Ταξιδεύουμε στον Αθανάσιο Διάκο Φωκίδας με Mazda CX-60 PHEV AWD

Αφήνοντας πίσω σου τις Θερμοπύλες και ακολουθώντας αρχικά την περίφημη διαδρομή του Μπράλου, ενδεχομένως να μην έχεις συνειδητοποιήσει πως, έχοντας βάλει στο Google Maps ως προορισμό τον Αθανάσιο Διάκο της ορεινής Φωκίδας, κατευθύνεσαι προς την καρδιά της Ρούμελης, προς τη νότια απόληξη της Πίνδου, προς μια από τις διαχρονικά πιο αραιοκατοικημένες περιοχές της Ελλάδας, η οποία τον 21^ο αιώνα έχει μείνει ακόμα πιο άδεια από ανθρώπους, αλλά σίγουρα είναι γεμάτη από ζωή, γεμάτη από έλατα, γεμάτη από τη χλωρίδα και την πανίδα μιας φύσης που δείχνει ανέγγιχτη.

Δεν οδηγείς προς ένα κοσμοπολίτικο χειμερινό θέρετρο, προς μια περιοχή που ξεχειλίζει από τουριστική υποδομή έτοιμη να ικανοποιήσει –μεταξύ άλλων– και τη διάθεσή σου για νυχτερινή διασκέδαση. Εξήντα περίπου χιλιόμετρα από την Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας, και μετά από οδήγηση μιάμισης περίπου ώρας βρίσκεσαι σε ένα σκηνικό που σου επιτρέπει να πραγματοποιήσεις το όνειρο της φυγής...

Γη των κτηνοτρόφων

Στην πλατεία του Αθανασίου Διάκου με τα δύο μεγάλα πλατάνια.

Η πλατεία του Αθανασίου Διάκου με τα δύο της πλατάνια, τον ναό και το άγαλμα του ήρωα της Επανάστασης του ‘21, πέραν του ότι αποτελεί το επίκεντρο της ζωής της ευρύτερης περιοχής, είναι και από τα πιο γραφικά της στοιχεία. Λιγοστοί οι οικισμοί της ορεινής Φωκίδας, δημιουργημένοι επί Τουρκοκρατίας από κτηνοτρόφους που εξ ορισμού χαρακτηρίζονται από το στοιχείο των εποχιακών μετακινήσεων με κοπάδια τους, από ανθρώπους που προτίμησαν τη δύσκολη ζωή του βουνού από την ευκολία του κάμπου – η οποία, όμως, ήταν αναπόφευκτα πιο στενά συνδεδεμένη με τον τουρκικό ζυγό και τους φόρους που προέκυπταν από αυτόν. Κτηνοτρόφοι από τούτο το χωριό, την πάλαι ποτέ Μουσουνίτσα, ήταν και οι γονείς του Αθανασίου Μασσαβέτα (και κατά μία εκδοχή Αθ. Γραμματικού) που έμελλε να γίνει γνωστός ως Αθανάσιος Διάκος.

Στην ταβέρνα «Το Μετερίζι», των Θανάση και Κώστα Ματροκωστόπουλου, που λειτουργεί καθημερινά –και όλο το χρόνο– θα συναντήσει κανείς και τους λίγους μόνιμους κατοίκους του χωριού. Εκεί είναι που το βραδάκι θα ακούσεις ένα σωρό ιστορίες της περιοχής, εκεί βρήκαμε και εμείς των πρώην δήμαρχο Καλλιέων, Λεωνίδα Καραγιάννη, που μας έδωσε να καταλάβουμε τι συνέβαινε και τι συμβαίνει στην ορεινή Φωκίδα. Και είναι για τον κάτοικο της πρωτεύουσας συγκλονιστικό να ακούει ότι οι κτηνοτρόφοι-κάτοικοι της περιοχής μετέφεραν τον χειμώνα τα κοπάδια τους σε στάνες στην Αττική, περπατώντας μαζί τους επί έναν μήνα και τα ξανάφερναν πίσω το καλοκαίρι.

