F1 MOMENTS: Μια συναρπαστική… αποτυχία!

Μία από τις αλλαγές που προωθεί η FIA για τη Formula 1 του 2021 είναι η αύξηση του ρυθμού περιστροφής των κινητήρων από τις 15.000 rpm στις 18.000 rpm, ώστε ο παραγόμενος ήχος να είναι πιο δυνατός και… ξεσηκωτικός για τους θεατές στις πίστες αλλά και στους… καναπέδες.|

Γεγονός είναι πως με την καθιέρωση των υπερτροφοδοτούμενων V6 το 2014, πολλοί αναπόλησαν την εποχή των V8 και των V10, ενώ στο μυαλό των κάπως μεγαλύτερης ηλικίας φανατικών του σπορ ήρθαν ακόμα και τα «θηρία» με τους 12 κυλίνδρους! Ελάχιστοι, ωστόσο, θυμούνται πως σε αυτά τα σχεδόν 70 χρόνια ζωής της Formula 1 υπήρξε κι ένας κινητήρας με 1 6 κυλίνδρους! Ένας και μοναδικός!

Με κωδική ονομασία H16, λοιπόν, η βρετανική BRM παρουσίασε το 1966 έναν εντελώς ανατρεπτικό κινητήρα. Ήταν η εποχή που οι κανονισμοί άλλαξαν και οι ομάδες μπορούσαν να ξεφύγουν από τη «στενωπό» των κινητήρων 1,5 λίτρου, χρησιμοποιώντας τρίλιτρα μηχανικά σύνολα.

Ο… δαιμόνιος Colin Chapman, λοιπόν, ήταν αποφασισμένος να μην αφήσει αυτή την ευκαιρία να πάει χαμένη. Αρχικά, βρήκε το μονοθέσιο πάνω στο οποίο θα μπορούσε να τοποθετηθεί το μοτέρ των 3,0 λίτρων. Για την ακρίβεια, δεν χρειάστηκε να ψάξει πολύ, μιας και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού η Lotus συμμετείχε στα Indy με την «38», ένα μονοθέσιο που είχε σχεδιάσει ο Σκοτσέζος μαζί με τον Len Terry.

Το συγκεκριμένο μονοθέσιο φορούσε κινητήρα V8 της Ford με χωρητικότητα 4,2 λίτρα, ο οποίος απέδιδε 500 ίππους. Αρκετούς, δηλαδή, ώστε να ο Jim Clark να κερδίσει τον περίφημο αγώνα των 500 μιλίων της Ινδιανάπολης. Στη θεωρία, λοιπόν, η Lotus 38 θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση ώστε η βρετανική ομάδα να διεκδικήσει τον τίτλο το 1966 στη Formula 1 με ένα τρίλιτρο μοτέρ.

Πού θα έβρισκε, όμως, η Lotus αυτό το μοτέρ; Τη λύση την έδωσε η BRM. Τι σκέφτηκαν οι Βρετανοί; Να δημιουργήσουν ένα μοτέρ «δύο σε ένα»! Πήραν, λοιπόν, δύο κινητήρες 1,5 λίτρου, τοποθέτησαν τον έναν πάνω στον άλλον κι έτσι έφτιαξαν το τρίλιτρο ατμοσφαιρικό μοτέρ που θα χρησιμοποιούσε η Lotus το 1966 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Formula 1!

Η ιδέα ήταν πρωτοποριακή για τα δεδομένα της εποχής κι έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον πάντα ανοιχτό σε προκλήσεις και δημιουργικές προτάσεις Chapman. Άλλωστε, στη θεωρία όλα ήταν μια χαρά. Τα δύο V8 μηχανικά σύνολα περιεχόμενης γωνίας 180 μοιρών θα είχαν ξεχωριστούς στρόφαλους και συνολικά 16 εκκεντροφόρους. Μόνον που δεν υπολόγισαν σωστά οι μηχανικοί πως θα υπήρχαν και μειονεκτήματα με μεγαλύτερο όλων το βάρος.

Ο κινητήρας ήταν έτσι κι αλλιώς πολύ  πιο βαρύς από τους V8 και τους V12 που χρησιμοποιούσαν οι άλλες ομάδες. Για τη λίπανσή του απαιτείτο διπλάσια ποσότητα λαδιού, όπως και ψυκτικού υγρού! Και φυσικά ως 16κύλινδρος, ήταν πολύ ενεργοβόρος, κατά τη διάρκεια του αγώνα. Επιπρόσθετα, χρειάζονταν τέσσερις μηχανικοί για να τον σηκώσουν και να τον τοποθετήσουν στο μονοθέσιο, την ώρα που ένας συμβατικός V8 χρειαζόταν δύο μηχανικούς για την ίδια διαδικασία.

Ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, αποδείχθηκε η έλλειψη αξιοπιστίας. Από τους πέντε αγώνες στους οποίους συμμετείχε η Lotus με τον συγκεκριμένο κινητήρα στην Lotus 43, κατάφερε να τερματίσει μόνον στον έναν. Ήταν το αμερικανικό γκραν πρι, στο Γουότκινς Γκλεν, στο οποίο ο Jim Clark ήταν θριαμβευτής. Στους υπόλοιπους τέσσερις αγώνες είτε υπήρξαν εγκαταλείψεις (Γαλλία, Ιταλία, Μεξικό), είτε δεν εκκίνησαν ποτέ τα μονοθέσια της Lotus, όπως συνέβη στο Βέλγιο, στον πρώτο αγώνα στον οποίον ο Η16 είχε κάνει την εμφάνισή του.

Ήταν μια καταστροφική επιλογή τόσο από την BRM όσο και από τη Lotus. Μόνο που για ακόμα μία φορά ο Colin Chapman είχε αποδείξει για ποιον λόγο ανέκαθεν θεωρείτο ως το μεγαλύτερο μυαλό εκείνης της εποχής στον μαγικό κόσμο της Formula 1. Για την ιστορία, το 1967 η Lotus συνεργάστηκε με την Coswrorth, χρησιμοποιώντας τον τρίλιτρο V8 της Ford, έναν κινητήρα ο οποίος εξελίχθηκε στον κορυφαίο όλων των εποχών για τη Formula 1…