουστη μέρα. Μπροστά σας, τα πανίσχυρα και βαμμένα με φωτεινά χρώματα αγωνιστικά «τέρατα» στροβιλίζονται στη φουρκέτα πριν τη μεγάλη ευθεία.

Όπως ουρλιάζουν καθώς περνούν από τη γραμμή εκκίνησης-τερματισμού, σηκώνεστε όρθιοι – ένα αουτσάιντερ, που είχε μείνει αρκετά πίσω από την αρχή, κάνει αντεπίθεση από τη 18η θέση. Ακόμα ένας γύρος ολοκληρώνεται, και τώρα το αυτοκίνητο βρίσκεται σε θέση βολής από τον πρωτοπόρο. Κόντρα σε κάθε πιθανότητα, η «ρουκέτα» που βλέπετε να καταπίνει τους αντιπάλους είναι ένα Toyota Prius.

Πριν δέκα χρόνια, στην έκδοση των 500 km του Fuji του 2013, το πιο απίθανο αγωνιστικό όχημα έκανε και την πιο αναπάντεχη επάνοδο.

Ήταν η πρώτη φορά που ένα υβριδικό κατακτούσε τη νίκη στη μακρά ιστορία της Ιαπωνίας στους αγώνες Super GT, κάτι που αυτόματα το μετέτρεψε σε ήρωα, για πρώτη φορά από την κυκλοφορία του στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Κι όχι όποιο κι όποιο Prius, καθώς επρόκειτο για το Prius GT, το οποίο ήταν ένα κεντρομήχανο «τέρας» με V8 κινητήρα, το οποίο έφερε εντυπωσιακές αεροδυναμικές προσθήκες σε ένα ιδιαίτερα τροποποιημένο σασί, διατηρώντας -εν μέρει- το υβριδικό σύστημα των εργοστασιακών του ρυθμίσεων, που στέλνει την κίνηση στους πίσω τροχούς. Κατασκευάστηκε για την Toyota από την apr Racing – προσοχή, όχι την APR της Audi/VW – και πολλές γενιές Prius κατακτούσαν βάθρα αλλά και καρδιές στην Ιαπωνία. Το 2022, η νικηφόρα αυτή περίοδος ολοκληρώθηκε.

Ναι, ένα νέο πολιτικό Prius έχει κυκλοφορήσει και είναι πιο δυναμικό από όλους τους προγόνους του. Είναι κομψό, η βασική έκδοση του μοντέλου με τους 194 ίππους, κάνει το 0-100 km/h σε περίπου τον ίδιο χρόνο με το Civic Si, και το σασί του είναι πιο στιβαρό και ταυτόχρονα πιο ελαφρύ. Παρ’ όλ’ αυτά, η Toyota δεν προορίζει το νέο Prius για αγωνιστική χρήση.

Το ότι αποφάσισε να κατέβει σε αγώνες με αυτό ήταν μία πολύ τολμηρή κίνηση. Το ότι η apr υποστήριξε το Prius για πολλές γενιές, σε πολλές πίστες και αλλαγές κανονισμών, είναι πραγματικά απίθανο. To 2019, η εταιρεία πήρε την απόφαση να χρησιμοποιήσει μία νέα έκδοση του Prius GT, αντί για μία -πιο προφανή- αγωνιστική έκδοση της GR Supra.

Το Prius GT είναι ιδιαίτερα αγαπητό από το κοινό. Στην Ιαπωνία, το Prius είναι ένα οικογενειακό αυτοκίνητο και το να βλέπει κανείς ένα από αυτά να χρησιμοποιεί το υβριδικό του σύστημα για να προσπεράσει μία Lamborghini Huracan GT300 σε μία κλειστή στροφή είναι κάτι αξιοθαύμαστο, και κάθε ιδιοκτήτης θα ευχόταν το αυτοκίνητό του να «κελαηδάει» με τον ρυθμό του οκτακύλινδρου Prius GT.

Ακόμα κι αν δεν έχετε βρεθεί ποτέ σε έναν αγώνα Super GT, ούτε και έχετε δει στιγμιότυπα, είναι σχεδόν σίγουρο ότι έχετε ακούσει αυτό το «τραγούδι». Ο κινητήρας RV8 της Toyota έχει τις ρίζες του στη δεκαετία του ’90 και χρησιμοποιήθηκε σε πολλές μορφές και για πολλά διαφορετικά πρωταθλήματα, από το Le Mans μέχρι το IndyCar. Στην περίπτωση του Prius GT, η κινητήρια μονάδα προοριζόταν να αποτελέσει το μικρό «αδερφάκι» του -τότε- νέου υβριδικού TS030 MP1, το πρωτότυπο που θα ανταγωνιζόταν την Audi στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αντοχής (WEC).

Το πρωτάθλημα Super GT, πρώην JGTC (Japan Grand Touring Championship), δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό εκτός Ιαπωνίας, όμως έχουν γίνει προσπάθειες μίξης με το DTM της Γερμανίας. Υπάρχουν δύο αγωνιστικά επίπεδα στο Super GT, το πιο αυστηρά «φορμουλικό» GT500 και το χαμηλότερο GT300, που προσφέρει λίγο μεγαλύτερη ευελιξία.

