31/10/2025
Η νέα ρύθμιση για τα τεκμήρια διαβίωσης στα ΙΧ δημιουργεί δύο ταχύτητες ιδιοκτητών. Όσα αυτοκίνητα ταξινομήθηκαν μετά το 2010 θα υπολογίζονται πλέον βάσει εκπομπών CO?, ενώ τα παλαιότερα θα συνεχίσουν να φορολογούνται με τον κυβισμό. Μια αλλαγή που δείχνει πρόοδο στη θεωρία, αλλά στην πράξη διατηρεί το ίδιο εισπρακτικό πνεύμα.
Πάμε σαν άλλοτε
Η κατάθεση του νέου νομοσχεδίου στη Βουλή δίνει και επίσημα μορφή σε ένα σύστημα που υποτίθεται πως θα αντικαθιστούσε τα παλαιά τεκμήρια με κάτι πιο δίκαιο και σύγχρονο. Στην πράξη, όμως, η φιλοσοφία δεν αλλάζει. Τα τεκμήρια δεν καταργούνται, αλλά αποκτούν νέο τρόπο υπολογισμού, διατηρώντας το βάρος στις ίδιες κοινωνικές ομάδες.
Η νέα μέθοδος ευνοεί πράγματι τα αυτοκίνητα νέας τεχνολογίας, καθώς τα τεκμήριά τους θα βασίζονται στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ωστόσο, για εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν παλαιότερα οχήματα, ο υπολογισμός παραμένει συνδεδεμένος με τον κυβισμό. Έτσι δημιουργείται ένα σύστημα δύο ταχυτήτων, που διαφοροποιεί τους φορολογουμένους όχι με βάση τη φοροδοτική τους ικανότητα, αλλά την ηλικία του αυτοκινήτου τους.
Οι χαμένοι της... μεταρρύθμισης
Για όσους διατηρούν ένα αυτοκίνητο που ταξινομήθηκε πριν από το 2010, το πρόβλημα παραμένει σχεδόν ίδιο. Είτε λόγω συναισθηματικού δεσμού είτε γιατί η χαμηλή εμπορική αξία δεν επιτρέπει την αντικατάσταση, πολλοί ιδιοκτήτες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε ένα φορολογικό πλαίσιο που τους αντιμετωπίζει ως «πλούσιους» μόνο και μόνο επειδή διαθέτουν όχημα μεγάλου κυβισμού. Η πολιτεία εξακολουθεί να τους επιβαρύνει δυσανάλογα, αγνοώντας τη σημερινή πραγματικότητα της αγοράς.
Παράλληλα, η αγορά των μεταχειρισμένων εξακολουθεί να πλήττεται, καθώς τα παλαιότερα αυτοκίνητα χάνουν επιπλέον αξία λόγω της φορολογικής τους επιβάρυνσης. Το μέτρο, αντί να ενθαρρύνει την ανανέωση του στόλου, όπως θα έπρεπε να ισχύει σε μια... κανονική ευρωπαϊκή χώρα, ωθεί τους πολίτες να κρατούν τα αυτοκίνητά τους σε ακινησία ή να τα διαθέτουν για εξαγωγή, με ότι μπορεί να συνεπάγεται κάτι τέτοιο (στρέβλωση της αγοράς, απαξίωση ΙΧ, μείωση έμμεσων φόρων, κλπ.). Να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο, τις βαρύγδουπες κυβερνητικές εξαγγελίες περί "ψηφιακής μετάβασης", "Ελλάδα 2.0", που τελικά ελάχιστη εφαρμογή έχουν στην πράξη και ίσως μεγαλύτερη χρησιμότητα για τις ανάγκες της... επικοινωνίας στα τηλεοπτικά παράθυρα και όχι μόνον.
Η αντίφαση της «πράσινης» φορολογίας
Η σύνδεση των τεκμηρίων με τις εκπομπές ρύπων είναι, θεωρητικά, ένα βήμα εκσυγχρονισμού. Στην πράξη, όμως, η μερική εφαρμογή της υπονομεύει τον ίδιο της τον στόχο. Αντί για μια συνολική μεταρρύθμιση που θα αντικαθιστούσε τα τεκμήρια με πραγματικά δεδομένα εισοδήματος, το κράτος επιλέγει μια μεσοβέζικη λύση. Έτσι, ενώ προβάλλεται ως περιβαλλοντικά «δίκαιη», η νέα ρύθμιση παραμένει ξεκάθαρα εισπρακτική.
Η ουσία δεν αλλάζει
Η επίσημη αιτιολόγηση είναι πως πρόκειται για μεταβατική περίοδο μέχρι να λειτουργήσουν πλήρως τα νέα ηλεκτρονικά εργαλεία ελέγχου. Όμως το επιχείρημα αυτό έχει ακουστεί πολλές φορές στο παρελθόν. Αντί για μια γενναία κατάργηση του τεκμαρτού προσδιορισμού, επιλέγεται η ανανέωσή του με νέα μορφή. Η αλλαγή μοιάζει περισσότερο με ανακύκλωση του ίδιου προβλήματος παρά με πραγματική λύση.
Η κοινωνία αντιλαμβάνεται ότι η πολιτεία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το αυτοκίνητο ως εύκολη πηγή εσόδων. Ο πολίτης που πληρώνει υψηλά και χωρίς ανταπόδοση τέλη κυκλοφορίας, ασφάλιστρα και καύσιμα σημαντικά επιβαρυμμένα από έμμεσους φόρους, συνεχίζει να θεωρείται ύποπτος μόνο και μόνο επειδή διαθέτει όχημα στην ιδιοκτησία του και σε πολλές περιπτώσεις μικρής εμπορικής αξίας. Τελικά, το βάρος παραμένει στους ίδιους, με διαφορετική φόρμουλα αλλά ίδια λογική.
Το ερώτημα παραμένει
Μπορεί ένα σύστημα τεκμηρίων να θεωρείται δίκαιο όταν στηρίζεται σε υπολογισμούς και όχι στην πραγματικότητα του εισοδήματος; Ή μήπως πρόκειται για μια νέα μορφή της ίδιας παλαιάς παγίδας που διατηρεί ζωντανό ένα ξεπερασμένο μοντέλο φορολόγησης;
Η απάντηση δική σας...
ΔΗΜΟΦΙΛΗ