Θανάσης και Κώστας Μαστροκωστόπουλος, πατέρας και γιος, συνεχίζουν στην ταβέρνα «Το μετερίζι» μια παράδοση μισού αιώνα που ξεκίνησε ο παππούς Κώστας.

Αυτή η διαδικασία λειτουργούσε μέχρι και τη δεκαετία του 1950 (και του 1960), ενώ στη συνέχεια τον λόγο είχαν τα φορτηγά – τα οποία συνεχίζουν να μεταφέρουν κοπάδια και στις μέρες μας. Σκεφτείτε ότι στάνες υπήρχαν ακόμα και στη σημερινή Λεωφόρο Κηφισίας (!), στο Μαρούσι, ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι από εκείνους τους κτηνοτρόφους κάποιοι κατάφεραν να διαπρέψουν ως «γαλατάδες»: οι ιδρυτές των βιομηχανιών ΔΕΛΤΑ και ΦΑΓΕ ήταν κτηνοτρόφοι της φτωχής, αλλά ταυτοχρόνως και τόσο όμορφης ορεινής Φωκίδας!

Ο κόσμος των βουνών

Δύσκολη, σε κάθε περίπτωση η ζωή του κτηνοτρόφου – αυτός είναι και ο λόγος που όλο και λιγότεροι συνεχίζουν εδώ στα βουνά αυτή τη ζωή. Ενώ οι λίγοι που παραμένουν έχουν αρχίσει να στρέφονται στον τουρισμό – έναν τουρισμό που, βέβαια, δεν έχει καμία σχέση με αυτόν της Αράχοβας. Εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά, πολύ πιο αυθεντικά και οι τουρίστες που επισκέπτονται τον Αθανάσιο Διάκο έχουν μέσα τους τη φιλοσοφία του βουνού.

Παραδοσιακή ασχολία η κτηνοτροφία για τους κατοίκους της περιοχής.

Βλέπετε, τα Βαρδούσια είναι ο δεύτερος ορειβατικός προορισμός της Ελλάδας μετά τον Όλυμπο, με δύο καταφύγια, στα οποία μπορείς να φτάσεις ακολουθώντας τον χωματόδρομο που ξεκινάει λίγο έξω από τον Αθανάσιο Διάκο – αλλά όχι αυτή την εποχή που ψηλότερα υπάρχει ακόμα αρκετό χιόνι. Ωστόσο, ο περιηγητής έχει στη διάθεσή του έναν ασφαλτοστρωμένο δρόμο που του επιτρέπει να διαγράψει έναν μεγάλο κύκλο και ξεκινώντας από τα Βαρδούσια να κατευθυνθεί προς την Οίτη και στη συνέχεια προς τις παρυφές της Γκιώνας πριν επιστρέψει και πάλι εδώ στον Αθανάσιο Διάκο.

Η αίσθηση της εγγύτητας που έχεις πρώτα απ’ όλα με τις κορυφές των επιβλητικών Βαρδουσίων είναι μοναδική. Αν έχεις διανυκτερεύσει στο ομώνυμο, κτισμένο σε ύψωμα ξενοδοχείο, όπως εμείς, είναι βέβαιο ότι θα έχεις υποστεί ένα θετικό σοκ, πριν ακόμα ξεκινήσεις για τη διαδρομή που προτείνουμε, καθώς ξυπνώντας το πρωί και βγαίνοντας στο μπαλκόνι θα νομίζεις ότι μπορείς να αγκαλιάσεις με τα χέρια σου το πανέμορφο βουνό.

Η επιβλητική Γκιώνα.

Παίρνοντας, λοιπόν, τον δρόμο προς την Καστριώτισσα βρίσκεσαι σε μία απίστευτου φυσικού κάλλους διαδρομή. Ο δρόμος φειδοσέρνεται ανάμεσα στα έλατα και εσύ νομίζεις ότι άλλοτε ότι θα αγγίξεις τις κορυφές των Bαρδουσίων και άλλοτε της Γκιώνας ενώ κάποια στιγμή έχεις και τη σχετικώς «ταπεινή» Οίτη στο οπτικό σου πεδίο. Είναι μία διαδρομή η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει σε αρκετά τμήματά της ως οδηγική άσκηση, προς όφελος της λεγόμενης «απόλαυσης της οδήγησης», αλλά θα ήταν μεγάλη βλακεία να επιχειρήσεις κάτι τέτοιο όταν γύρω σου η φύση φροντίζει να σου προσφέρει αυτό το θέαμα.

