Στέλιος Βαφείδης: Ασφάλιση Αυτοκινήτου στην Ελλάδα- Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές

Η ασφαλιστική αγορά εισέρχεται σε περίοδο δομικού μετασχηματισμού, οι ρυθμιστικές απαιτήσεις επανακαθορίζουν την καθημερινή πρακτική και ο ασφαλισμένος καλείται να προσαρμοστεί εγκαίρως στις νέες συνθήκες.

20/12/2025

Η ασφάλιση του αυτοκινήτου είναι η πιο διαδεδομένη μορφή ασφάλισης στην χώρα μας κυρίως γιατί είναι υποχρεωτική από τον νόμο. Η υποχρέωση αυτή ξεκίνησε το 1972 με βάση την ευρωπαϊκή οδηγία 72/66/ΕΟΚ και ρυθμίζεται από τον νόμο Ν489/76. Σύμφωνα με την υποχρέωση αυτή, ο ιδιοκτήτης του κάθε οχήματος υποχρεούται να ασφαλιστεί έναντι Αστικής Ευθύνης.

Από την 1η Ιουνίου 2025, η υποχρέωση αυτή εμπλουτίστηκε με την ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών και αποτυπώνεται στην ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) 94798 ΕΞ 2025 των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Πολιτικής Προστασίας, Ανάπτυξης και Κλιματικής Κρίσης και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στο ΦΕΚ Β’ 2706/2.6.2025. Η ΚΥΑ αυτή ρυθμίζει θέματα εφαρμογής του άρθρου 5 Α του ν.5116/2024.

Εν ολίγοις η υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτου στην Ελλάδα περιλαμβάνει την Αστική Ευθύνη για σωματικές βλάβες και υλικές ζημιές και την κάλυψη των φυσικών καταστροφών.

Τα δεδομένα της αγοράς και η πίεση των ανασφάλιστων

Το 2024 αναφέρεται ότι τα ασφαλισμένα οχήματα είναι 6.000.000 (εκ των οποίων τα περίπου 3.000.000 κινούνται στην περιφέρεια Αττικής και τα υπόλοιπα στην υπόλοιπη Ελλάδα) ενώ υπολογίζεται ότι τα ανασφάλιστα ανέρχονται περίπου στα 730.000.

Το μέσο ασφάλιστρο αγοράς ενός συμβολαίου αυτοκινήτου ανέρχεται μεταξύ των 150 και 200 ευρώ ετησίως (το ασφάλιστρο αφορά στην επιλογή μόνο στην Αστική Ευθύνη και αποτελεί τον μέσο όρο για όλη την Ελλάδα). Στον μέσο όρο αυτό σημαντικό ποσοστό που τον επηρεάζει, κατέχουν οι online πλατφόρμες ασφάλισης που οδηγούν στην direct ασφάλιση στις ασφαλιστικές εταιρείες. Τελευταία βέβαια, οι ασφαλιστικές εταιρείες, προσφέρουν το ίδιο σχεδόν τιμολόγιο των direct ασφαλίσεων και στα δίκτυα πωλήσεων τους. Η online direct ασφάλιση αποτέλεσε μια προσπάθεια μείωσης των ανασφαλίστων οχημάτων μέσω των χαμηλοτέρων ασφαλίστρων που προσφέρουν.

Η online ασφάλιση αποτέλεσε ουσιαστικά και ένα άλμα-πέρασμα της τεχνολογίας στην άμεση διαδραστική σχέση ασφαλισμένων και ασφαλιστικών εταιριών. Φυσικά η τεχνολογία δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός της ασφαλιστικής αγοράς, εφαρμόζοντας την παραμετροποίηση που επηρεάζει το κόστος των ασφαλίστρων. Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκαν προϊόντα ασφάλισης αυτοκινήτου που βασίζονται και στον χρόνο κίνησης του οχήματος, δηλαδή το ασφάλιστρο επηρεάζεται από το πόσο κινείται το αυτοκίνητο μέσα στο εξάμηνο ή τον χρόνο. Αυτή ελέγχεται είτε μέσω apps είτε μέσω τηλεματικών συσκευών. Και στις δυο περιπτώσεις η ασφαλιστική εταιρεία ενημερώνεται αν η κίνηση του οχήματος ανταποκρίνεται στην επιλογή που έχει κάνει ο ασφαλισμένος για το maximum των χιλιομέτρων που θα διανύσει κατά την ασφαλιστική περίοδο. Αυτός ο τύπος ασφάλισης δεν είναι πολύ διαδεδομένος στην χώρα μας, ίσως γιατί το αυτοκίνητο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την καθημερινότητα του Έλληνα.

