e-fuels: Τα θετικά και τα αρνητικά των συνθετικών καυσίμων

Τελικά η Γερμανία και το μπλοκ των χωρών που συντάχθηκαν μαζί της, τα κατάφεραν. Η Ε.Ε. υπέκυψε και έδωσε «παράταση ζωής» στους κινητήρες εσωτερικής καύσης, εντάσσοντας τα συνθετικά καύσιμα στο πλάνο με το οποίο θα πορευτεί η αυτοκινητοβιομηχανία μετά το 2035.

MUST READ

e-fuels και Ευρώπη: Είναι τα συνθετικά καύσιμα η δεύτερη ευκαιρία για τις μηχανές εσωτερικής καύσης;

Τα συνθετικά καύσιμα απελευθερώνουν CO2 στην ατμόσφαιρα, αλλά...

Για πολλούς αυτή η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη από τη στιγμή που το θέμα το... πήρε επ’ ώμου η κορυφαία οικονομία της Ε.Ε.. Την ίδια στιγμή θετικά την εξέλαβαν τόσο οι αυτοκινητοβιομηχανίες, κάτι που εκφράστηκε μέσα από την ανακοίνωση του ACEA, αλλά και μεγάλη μερίδα των πολιτών οι οποίοι δεν μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους να οδηγεί ένα αθόρυβο αυτοκίνητο που θα μπαίνει στην πρίζα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν εταιρείες που ακόμα και σήμερα δεν θεωρούν τα συνθετικά καύσιμα κατάλληλα για τις οδικές μεταφορές και συνεχίζουν να πιστεύουν πως τα EV είναι η μόνη βιώσιμη λύση. Μία από αυτές είναι η Volvo η οποία μέσω του CEO Jim Rowan κατέθεσε τις αντιρρήσεις της. Παρόμοια στάση έχει εκφράσει και η Volkswagen με τον CEO Thomas Schäfer.

Για το τι ακριβώς είναι τα συνθετικά καύσιμα, πώς παράγονται και ποιοι κατασκευαστές έχουν ποντάρει σε αυτά, μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο που δημοσιεύσαμε μερικές ημέρες πριν την απόφαση της Ε.Ε. Παρακάτω θα καταγράψουμε τα θετικά και τα αρνητικά τους, με τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα.  

Θετικό: Η αξιοποίηση της «χαμένης» ενέργειας από τις ΑΠΕ

Τα συνθετικά καύσιμα είναι ανθρακικά ουδέτερα ενώ την ίδια στιγμή αποτελούν έναν χρήσιμο τρόπο αποθήκευσης της περισσευούμενης ηλεκτρικής ενέργειας που προέρχεται από ΑΠΕ. Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες με άφθονη ηλιακή και αιολική ενέργεια, μία από τις οποίες μπορεί (;) να γίνει η Ελλάδα, θα είναι σε θέση να δεσμεύουν μέρος αυτής της ενέργειας και να την μετατρέπουν σε e-fuels. Υπό διαφορετικές συνθήκες αυτή η ενέργεια θα χανόταν αφού υπάρχουν δεδομένες δυσκολίες στην αποθήκευση και τη μεταφορά σε περιοχές όπου υπάρχει ανάγκη.

Αρνητικό: Η αποδοτικότητά τους

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πολύ πιο αποδοτικά κατά τη μετατροπή της ενέργειας σε κίνηση, σε σχέση με τα οχήματα που χρησιμοποιούν e-fuels. Σύμφωνα με την Volkswagen τα πολυάριθμα «βήματα» που απαιτούνται στην παραγωγή συνθετικών καυσίμων έχουν ως αποτέλεσμα μόλις το 25-30% της ενέργειας που χρησιμοποιείται να φτάνει τελικά στους τροχούς.