Χαλαρή οδήγηση και συχνές στάσεις χρειάζονται εδώ για να αφήσεις όχι μόνο την όραση, αλλά και την ακοή, και την όσφρηση να συλλάβουν τις εικόνες, τους ήχους, τις μυρωδιές. Βλέπετε, σε τούτο δω τον δρόμο χρειάζεται να περιμένεις πάρα, μα πάρα πολύ ώρα για να δεις να περνάει κάποιο αυτοκίνητο διαταράσσοντας την απόλυτη γαλήνη. Ναι, αυτό πρέπει να κάνεις και ας βρίσκεσαι στην καρδιά του Ράλλυ Ακρόπολις, με σχεδόν κάθε χωριό να σηματοδοτεί για τους έχοντες μια στοιχειώδη επαφή με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό και κάποια (πρώην ή νυν) ειδική διαδρομή, όχι μόνο του Ακρόπολις, αλλά και άλλων διοργανώσεων. Και είναι ίσως μια ευκαιρία να κινηθεί κανείς χαλαρά –και τονίζουμε το χαλαρά– σε κάποια από αυτές τις ειδικές για να έρθει σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον που δίνουν κάθε χρόνο τη δική τους μάχη οδηγοί και αγωνιστικά αυτοκίνητα.

Στις πλαγιές της Οίτης, λίγο πριν την Καστριώτισσα.

Ο καταρράκτης της Στρώμης.

Επιστρέφουμε στην ασφάλτινη διαδρομή μας και πρώτη στάση στις πλαγιές της Οίτης, στην Καστριώτισσα, η οποία οφείλει το όνομα της σε κάποιο αρχαίο κάστρο – λίγους λίθους από τη δομή του οποίου μπορείτε να δείτε καθώς θα διασχίζετε το χωριό. Ο δρόμος εδώ στενεύει και είναι χαλασμένος, ωστόσο λίγο μετά επικρατεί και πάλι σχετική κανονικότητα, ενώ στη συνέχεια –και πριν καλά το καλά το καταλάβεις– φτάνεις στο Μαυρολιθάρι, με τη μεγάλη περιποιημένη πλατεία του σε υψόμετρο 1.140 m, που αν δεν είναι η πιο όμορφη είναι σίγουρα η μεγαλύτερη της περιοχής, με πετρόχτιστα σπίτια γύρω γύρω να δημιουργούν ένα γραφικό σκηνικό.

Ακολουθώντας τον δρόμο κινείσαι πλέον προς την Πυρά, πριν στραφείς προς τη μεριά της Γκιώνας για να βρεθείς να ακολουθείς εκείνο το κομμάτι της διαδρομής που σε έφερε από την Παύλιανη στον Αθανάσιο Διάκο. Ήδη είναι πολύ κοντά η Στρώμη με τον χαρακτηριστικό καταρράκτη της που σε περιμένει ακριβώς πάνω στον δρόμο λίγο πριν το χωριό – φυσικό αξιοθέατο που αποτελεί αφορμή για μια ακόμα στάση. Λίγο μετά θα βρεθείς να κατηφορίζεις προς τον Μόρνο έχοντας και πάλι μπροστά σου τα επιβλητικά Βαρδούσια και αφού περάσεις τη γέφυρα αρχίζει και πάλι η ανάβαση αρχικά προς την (Κάτω) Μουσουνίτσα και λίγο μετά προς τον Αθανάσιο Διάκο (πρώην Άνω Μουσουνίτσα).

Απόλυτη γαλήνη

Η Συκιά με τις χαρακτηριστικές σπηλιές της.