Το κόστος τεχνολογίας, ατυχημάτων και επισκευών

Από την άλλη μεριά η συνεργασία της ασφαλιστικής βιομηχανίας και της τεχνολογίας και η εφαρμογή του αποτελέσματος της στην καθημερινότητα του καταναλωτή, βρίσκεται ακόμα σε εμβρυακή κατάσταση αλλά είναι σίγουρο ότι θα «ενηλικιωθεί» και θα εξελιχθεί συντομότατα, με στόχο τα κοινά οφέλη τόσο για τις ασφαλιστικές εταιρείες όσο και για τους ασφαλισμένους.

Μέχρι όμως να φτάσουμε στα επίπεδα αυτά, οι προκλήσεις παραμένουν οι ίδιες. Πρώτη πρόκληση είναι η αντιμετώπιση των ανασφαλίστων οχημάτων που αποτελούν μέγιστο κίνδυνο για όλους, ενώ το Επικουρικό Κεφάλαιο κάποια στιγμή θα σταματήσει να είναι «ο από μηχανής Θεός».

Το «vivere pericolosamente» πρέπει να εξαληφθεί από τους δρόμους, αφού η έλευση του κινδύνου είναι ολέθρια για όλους. Το πρώτο βήμα για την καταπολέμηση του φαινομένου είναι η καλλιέργεια της ασφαλιστικής συνείδησης, που στην συγκεκριμένη περίπτωση έχει και κοινωνικές προεκτάσεις, αφού η ασφαλιστική σύμβαση εξασφαλίζει ασφαλισμένους και παθόντες. Εν δευτέροις η εποπτεία για τα ανασφάλιστα θα πρέπει να γίνει συχνότερη.

Παράλληλα η τεχνολογική εξέλιξη και η εφαρμογή της στην κατασκευή των οχημάτων, έχει αυξήσει το κόστος κτήσης τους, την συντήρηση τους αλλά και την επισκευή τους, αφού αυτή συμπαρασέρνει αυξητικά και το κόστος των ανταλλακτικών. Η αγορά ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου εμπλουτισμένο με συμπληρωματικές καλύψεις μπορεί την στιγμή της έλευσης του κινδύνου να λειτουργήσει ευεργετικά για τον ασφαλισμένο προστατεύοντας τον από την φωτιά ή από την κλοπή ή από τα καιρικά φαινόμενα ή από το ατύχημα που είτε προκάλεσε είτε τον έβλαψε.

Η παραμετροποίηση του υπολογισμού του ασφαλίστρου του οχήματος ήρθε στην ασφαλιστική ζωή μας για να βοηθήσει στον δίκαιο υπολογισμό του. Το πλεονέκτημα της παραμετροποίησης είναι ότι αυτή εμπλουτίζεται σύμφωνα με την τεχνολογική εξέλιξη, δίνοντας εκπτώσεις - μειώσεις στο ασφάλιστρο, όσο πιο σύγχρονο είναι το όχημα. Για παράδειγμα πολλές ασφαλιστικές εταιρείες με την έλευση των υβριδικών οχημάτων, άρχισαν να δίνουν εκπτώσεις λόγω χαμηλών ρύπων, οι οποίες αυξήθηκαν όταν εμφανίστηκαν στην αγορά μας τα ηλεκτρικά οχήματα.