Είναι ένα ποσοστό αντίστοιχο με αυτό που είχε παγιωθεί για χρόνια στην αυτοκινητοβιομηχανία και το οποίο κατάφεραν οι Ιάπωνες της Toyota και της Nissan να το αυξήσουν και να το φτάσουν κοντά στο 50% χάρη στα προηγμένα υβριδικά συστήματα που ανέπτυξαν. Την ίδια στιγμή τα BEV είναι κατά πολύ πιο αποδοτικά αφού οι έρευνες έχουν δείξει ότι το 70-80% της ενέργειας που χρησιμοποιείται μετατρέπεται σε κίνηση.

Συνεπώς προκύπτει ότι η παραγωγή των e-fuels απαιτεί τεράστια ποσότητα ενέργειας από ΑΠΕ και σύμφωνα με έρευνα του περιοδικού Nature Climate Change αυτή είναι πενταπλάσια σε σχέση με την αντίστοιχη που χρειάζεται ένα αμιγώς ηλεκτρικό όχημα.

Θετικό: Η αποσύνδεσή τους από κρίσιμες πρώτες ύλες

Τα τεράστια προβλήματα τροφοδοσίας στην αυτοκινητοβιομηχανία είναι γνωστά και ταλανίζουν τον κλάδο εδώ και αρκετό καιρό. Η διαδικασία παραγωγής μπαταριών συνδέεται άμεσα με κρίσιμες πρώτες ύλες, σε αντίθεση με τους κινητήρες εσωτερικής καύσης στους οποίους στοχεύουν τα e-fuels. Ήδη τα μεγαλύτερα κοιτάσματα ορυκτών μετάλλων, στα οποία βασίζονται οι μπαταρίες, εκμεταλλεύονται κυρίως από την Κίνα και αυτό αποτελεί «κόκκινο συναγερμό» για τους Ευρωπαίους κατασκευαστές, κάτι που τονίστηκε και από τη σχετική ανακοίνωση του ACEA μετά την απόφαση για την εξαίρεση των συνθετικών καυσίμων.

Θετικό: Η εύκολη προσαρμογή στην υπάρχουσα εφοδιαστική αλυσίδα

Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των συνθετικών καυσίμων είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ίδια εφοδιαστική αλυσίδα με αυτή των ορυκτών, κάτι που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να γίνουν επενδύσεις στον συγκεκριμένο τομέα. Τα e-fuels αποθηκεύονται όπως ακριβώς το diesel και η βενζίνη, σε θερμοκρασία δωματίου, και αυτό καθιστά ευκολότερη τη μεταφορά και την αποθήκευση σε σχέση με άλλες μορφές καυσίμων, όπως για παράδειγμα το υδρογόνο.

Αρνητικό: Η τιμή τους

Πριν από λίγους μήνες η εταιρεία Zero Petroleum, την οποία διευθύνει ο πρώην τεχνικός διευθυντής της Mercedes στη Formula 1, Paddy Lowe, έβγαλε στην αγορά το πρώτο βαρέλι συνθετικού καυσίμου. Το δοχείο των 20 λίτρων κοστίζει περίπου 56.500 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι το κόστος ανά λίτρο, σε αυτή την αρχική φάση, ανέρχεται σχεδόν σε 3.000 ευρώ!

Αυτή η τιμή προφανώς και προκαλεί γέλιο σε όποιον τη διαβάζει, ωστόσο, σύμφωνα με τις προβλέψεις της e-Fuel Alliance, ενός γκρουπ εταιρειών που προωθούν τα συνθετικά καύσιμα, οι οικονομίες κλίμακας θα κάνουν τη «δουλειά» τους και θα οδηγήσουν σε πτώση του κόστους παραγωγής. Συνεπώς εκτιμούν το 2050 το e-diesel θα κοστίζει μεταξύ 1,38-2,17/ λίτρο, ενώ η e-βενζίνη θα κυμαίνεται από 1,45-2,24 ευρώ/λίτρο.