Ούτε ο Αθανάσιος Διάκος ούτε η Καστριώτισσα, ούτε το Μαυρολιθάρι ούτε η Πυρά, ούτε η Στρώμη ούτε η Μουσουνίτσα, ούτε –αν παρεκκλίνουμε λίγο από την κυκλική διαδρομή που περιγράψαμε– η Καλοσκοπή και η Συκιά στις πλαγιές της Γκιώνας έχουν να σου προσφέρουν έστω και κάτι ελάχιστο από αυτό που θεωρείται κοσμοπολίτικος τουρισμός. Ένα φιλόξενο, καλά κρυμμένο στα έλατα ξενοδοχείο και κάποιοι ξενώνες, επιτρέπουν στην ορεινή Φωκίδα να δείχνει ανέγγιχτη. Εδώ δεν έρχεσαι για να «διασκεδάσεις» –θα απογοητευτείς αν έρθεις με αυτό το σκεπτικό–, εδώ έρχεσαι για να ξεφύγεις, να ηρεμήσεις απολαμβάνοντας το θέαμα των κορυφών, των ελάτων, των μεγαλύτερων ή μικρότερων παραποτάμων του Μόρνου. Έρχεσαι ακόμα για να περπατήσεις είτε σε κάποιο μονοπάτι είτε στα στενά κάποιου χωριού, απολαμβάνοντας τους ήχους της φύσης και έναν ουρανό τόσο καθαρό, που το βράδυ φέρνει τα αστέρια πιο κοντά σου…

Mazda CX-60 2.5L e-Skyactiv PHEV 327hp 8AT AWD

Το επιβλητικό SUV της Mazda, που χρησιμοποιήσαμε σε αυτόν τον γύρο της ορεινής Φωκίδας, αποδείχθηκε ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο το οποίο, παρά τον όγκο του (μήκος 4,8 m), δεν είχε κανένα πρόβλημα να ελιχθεί σβέλτα στις πραγματικά άπειρες στροφές της περιοχής, όποτε του το ζητήσαμε, αλλά και να κινηθεί απροβλημάτιστα στο χώμα, αξιοποιώντας –και στις δύο περιπτώσεις– το προσόν της μόνιμης μετάδοσης της κίνησης σε όλους τους τροχούς.

Από την άλλη, στην Εθνική οδό το CX-60 ταξίδεψε… αρχοντικά, προσφέροντάς μας υψηλού επιπέδου άνεση, χάρη και στο πλήθος των συστημάτων υποβοήθησης της οδήγησης “i-Activsense” με το οποίο είναι εφοδιασμένο (τιμόνι, γκάζι και φρένα ελέγχονται αυτόματα).

Ενώ το εξωτερικής φόρτισης υβριδικό (plug in hybrid) σύστημα κίνησης που διαθέτει εξασφάλισε στις ορεινές συνθήκες που κινηθήκαμε μια συνεχή μείωση της κατανάλωσης αξιοποιώντας τις υψομετρικές διαφορές για την επαναφόρτιση της μπαταρίας. Σημειώστε ότι η συνολική «βενζινο-ηλεκτρική» ισχύς είναι τέτοια που προσφέρει εκρηκτικές επιταχύνσεις (0-100 km/h σε 5,8’’) όταν πατήσεις αποφασιστικά το γκάζι, το 8-άρι αυτόματο κιβώτιο λειτουργεί σχεδόν υποδειγματικά καταργώντας οποιαδήποτε σκέψη για χειροκίνητες αλλαγές, ακόμα και στις στροφές, ενώ τα φρένα δεν έχουν κανένα πρόβλημα να διαχειριστούν το βάρος του αυτοκινήτου.

Μέγα προσόν οι άφθονοι χώροι για επιβάτες και το ευμέγεθες πορτμπαγκάζ και ακόμα μεγαλύτερο η υψηλή ποιότητα κατασκευής που επιτρέπει στο Made in Japan SUV να τολμά να διεκδικεί χώρο στην αγορά από προτάσεις με πολύ «βαριά» σήματα. Στα υπέρ του Mazda «μας» τα 6 χρόνια της εργοστασιακής εγγύησης (150.000 km).