Η επόμενη μέρα – UBI, ηλεκτροκίνηση και ασφαλιστική συνείδηση

Στον τρόπο εξέλιξης των ασφαλιστηρίων προϊόντων πρωταγωνιστικό ρόλο κατέχει η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στη χώρα μας, η οποία τα τελευταία πενήντα χρόνια είναι αλματώδης. Το 1980 μια μέση τετραμελής οικογένεια είχε ένα αυτοκίνητο, ενώ το 2025 κάθε μέλος της έχει το δικό του. Και αυτόματα αυτό αυξάνει την κίνηση στους δρόμους και κατ’ επέκταση την αύξηση των ατυχημάτων. Η αύξηση των ατυχημάτων είναι αυτονόητο ότι μεγαλώνει την «επισκεψιμότητα» των οδηγών στα συνεργεία για επισκευές, αυξάνει την κατανάλωση των ανταλλακτικών και όλα αυτά καταλήγουν στην μαγική έκφραση που λέγεται «αύξηση κόστους επισκευής». Και επειδή την επισκευή την επιβαρύνεται η ασφαλιστική εταιρεία, ο μόνος τρόπος για να μπορέσει η τελευταία να ανταποκριθεί στα παραπάνω κόστη αλλά και στην οικονομική φερεγγυότητα που σωστά ο νόμος απαιτεί, είναι η αύξηση ασφαλίστρων. Μπορεί οι περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες να έχουν καταργήσει τον υπολογισμό του ασφαλίστρου μέσω του Bonus/Malus, όμως η επιβάρυνση στους «άτακτους» οδηγούς, παραμένει μέσω του παραμετρικού συστήματος. Όσες εκπτώσεις και αν δώσουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, αυτές εξανεμίζονται όταν υπάρχουν πολλές ζημιές από τους οδηγούς. Και πρέπει να τονιστεί ότι η μεγάλη «απροσεξία» μπορεί να επιφέρει και την άρνηση ασφάλισης από πλευράς του παρόχου.

Ένα αυτοκίνητο αποτελεί μια επένδυση, και η σωστή ασφάλιση μετατρέπει το απρόβλεπτο σε έλεγχο, προστατεύοντας οδηγό, περιουσία και καθημερινότητα σε μια εποχή που οι κίνδυνοι αλλάζουν συνεχώς.

Παράλληλα η τεχνολογική εξέλιξη έχει μεταβάλλει τα αυτοκίνητα σε κινητούς υπολογιστές και όπως ξέρουμε καλά όλοι, η νέα τεχνολογία δεν είναι πάντα φθηνή. Άρα λοιπόν η επισκευή ενός αυτοκινήτου σήμερα, δεν έχει καμία σχέση με την αντίστοιχη προ 20 ετών. Συνεπώς εκτός του κλασικού φανοποιού, απαραίτητος είναι και ο ηλεκτρολόγος αλλά και ο μηχανικός-ηλεκτρονικός. Ο συνδυασμός των μόλις προαναφερθεισών ειδικοτήτων κοστίζει και το κόστος αυτό, το πληρώνει η ασφαλιστική εταιρεία, η οποία είναι απαραίτητο να προσαρμόζει τις καλύψεις της στην νέα τεχνολογία αλλά και το ασφάλιστρο της.

Ο νέος τρόπος ασφάλισης που είναι «προ των πυλών» και εξελίσσεται τολμώ να πω καθημερινά, είναι η UBI (Usage Based Insurance). Η UBI θα καθορίζει το ασφάλιστρο, ανάλογα με τον τρόπο που ο κάθε οδηγός χρησιμοποιεί το όχημα του, που κινείται, με τι ταχύτητα κινείται, το πότε οδηγεί (αν δηλαδή οδηγεί περισσότερο την ημέρα ή την νύκτα). Ουσιαστικά η παραμετροποίηση της τιμολόγησης ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου εμπλουτίζεται ακόμη περισσότερο με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Αυτή θα επιτευχθεί όπως προαναφέρθηκε είτε μέσω apps στο κινητό τηλέφωνο είτε μέσω τηλεματικής που θα τοποθετείται στην θύρα του διαγνωστικού ελέγχου του οχήματος.

Δεδομένης της εξέλιξης των οχημάτων απαραίτητο είναι να κινηθεί σε παράλληλο πλαίσιο και η ασφαλιστική αγορά για να μπορέσει να εξασφαλίσει τους ασφαλισμένους της. Η τεχνολογία με πρωταρχικό στόχο την ασφάλεια των οδηγών των οχημάτων, άμεσα συμμετέχει στην μείωση των ατυχημάτων και αυτό θα έχει αντίκτυπο στην μείωση των αποζημιώσεων της Αστικής Ευθύνης, που αποτελεί και το 50% της υποχρεωτικής από τον νόμο ασφάλισης. Η κάλυψη της φωτιάς θα πρέπει να εμπλουτιστεί λόγω της επέλασης των ηλεκτρικών οχημάτων στην παγκόσμια αυτοκίνηση, ενώ η κάλυψη των κλοπής είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή και στις καλύψεις που θα συνδέονται με τα ηλεκτρικά λειτουργικά μέρη του οχήματος και τα εξαρτήματα τους (πχ μπαταρίες). Και αυτά πρέπει να γίνουν άμεσα διότι το αύριο είναι πολύ κοντά.

