20/6/2020
Εάν υπάρχει ένας οδηγός ο οποίος αποτελεί (ή θα έπρεπε να αποτελεί) πηγή έμπνευσης για κάθε νεαρό που ξεκινά την καριέρα του στο motorsport αλλά και για τους ήδη… χορτασμένους του χώρου, αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Alessandro Zanardi. Λίγους μήνες μετά τα 52α γενέθλιά του, ο Ιταλός έκανε πραγματικότητα ακόμα ένα όνειρό του: συμμετείχε στις 24 ώρες της Daytona! Χρειάστηκε, βέβαια, η καταλυτική παρέμβαση της BMW, οι μηχανικοί της οποίας εξέλιξαν ένα τιμόνι που επέτρεπε στον Zanardi να αγωνιστεί δίχως να χρησιμοποιήσει τα προσθετικά μέλη στα κάτω άκρα του. Τα μέλη που τον συντροφεύουν εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, έπειτα από το τρομακτικό ατύχημα που είχε σε αγώνα του Πρωταθλήματος CART στην πίστα του Λάουσιτς στην Αυστρία. Τότε που χρειάστηκε οι γιατροί να ακρωτηριάσουν και τα δύο πόδια του.
Όμως ακόμα κι αυτή η εξόχως άτυχη στιγμή στη ζωή και την καριέρα του, δεν έκαμψε το σθένος του Ιταλού. Όχι μόνον επέστρεψε στους αγώνες, αλλά κατάφερε σημαντικές διακρίσεις, εντυπωσιάζοντας όλον τον κόσμο του Motorsport και δείχνοντας τον δρόμο σε οδηγούς με αντίστοιχα κινητικά προβλήματα ώστε να κυνηγήσουν το όνειρό τους.
Ο Zanardi, όμως, δεν είναι απλά ένας οδηγός αγώνων με πολλά τρόπαια στη συλλογή του. Είναι ένας νικητής της ζωής και τα κατορθώματά του μιλούν από μόνα τους. Άλλωστε ένας αθλητής με τέσσερα χρυσά και δύο ασημένια μετάλλια σε Παραολυμπιακούς αγώνες, μόνον τυχαίος δεν είναι.
CaD: Μόλις τσέκαρα τα ονόματα των οδηγών που συμμετείχαν στο πρώτο grand prix στο οποίο αγωνίστηκες, το 1991 στην Ισπανία. Φαίνεται ότι μόνον εσύ συνεχίζεις να αγωνίζεσαι!
AZ: Στην πραγματικότητα ο Gabriele Tarquini είναι ακόμα μεγαλύτερος από εμένα και πρόσφατα κατέκτησε το Πρωτάθλημα στο World Touring Car Cup. Η περίπτωσή του είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή από τη δική μου, διότι είναι 56 ετών!
CaD: Πιο εντυπωσιακή; Μα εσύ δεν έχεις πόδια!
ΑΖ: Όταν μπήκα για πρώτη φορά σε ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο, ήταν πολύ σημαντικό για μένα να ξεκινήσω τον κινητήρα ώστε να που οι θεατές, «Ουάου! Δείτε πόσο καλά εκκίνησε ο κινητήρας!». Η συνηθισμένη ερώτηση που δεχόμουν ήταν: «Άλεξ, τι πιστεύεις τελικά ότι μπορείς να κάνεις στον αγώνα;» Κάτι που στην πραγματικότητα σήμαινε, «θα τερματίζεις πάντα τελευταίος». Λίγα χρόνια μετά, κι αφού κέρδισα μερικούς αγώνες, το ερώτημα άλλαξε: «Τι συνέβη σήμερα; Είσαι μόλις 10ος στο grid». Νομίζω ότι πριν από δύο χρόνια ο Frédéric Sausset οδήγησε στο Le Mans έχοντας υποστεί ακρωτηριασμό και των τεσσάρων άκρων! Θεωρώ ότι η FIA δεν θα είχε καν εξετάσει το ενδεχόμενο να του επιτρέψει να ανταγωνιστεί εάν δεν είχε υπάρξει το δικό μου παράδειγμα.
CaD: Ακόμα κι έτσι, όμως, θα πρέπει να ήταν αρκετά δύσκολη η προσαρμογή στην οδήγηση ελέγχοντας τα πάντα με τα χέρια…
AZ: Το πρώτο αυτοκίνητο τουρισμού που οδήγησα είχε κιβώτιο ταχυτήτων σε σχήμα «Η», με έναν μεγάλο δακτύλιο κάτω από τον επιλογέα, ο οποίος ήταν για την πέδηση κι άλλον έναν μεγάλο δακτύλιο στο τιμόνι αντί για πεντάλ γκαζιού. Έτσι όταν προσέγγιζα μια στροφή, το δεξί μου χέρι το χρησιμοποιούσα για να αλλάξω ταχύτητες, φρέναρα με το ένα δάχτυλο, και με το άλλο χέρι έπρεπε να στρίψω και να επιταχύνω! Μόνον η παλάμη μου άγγιζε το τιμόνι. Έπειτα από μερικούς γύρους σταμάτησα και είπα στους μηχανικούς μου: «Παιδιά, εάν μου βάλετε κι ένα πανάκι στον… πισινό, τότε θα μπορέσω να καθαρίσω και το κόκπιτ την ώρα που θα οδηγώ»!