Πληροφορίες

Με αυτή τη μαγική εικόνα σε υποδέχεται η Στρώμη.

• Στον Αθανάσιο Διάκο (υψόμετρο 1.050 m) θα φτάσετε (είτε από Αθήνα έχετε ξεκινήσει είτε από Θεσσαλονίκη), αφήνοντας την Εθνική οδό Ε1 στον κόμβο Θερμοπυλών-Μπράλου με κατεύθυνση προς Παύλιανη. Εναλλακτικά η περιοχή προσεγγίζεται και από την παλαιά Εθνική οδό προς Λειβαδιά και στη συνέχεια μέσω Κάτω Τιθορέας προς Λαμία.
• Από τη Νότια και τη Δυτική Ελλάδα θα χρησιμοποιήσετε αρχικά την Εθνική οδό Αντιρρίου-Ιτέας και στη συνέχεια θα κατευθυνθείτε προς Λιδωρίκι.
• Ο Αθανάσιος Διάκος, έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας του Δήμου Δελφών (ανήκε παλιότερα στον Καποδιστριακό Δήμο Καλλιέων) ονομαζόταν μέχρι το 1959 Άνω Μουσουνίτσα, είναι χωριό και διαθέτει τη σημαντικότερη τουριστική υποδομή της περιοχής. Εδώ θα βρείτε πάντα (και τις καθημερινές, και τα Σαββατοκύριακα) κάτι να φάτε, αλλά και καταλύματα που λειτουργούν όλο τον χρόνο. Μπορείτε, επίσης, να επισκεφθείτε το «Ιστορικό Μουσείο Αθανασίου Διάκου» (επικοινωνήστε με τον κ. Μαστροκωστόπουλο) και στη συνέχεια να κατηφορίσετε προς τον μικρό χώρο αναψυχής που έχει διαμορφωθεί στο ποτάμι που διασχίζει το χωριό. Ένας μεγαλύτερος χώρος αναψυχής/θεματικό πάρκο (θα δείτε τις ταμπέλες) έχει δημιουργηθεί στην περιοχή της Καστριώτισσας. Κάποιες ταβέρνες και ξενώνες υπάρχουν, επίσης, στο Μαυρολιθάρι και στην Καστριώτισσα, αλλά δεν είναι συνεχώς ανοιχτά (θα πρέπει να επικοινωνήσετε).
• Από τον Αθανάσιο Διάκο μπορείτε σχετικά εύκολα να επισκεφθείτε το Λιδωρίκι (33 km/50’) και την τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Στη διαδρομή αυτή ο πρώτος οικισμός που θα συναντήσετε είναι η Συκιά (16 km/27’), λίγο έξω από την οποία θα βρείτε μέσα σε μια σπηλιά την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής (για την επίσκεψη θα χρειαστείτε φακό).

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ

Σε επίκαιρο σημείο της περιοχής, μέσα στα έλατα, δίπλα στην Eπαρχιακή οδό και λίγο πριν τον Αθανάσιο Διάκο βρίσκεται το ξενοδοχείο Βαρδούσια, μία μονάδα 3 αστέρων με 24 δωμάτια, ανοιχτή όλο τον χρόνο. Το ξενοδοχείο προσφέρει εξαιρετική, πανοραμική θέα όχι μόνο προς τις κορυφές των Βαρδουσίων που βρίσκονται πολύ κοντά, αλλά και προς την Γκιώνα και την Οίτη. Το μεγάλο τζάκι στην τραπεζαρία του ξενοδοχείου δημιουργεί μια πολύ ζεστή ατμόσφαιρα, η οποία θερμαίνεται ακόμα περισσότερο από τους φιλόξενους οικοδεσπότες. Το ξενοδοχείο διαθέτει ενδιαφέρουσα υποδομή με αίθουσα συνεδριάσεων – εκδηλώσεων, εστιατόριο και πισίνα. Facebook: Vardousia Hotel, e-mail: info@hotelvardousia.gr, Τηλ.: 22650 63148, 22650 63150 & 694 9358818.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος 396 του περιοδικού Car and Driver