Το GT300 αποτέλεσε την «άγρια Δύση» του μηχανοκίνητου αθλητισμού, τις μέρες που το πρωτάθλημα ονομαζόταν ακόμα JGTC και πιθανώς ήταν το μόνο μέρος που μπορούσε κανείς να δει ένα Dodge Viper να ανταγωνίζεται ένα Chevy Cavalier με σήματα Toyota. Οι κανονισμοί του Super GT εξομοίωσαν κάπως τα πράγματα, όμως το πρωτάθλημα συνεχίζει να είναι αρκετά ελεύθερο.

Οι τρεις κύριες κατηγορίες είναι αυτοκίνητα GT3 εγκεκριμένα από την FIA, σασί από ανθρακόνημα, «ντυμένα» σαν οχήματα παραγωγής, και τροποποιημένα αυτοκίνητα παραγωγής της Ιαπωνικής Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου (JAF), ένα εκ των οποίων είναι και το Prius. Αυτό σημαίνει ότι παρόλο που φέρει μέρη από ανθρακόνημα και έναν ειδικά κατασκευασμένο κινητήρα, το Prius GT είναι πραγματικά ένα Prius. Στην περίπτωση του πρώτου αυτοκινήτου, το οποίο χτίστηκε γύρω από τη δεύτερη γενιά του συμβατικού Prius, μέρη του αμαξώματος, του πατώματος και περίπου η μισή οροφή, διατηρήθηκαν στο όχημα.

Το δεύτερο Toyota Prius GT300, βασισμένο στο Prius δεύτερης γενιάς.
Το δεύτερο Toyota Prius GT300, βασισμένο στο Prius δεύτερης γενιάς.

Οι κανονισμοί της JAF εκείνη την περίοδο επέτρεπαν στις εταιρείες να χρησιμοποιούν όποιον κινητήρα ήθελαν, αρκεί να ήταν δικής τους κατασκευής, οπότε η apr επέλεξε τον RV8K χωρητικότητας 3,4 lt. Ως ένας έμπειρος κατασκευαστής, η εταιρεία είχε αρκετή γνώση στα κεντρομήχανα αυτοκίνητα, με την εκδοχή του Toyota MR-S για το πρωτάθλημα GT300 (δηλαδή η τρίτη γενιά του MR2), οπότε τοποθέτησε τον V8 των 10.000 rpm, όπου ένα συμβατικό Prius θα είχε τα πίσω του καθίσματα.

Το Prius GT μπορεί να έμοιαζε με ένα συμβατικό αυτοκίνητο δρόμου, αφού έτσι είχε κατασκευαστεί, όμως στην πραγματικότητα σχετιζόταν ελάχιστα με αυτό. Η apr τροποποίησε το υβριδικό σύστημα προκειμένου να ταιριάζει με τον V8 των 3,4 L, τοποθετώντας την μπαταρία εκεί που -κανονικά- θα βρισκόταν η θέση του συνοδηγού, για καλύτερη κατανομή του βάρους. Τα μέρη δεν προέρχονταν όλα από το Prius, όμως ήταν όλα κατασκευασμένα για χρήση σε οχήματα νόμιμα για το δρόμο, με τον ηλεκτροκινητήρα να προέρχεται από ένα Aqua (Yaris), την μπαταρία ιόντων λιθίου να είναι ενός μεγαλύτερου Prius Alpha και το σύστημα ελέγχου του κινητήρα να έρχεται από ένα Camry.

Με τα υβριδικά εξαρτήματα, το Prius GT ήταν πιο βαρύ από όλους τους υπόλοιπους αντιπάλους του στα GT, όμως είχε ένα σημαντικό προβάδισμα στη ροπή του. Οι πρώτες τρεις σεζόν – 2012, 2013 και 2014 – ήταν οι πιο επιτυχημένες, με 5 τερματισμούς στο βάθρο, δύο pole position και μία νίκη, όμως, όπως ήταν αναμενόμενο με ένα ολοκαίνουργιο αυτοκίνητο, η αξιοπιστία ήταν το πρόβλημα. Το 2015, το Prius κατέκτησε άλλες δύο νίκες, κυρίως χάρη στα ελαστικά της Bridgestone και έναν τερματισμό στη δεύτερη θέση, με την ομάδα της apr να βρίσκεται πίσω από το τιμόνι ενός GT300 Nissan GT-R. Η επόμενη σεζόν έφερε μεγαλύτερες προκλήσεις.