CaD: Ωραία ιδέα!
ΑΖ: Ήταν αδύνατον να οδηγήσω υπό αυτές τις συνθήκες. Γι’ αυτό κι εξελίξαμε ένα πεντάλ φρένου, το οποίο προσαρμόζεται στο προσθετικό πόδι μου. Τοπ σύστημα ήταν αποδοτικό, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που έπρεπε να αγωνιστώ στις 24 ώρες του Σπα. Ήταν γρήγορο, όμως δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να οδηγήσω πολλή ώρα καλά με τους teammates μου. Έτσι η BMW σχεδίασε έναν μοχλό για το φρένο, τον οποίον μπορούσα να χειριστώ με το χέρι μου και στην κορυφή του υπήρχε μια «σκανδάλη», την οποία πατούσα για να κατεβάσω ηλεκτρινά σχέση. Ήταν κάτι που δεν βελτίωσε την απόδοσή μου, όμως μου επέτρεπε να μένω για περισσότερη ώρα στο αυτοκίνητο.
CaD: Έλαβες μέρος για πρώτη φορά στις 24 ώρες της Daytona. Περίεργος αγώνας. Γρήγορα αυτοκίνητα, πιο αργά, ημιεπαγγελματίες οδηγοί, ερασιτέχνες. Σκέτη τρέλα!
AZ: Με γνωρίζεις πολύ καλά. Κουβαλάω αρκετή τρέλα, τουλάχιστον αν αναλογιστεί κανείς την ηλικία μου. Λόγω των άσπρων μαλλιών μου, τουλάχιστον θεωρητικά η Daytona θα έπρεπε να είναι ένας αγώνας που θα μου ταίριαζε απόλυτα. Ήμουν εξαρχής πολύ ενθουσιασμένος. Επέστρεψα σε μια χώρα στην οποία είχα την τύχη να απολαύσω τη μοναδική επιτυχία της καριέρας μου και η οποία μου άλλαξε τη ζωή. Νομίζω πως ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για να ξαναζήσω κάποια πράγματα
CaD: Με τα πιτ στοπ πως ήταν τα πράγματα;
ΑΖ: Κατά τη διάρκεια των δοκιμών ήμασταν σταθερά κάτω από τα 20’’. Ίσως για κάποιον μη σχετικό να φάνταζε περίεργο να με βλέπει να βγαίνω από το αυτοκίνητο και να περπατώ με τα χέρια, όμως είναι κάτι εντελώς φυσιολογικό για εμένα. ΚΙ επειδή οδήγησα χωρίς τα προσθετικά μέλη μου, στην πραγματικότητα ήταν πιο γρήγορη η διαδικασία της εισόδου και της εξόδου, σε σχέση με έναν αρτιμελή οδηγό!
CaD: Εικάζω πως έπρεπε να αλλάξεις το οδηγικό σου στιλ ώστε να προσαρμοστείς στα νέα χειριστήρια.
AZ: Ανέκαθεν είχα ένα πολύ ήπιο οδηγικό στιλ. Όταν ξεκίνησα να οδηγώ μετά από το ατύχημα, έρεπε να γίνει ακόμα πιο συγκεκριμένος ο τρόπος οδήγησής μου. Για παράδειγμα, όταν το αυτοκίνητο πλαγιολισθαίνει, μου είναι αρκετά δύσκολο να κάνω ανάποδο τιμόνι. Επίσης είναι αρκετά δύσκολο να ελέγξω το ακριβώς πόσο γκάζι θέλω να δώσω στο αυτοκίνητο, στρίβοντας παράλληλα το τιμόνι. Πολλές φορές αφήνω τελείως το γκάζι κι αυτό είναι μεγαλύτερο πρόβλημα, διότι το αυτοκίνητο κάνει τετ-α-κε. Επομένως πρέπει να έχω κατά νου να έχω και μια διαφορά ασφαλείας, ώστε να μην δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα. Όμως θεωρώ ότι πάντα μπορείς να βρεις τον τρόπο να είσαι ταχύς.