Η ασφαλιστική συνείδηση θα πρέπει να ενισχυθεί

Πέραν όμως της τεχνολογίας και των ευεργετημάτων αυτής, θα πρέπει να καλλιεργηθεί έντονα και συστηματικά η ασφαλιστική συνείδηση στο καταναλωτικό κοινό. Και λέγοντας ασφαλιστική συνείδηση δεν περιορίζω τον χαρακτηρισμό στις ασφαλίσεις αλλά στην ασφάλεια που πρέπει ο καθένας μας να φροντίζει για τον εαυτό του. Μόνο έτσι συνδυαστικά και τα ασφαλιστικά προϊόντα θα μπορούν να αποδίδουν τα μέγιστα. Εξάλλου όπως είναι γνωστό «συν Αθηνά και χείρα κίνει».

Η ασφάλιση του αυτοκινήτου αποτελεί την αιχμή του δόρατος στην ασφαλιστική βιομηχανία. Και η συγκεκριμένη βιομηχανία στην χώρα μας έχει κατακτήσει επάξια μια από τις κορυφαίες θέσεις ανάμεσα στις παραγωγικές εταιρείες της χώρας. Και είναι λογικό δεδομένου ότι η ασφαλιστική βιομηχανία είναι η μόνη κατηγορία διάθεσης καταναλωτικών αγαθών που προφυλάσσει και εξασφαλίζει την αξιοπρέπεια, το βιοτικό επίπεδο και το εισόδημα του καταναλωτή. Η ιδιωτική ασφάλεια σε όλες τις προηγμένες χώρες αποτελεί τον «συνεργάτη» του κάθε κράτους και σε πολλά από αυτά είναι ο βασικός πυλώνας ασφάλισης των πολιτών. Στην χώρα μας έχει ακόμα τον ρόλο της επικουρικής ασφάλισης ή καλύτερα της ενισχυτικής της κρατικής ασφάλισης. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει μόνο όταν η απόκτηση της είναι υποχρεωτική από το κράτος. Εδώ χρειάζεται η καλλιέργεια της ασφαλιστικής συνείδησης, ώστε να γίνουν κατανοητές στο καταναλωτικό κοινό οι δυνατότητες της ιδιωτικής ασφάλισης και το κοινωνικό έργο που μπορούν να προσφέρουν. Η παρούσα όμως θεματολογική ανάπτυξη δεν έχει στόχο την εξύμνηση της ιδιωτικής ασφάλισης, αλλά το να δείξει τις δυνατότητες εξέλιξης της παράλληλα με την τεχνολογική εξέλιξη και την υποστήριξη του καταναλωτικού κοινού στην διατήρηση και συντήρηση της τελευταίας. Επίσης η επένδυση, που θα πρέπει μια ασφαλιστική εταιρεία να κάνει στην νέα τεχνολογία, την κρατά μέσα στην αγορά, την κάνει σύγχρονη και την βοηθά να υποστηρίζει σωστά τις σύγχρονες ανάγκες του καταναλωτή. Παράλληλα με όλα αυτά η ασφαλιστική βιομηχανία δεν προσφέρει μόνο εξασφάλιση στους καταναλωτές, αλλά και θέσεις εργασίας σε διάφορα τμήματα και ειδικότητες.

Επανερχόμενος στην βασική ιδέα της τοποθέτησης μου που είναι η ασφάλιση του αυτοκινήτου σήμερα αλλά και αύριο, θα ήθελα να τονίσω και το εξής. Η αγορά ενός καλού αυτοκινήτου αποτελεί ένα βασικό όνειρο του Έλληνα. Κάνει διάφορες αποταμιεύσεις, παίρνει δάνεια, επιλέγει χρηματοδοτήσεις για να το αποκτήσει. Και όταν το αποκτήσει επιλέγει να το ασφαλίσει με την απλούστερη ασφάλιση. Παροτρύνω λοιπόν τους οδηγούς να επιλέξουν την εξασφάλιση των κόπων τους μέσω προγραμμάτων των ασφαλιστικών εταιρειών όχι μόνο με τις υποχρεωτικές από τον νόμο καλύψεις.

Μαζί με την τεχνολογική εξέλιξη στην ασφάλιση του αυτοκινήτου ας εξελίξουμε και την ασφαλιστική μας συνείδηση προς όφελος όλων μας.