Αξίζει να τονιστεί ότι αυτές οι τιμές έχουν προκύψει με βάση την τρέχουσα φορολογία. Το τι θα γίνει σε χώρες όπως η Ελλάδα, που έχουν στηρίξει μεγάλο μέρος των κρατικών εσόδων στην αντλία, είναι μια άλλη ιστορία...

Από την άλλη το γκρουπ των μη κυβερνητικών οργανώσεων Transport & Environment δεν συμφωνεί με αυτές τις προβλέψεις και λέει ότι στο τέλος ο καταναλωτής θα πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη, στηρίζοντας την άποψη τους στην πολυπλοκότητα της παραγωγικής διαδικασίας των e-fuels.

Θετικό: Είναι πραγματικά «πράσινα»

Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται πόσο «πράσινα» είναι τα συνθετικά καύσιμα. Η απάντηση που δίνουν οι ειδικοί είναι ξεκάθαρη: Είναι πιο καθαρά σε σχέση με τα ορυκτά. Εκτός από το C02 που απορροφούν από την ατμόσφαιρα κατά την παραγωγική διαδικασία, οι έρευνες έχουν δείξει ότι εκπέμπουν λιγότερα οξείδια του αζώτου όταν «καίγονται» μέσα στον κινητήρα, σε σχέση με τη βενζίνη ή το diesel που χρησιμοποιούμε σήμερα.

Εξίσου πιο «πράσινη» θεωρείται και η διαδικασία κατασκευής ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης σε σχέση με την αντίστοιχη που εφαρμόζεται στις μπαταρίες. Το ίδιο ισχύει και για το κομμάτι της ανακύκλωσης όπου τα δεδομένα στα συστήματα μπαταριών είναι πολύ πιο πολύπλοκα.

Η λειτουργία ενός EV μπορεί να θεωρηθεί «πράσινη» μόνο όταν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που καταναλώνει προέρχεται από ΑΠΕ. Σε πρόσφατη έρευνα της E.E. το 41% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην Ευρώπη προέρχεται από ορυκτά, αν και είναι γεγονός ότι «τρέχουν» μεγάλες επενδύσεις και το ποσοστό των ΑΠΕ τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αυξηθεί.

Αρνητικό: Το... μπερδεμένο μήνυμα που στέλνουν

Οι περιβαλλοντολόγοι ισχυρίζονται ότι η απαγόρευση της Ε.Ε. για πώληση νέων οχημάτων με ΜΕΚ από το 2035, έστειλε ένα σαφές μήνυμα σε όλο τον πλανήτη: η μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων και φορτηγών μετασχηματίζεται και γίνεται ηλεκτρική. Με την εξαίρεση των e-fuels αυτό το μήνυμα «θολώνει».

Παράλληλα ξεκαθαρίζουν πως στις οδικές μεταφορές υπάρχει ήδη μια βιώσιμη λύση (εννοούν τα EV) και η τεχνολογία των συνθετικών καυσίμων πρέπει να απασχολήσει αποκλειστικά τομείς που είναι δύσκολο να απεμπλακούν από τον άνθρακα, όπως η ναυτιλία, οι αερομεταφορές και η παραγωγή χάλυβα.

Το «παράθυρο» που προσφέρουν τα e-fuels γεννά ανησυχίες σχετικά με την μεγάλη προσπάθεια που γίνεται στον τομέα των υποδομών που θα υποστηρίξουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Υπάρχουν φόβοι ότι με την ένταξη των συνθετικών καύσιμων στο σχέδιο της Ε.Ε. θα μείνει πίσω ο αγώνας δρόμου για την δημιουργία νέων σημείων φόρτισης, κάνοντας τα EV λιγότερο ελκυστικά στους υποψήφιους αγοραστές, ενώ ενδέχεται να υπάρξει αντίκτυπο και στην πολυπόθητη πτώση των τιμών τους που σήμερα φρενάρει την εμπορική τους εκτόξευση.