CaD: Πόσο σου κοστίζουν σε χρόνο αυτά τα χειριστήρια;
ΑΖ: Το 2006 οMario Theissen μου έδωσε την ευκαιρία να οδηγήσω ένα μονοθέσιο της Formula 1. Εκείνη την εποχή δοκιμαστής ήταν ο Sebastian Vettel. Έκανε περίπου 40 γύρους προκειμένου να διαπιστώσει πως τα πάντα έβαιναν καλώς με το μονοθέσιο. Ο χρόνος που έκανε ήταν 1.18.2. Εγώ έκανα 16 γύρους με τα ίδια ελαστικά και ο χρόνος μου ήταν 1.18.4 Σταμάτησα για ένα φρέσκο σετ ελαστικών, προσκειμένου να μπορέσω να κινηθώ ακόμα πιο γρήγορα, όμως ένα πρόβλημα με τα ηλεκτρονικά με υποχρέωσε να σταματήσω και οι μηχανικοί δεν μπόρεσαν να επιδιορθώσουν άμεσα τη ζημιά. Όμως κάθε φορά που συναντώ τον Sebastian, του λέω: «Θυμάσαι ποιος ήταν ο δάσκαλός σους Μελέτησες καλά τις γραμμές μου»!
CaD: Απέκτησες φήμη και χρήματα από τους αγώνες ταχύτητας, όμως πλήρωσες ένα μεγάλο τίμημα. Θεωρείς ότι το Motorsport σου οφείλει κάτι;
ΑΖ: Όχι, όχι, απολύτως τίποτα. Το όνειρό μου ήταν να γίνω πιλότος της Formula 1 και τα έκανα πραγματικότητα. Θεωρώ ότι ήμουν πολύ τυχερός. Ακόμα και μετά από το ατύχημά μου, παραμένω ένας άνθρωπος ευλογημένος, ο οποίος μπορεί να κάνει μια πολύ ιδιαίτερη ζωή. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι είμαι χαρισματικός, διότι πιστεύω πως η απώλεια των ποδιών μου με βοήθησε να γίνω καλύτερος.
CaD: Το ατύχημά σου σε έκανε ακόμα πιο φανατικό υποστηρικτή των μέτρων ασφαλείας στους αγώνες;
ΑΖ: Είμαι οδηγός. Όταν λένε «Gentlemen, start your engines», οι οδηγοί γνωρίζουν τι κάνουν. Αποδέχονται το ρίσκο. Η ασφάλεια είναι σημαντική, όμως δεν χρειάζεται να γινόμαστε υπερβολικοί. Δεν μπορείς να έχεις τον έλεγχο για τα πάντα. Στατιστικά, εγώ ήμουν το θύμα μιας σειράς κακώς συγκυριών. Πρέπει να αποδεχθείς το γεγονός πως κατά τη διάρκεια της ζωής σου, κάτι θα χάσεις. Η ζωή εγκυμονεί κινδύνους. Όπως όταν ελαχιστοποιείται το ρίσκο, τότε έρχεται η ώρα για τον αγώνα. Όλα τα υπόλοιπα είναι αηδίες!
CaD: Πάντως αυτή η προσέγγιση δεν φάνηκε να… συγκινεί τις ομάδες της Formula 1. Ασφαλώς τις μεγαλύτερες επιτυχίες σου τις γνώρισες στα Indy cars όμως ποτέ δεν είχες την ευκαιρία να αγωνιστείς στην πίστα της Ιντιανάπολις!
ΑΖ: Ο μοναδικός γύρος που έκαναν στην Ιντιανάπολις ήταν μέσα σε ένα τουριστικό λεωφορείο! Ήταν το 1996, όταν πρωτοβρέθηκα στα Indy. Ένα απόγευμα δεν είχα κάτι να κάνω, οπότε πήγα στην πίστα για να… μυρίσω την ατμόσφαιρα. Περπάτησα στο μουσείο και έπειτα αγόρασα ένα εισιτήριο για το λεωφορείο που έκανε την περιήγηση στην πίστα!
CaD: Να σου πω την αλήθεια, εάν οδηγούσα εγώ, θα ήμουν τόσο γρήγορος όσο εσύ όταν ήσουν μέσα στο λεωφορείο! Πάντως θα ήταν πολύ ωραίο να σε δούμε στο Indy 500…
ΑΖ: Υπήρξαν κάποιες κουβέντες. Όμως βαθιά μέσα μου δεν ήξερα εάν ήταν καλή ιδέα. Ίσως εάν με είχε ρωτήσει κάποιος σαν τον Chip Ganassi< αυτομάτως να είχα πειστεί. Είναι πανέξυπνος άνθρωπος και έχει κάνει ελάχιστες κακές επιλογές στη ζωή του. Όμως ποτέ δεν μου το ζήτησε. Έτσι βρισκόμαστε εδώ απλά συζητώντας το αντί να το υλοποιούμε.
CaD: Όμως ποτέ δεν πρέπει να λες «ποτέ». Σωστά;
ΑΖ: Ποιος ξέρει; Ακόμα είναι ένα μικρό αγόρι!
ΔΗΜΟΦΙΛΗ
