Αυτόματο κιβώτιο: Πως λειτουργεί, ποιοι είναι οι πιο διαδεδομένοι τύποι (video)

Από «πολυτέλεια για λίγους» σε καθιερωμένη επιλογή. Τα αυτόματα κιβώτια κερδίζουν έδαφος χρόνο με τον χρόνο, εξελίσσονται τεχνολογικά και προσφέρουν στον οδηγό μια εμπειρία οδήγησης που συνδυάζει άνεση, ταχύτητα και οικονομία.

KEIMENO: ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΚΑΣ / ΦΩΤΟ: VW, ZF, TOYOTA, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΟΣ
25/9/2025

Η πλειοψηφία των νέων οχημάτων που πωλούνται πλέον είναι εξοπλισμένα με κάποιο είδος αυτόματου κιβωτίου, αντικατοπτρίζοντας μια γενικότερη τάση: η οποία θέλει τα χειροκίνητα κιβώτια να τείνουν να εξαφανιστούν μπροστά στη σιγουριά και την άνεση της αυτόματης μετάδοσης.

Γιατι; Η απάντηση είναι απλή: το αυτόματο κιβώτιο αναλαμβάνει εκείνη τη συνεχή αξιολόγηση στροφών και ταχύτητας που κάνει ο οδηγός με το χειροκίνητο. Έτσι, καταργείται η ανάγκη για «σκέψη» πριν από κάθε αλλαγή και η οδήγηση γίνεται πιο χαλαρή, πιο άνετη και αποκτά πιο ομαλή ροή.

Το κλασικό υδραυλικό κιβώτιο με μετατροπέα ροπής

Στην καρδιά ενός παραδοσιακού αυτόματου συναντάμε τον μετατροπέα ροπής που αντικαθιστά το δίσκο–πλατό της χειροκίνητης μετάδοσης. Δύο στρόφαλοι βυθισμένοι σε ειδικό λάδι μεταφέρουν την κίνηση από τον κινητήρα στο κιβώτιο, ενώ ένα πλανητικό σύστημα γραναζιών το οποίο αποτελείται από τον κεντρικό οδοντωτό τροχό (sun gear), τους δορυφόρους (planet gears), τον φορέα (planet carrier) και το στεφάνι (ring gear), με τον συνδιασμό τους να προσφέρει τις διαφορετικές σχέσεις μετάδοσης

Κιβώτιο διπλού συμπλέκτη: Ταχύτητα χωρίς διακοπή

Το κιβώτιο διπλού συμπλέκτη (DSG, DCT κ.ά.) άλλαξε τους κανόνες. Δύο ξεχωριστοί συμπλέκτες διαχειρίζονται τα «μονά» και τα «ζυγά» γρανάζια, λειτουργώντας παράλληλα σαν δύο κιβώτια σε μία ενιαία μονάδα.

Η φιλοσοφία του είναι να έχει ήδη προεπιλεγμένη την επόμενη σχέση: έτσι, όταν γίνεται η αλλαγή, χρειάζονται μόνο λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου. Η ροή της ισχύος δεν διακόπτεται, οι κραδασμοί απουσιάζουν και η επιτάχυνση είναι αδιάλειπτη. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το είδος κιβωτίου έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από όσους αναζητούν σπορ αίσθηση στην καθημερινή τους οδήγηση.

CVT: η αδιάκοπη ροή

Το κιβώτιο συνεχώς μεταβαλλόμενης σχέσης (CVT) είναι ίσως το πιο διαφορετικό από όλα. Εδώ δεν υπάρχουν γρανάζια, αλλά δύο κωνικές τροχαλίες που συνδέονται με μεταλλικό ιμάντα. Μεταβάλλοντας συνεχώς τη διάμετρο λειτουργίας με αποτέλεσμα το CVT να προσφέρει άπειρες σχέσεις μετάδοσης.

Η οδήγηση γίνεται εξαιρετικά ομαλή, χωρίς τα «κλικ» μιας συμβατικής αλλαγής. Ωστόσο, σε έντονη επιτάχυνση μπορεί να δώσει την αίσθηση ότι ο κινητήρας «ουρλιάζει» χωρίς να μεταφράζεται άμεσα σε αντίστοιχη αύξηση ταχύτητας. Παρά τούτο, παραμένει μια ιδιαίτερα αποδοτική λύση σε πόλη και υβριδικά συστήματα.

Από τον κλασικό μετατροπέα ροπής μέχρι τα σύγχρονα διπλού συμπλέκτη και τα CVT, όλα τα αυτόματα κιβώτια έχουν έναν κοινό στόχο: να κάνουν την οδήγηση πιο εύκολη, πιο άνετη και πιο αποτελεσματική.