Το 2016, η JAF έκλεισε το «παραθυράκι» των κανονισμών που αφορούσε στους κινητήρες, υποχρεώνοντας όλες τις ομάδες να χρησιμοποιούν τους ίδιους κινητήρες με τα αυτοκίνητα δρόμου τους. Το νέο Prius GT, που τώρα βασιζόταν στην τρίτη γενιά του νόμιμου για το δρόμο μοντέλου, είχε εγκριθεί μόλις λίγες μέρες πριν την αλλαγή των κανονισμών, και κράτησε την κεντρομήχανη μορφή του. Δύο οχήματα ήταν τώρα στο παιχνίδι, ένα με την αρχική μπαταρία ιόντων λιθίου και ακόμα ένα με έναν πυκνωτή υψηλής χωρητικότητας, ο οποίος έμοιαζε τεχνικά με τα πρωτότυπα αντοχής TS030/040 της Toyota. Μέσα στα επόμενα 3 χρόνια, η ομάδα της apr δεν κατάφερε ποτέ να κερδίσει το πρωτάθλημα, όμως βρέθηκε στο βάθρο πολλές φορές και κατέκτησε την pole position επίσης αρκετές.

Το 2019, όλοι περίμεναν ότι η Toyota θα «τραβούσε την πρίζα». Η αλλαγή σε μπροστομήχανη διάταξη σίγουρα θα έφερνε το τέλος της εποχής του Prius και την επιστροφή της Supra. Όμως η apr λάνσαρε ένα νέο Prius GT, που έφερε έναν V8 χωρητικότητας 5,4 lt, τοποθετημένο στο μπροστινό μέρος, όπως θα έβρισκε κανείς στο Lexus RC-F του GT3. Οπτικά, έμοιαζε αρκετά με την plug-in εκδοχή του συμβατικού Prius, όμως «ακουγόταν» σαν muscle car.

Η τελευταία έκδοση του Prius GT.
Η τελευταία έκδοση του Prius GT.

Παρ’ όλ’ αυτά, η μαγεία είχε χαθεί. Το νέο μπροστομήχανο Prius GT δυσκολευόταν μέχρι και να μπει στην κορυφαία δεκάδα. Και το χειρότερο ήταν, ότι τώρα, από τα δύο οχήματα που έτρεχαν, το ένα δεν ήταν υβριδικό και είχε από πίσω του μία -σχεδόν- ερασιτεχνική ομάδα, και μάλιστα απέδιδε καλύτερα από αυτό που οδηγούνταν από την επαγγελματική ομάδα.

Η τελευταία νίκη του Prius GT ήρθε το 2021, κατακτώντας την pole position στην πίστα Autopolis, στο νησί Kyushu της Ιαπωνίας. Το αυτοκίνητο με τον αριθμό 31, αυτό δηλαδή που οδηγούσε η επαγγελματική ομάδα, κατάφερε να αποδώσει καλά στις κατατακτήριες δοκιμές, τερματίζοντας μπροστά από τα Supra (τα οποία κυκλοφόρησαν για την κατηγορία GT300 το 2020), τα GT-R, και τα υπόλοιπα εκ των 26 αυτοκινήτων του grid.

Το κοινό ζητωκραύγασε, δίνοντας τη σφραγίδα της έγκρισης, όμως ήταν στην πραγματικότητα ένα τελευταίο αντίο. Το Prius GT δεν ήταν πλέον ένα παράδοξο, αλλά ένα αποκομμένο όχημα, αφού ήταν πλέον το μοναδικό τετράθυρο hatchback, σε ένα grid που αποτελούνταν από δίθυρα coupe και ειδικά κατασκευασμένα αυτοκίνητα GT3. Η σεζόν του 2022 είχε μερικές φωτεινές στιγμές, όμως αυτό ήταν το τέλος του Prius στο Super GT. Ο διάδοχός του, βασισμένος στην Lexus LC500h, αποκαλύφθηκε πρόσφατα στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Τόκιο και θα φέρει τον αριθμό 31 της apr τις επόμενες σεζόν της κατηγορίας GT300 του Super GT.

Αν έχετε βρεθεί στους αυτοκινητοδρόμους κοντά στο Τόκιο και τη Yokohama, οι πιο επιθετικοί οδηγοί είναι αυτοί που κάθονται πίσω από το τιμόνι ενός Prius. Περνούν γρήγορα από τη λωρίδα προσπέρασης και εξαφανίζονται, γνωρίζοντας φυσικά που βρίσκεται κάθε κάμερα ταχύτητας. Σε μία θάλασσα από μικρά, αργοκίνητα… κουτιά, ένα Prius κινείται με ταχύτητα που δε συναντά κανείς εύκολα στη χώρα.

Αυτό έγκειται πιθανώς στο γεγονός ότι, τουλάχιστον στην Ιαπωνία, το Prius δεν είναι το... οικολογικοί κουτί που όλοι οι petrolheads περιφρονούν εδώ και χρόνια. Οι οικογένειες πήγαιναν στις πίστες, κάθοντας στις κερκίδες, έτρωγαν όλοι μαζί σνακς και περίμεναν να ξεκινήσει ο αγώνας. Όταν έβλεπαν ένα Prius GT να «ουρλιάζει» περνώντας από μπροστά τους, ζητωκραύγαζαν και χειροκροτούσαν. Ένας αναπάντεχος ήρωας. Η επιλογή του λαού.

Πηγή: roadandtrack.com