Τα συνθετικά καύσιμα απελευθερώνουν CO2 στην ατμόσφαιρα, αλλά...


Τι είναι τα συνθετικά καύσιμα; Πώς γίνεται η παραγωγή τους και πόσο κοστίζουν; Γιατί η Porsche πρωτοστατεί επενδύοντας σημαντικά κεφάλαια; Βρείτε τις απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα για τα e-fuels.

  • ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΡΜΠΕΑΣ, ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟ
  • 8/3/2023

Μόλις πριν από μερικές ημέρες προκλήθηκε αναστάτωση στους κόλπους της Ε.Ε., μετά την παρέμβαση των Γερμανών και των Ιταλών, με στόχο να «τορπιλίσουν» την τελική έγκριση της συμφωνίας για μηδενικές εκπομπές ρύπων (CO2) στα νέα αυτοκίνητα από το 2035.

Οι Ιταλοί, μετά και την εκλογή της νέας κυβέρνησης, είναι γνωστό ότι δεν βλέπουν θετικά το συγκεκριμένο πλάνο και το έχουν εκφράσει πολλάκις, σε έντονο ύφος, αφού θεωρούν ότι θα αποφέρει σημαντικό πλήγμα στην οικονομία τους.

Από την άλλη οι Γερμανοί όρθωσαν το ανάστημά τους την τελευταία στιγμή θεωρώντας ότι το σχέδιο δεν θα πρέπει να θέσει εκτός «κάδρου» τους κινητήρες εσωτερικής καύσης, αφού πιστεύουν ότι μπορούν να συνεχίσουν να κινούν τα αυτοκίνητα χωρίς να εκπέμπουν CO2 στην ατμόσφαιρα. Αυτό μπορεί να συμβεί με τη χρήση των συνθετικών καυσίμων, γνωστά και ως e-fuels.

«Χρειαζόμαστε τα e-fuels γιατί δεν υπάρχει εναλλακτική λύση εάν θέλουμε να λειτουργήσουμε τον στόλο των οχημάτων μας με κλιματικά ουδέτερο τρόπο», δήλωσε ο Γερμανός Υπουργός Μεταφορών Volker Wissing σε συνέντευξή του στο γερμανικό ARD και συνέχισε:

«Όποιος ασχολείται σοβαρά με την κλιματικά ουδέτερη κινητικότητα πρέπει να κρατήσει ανοιχτές όλες τις τεχνολογικές επιλογές και επίσης να τις χρησιμοποιήσει. Δεν καταλαβαίνω αυτόν τον αγώνα ενάντια στο (σ.σ. θερμικό) αυτοκίνητο και γιατί κάποιοι άνθρωποι θέλουν να απαγορεύσουν ορισμένες τεχνολογίες».

Τι είναι τα συνθετικά καύσιμα και πώς παράγονται;

Τα συνθετικά καύσιμα παράγονται με χρήση ηλεκτρικού ρεύματος, κατά τη διαδικασία ηλεκτρόλυσης, το οποίο προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με διαδικασίες που απαιτούν «απορρόφηση» CO2 από το περιβάλλον.

Τα e-fuels κατά την καύση τους στον κινητήρα απελευθερώνουν CO2 στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, η ποσότητα αυτή είναι ίση με την ποσότητα που έχει απορροφηθεί στη φάση της παραγωγής, κάτι που συνολικά κάνει το καύσιμο ανθρακικά ουδέτερο. Ουσιαστικά μιλάμε για μια κλειστή, επαναλαμβανόμενη διαδικασία η οποία βάζει τέλος στην αύξηση των επιπέδων του CO2 στην ατμόσφαιρα. 

Ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά των e-fuels;

Το βασικό επιχείρημα όσων πιστεύουν στα e-fuels, είναι ότι η χρήση τους θα σταματήσει την αύξηση των επιπέδων του CO2 στο περιβάλλον, χωρίς να εξαφανιστούν από τους δρόμους τα συμβατικά οχήματα. Παράλληλα, τα καύσιμα μπορούν να μεταφερθούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που γίνεται στα ορυκτά, οπότε δεν απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα.

Από την άλλη όσοι αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τα e-fuels τονίζουν ότι η παραγωγή τους είναι πολύ ακριβή και ενεργοβόρα. Σημειώνουν δε ότι η χρήση συνθετικών καυσίμων σε αυτοκίνητα που κινούνται με ΜΕΚ απαιτεί περίπου πέντε φορές περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, σε σχέση με την αντίστοιχη που χρειάζονται για τη λειτουργία τους τα EV.

Αυτή η ενέργεια δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και αν ξεκινήσει η παραγωγή των e-fuels σε μεγάλη κλίμακα είναι βέβαιο ότι θα πρέπει να εισαχθούν μεγάλες ποσότητες από άλλες περιοχές.

Την ίδια στιγμή υπάρχει η πλευρά εκείνων που πιστεύουν ότι η χρήση των e-fuels θα πρέπει να εξεταστεί μόνο για τομείς όπως η ναυτιλία και οι αερομεταφορές, που είναι δύσκολο να απεμπλακούν από τον άνθρακα.

Ποιος παράγει συνθετικά καύσιμα;

Εδώ και μερικά χρόνια η πλειοψηφία των κατασκευαστών έχουν ανεβάσει τον βηματισμό τους προς τον εξηλεκτρισμό των οχημάτων στη γκάμα τους. Ωστόσο, την ίδια στιγμή κάποιοι από αυτούς, μαζί με μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, επενδύουν στον τομέα των e-fuels, αφού δεν επιθυμούν να φορτώσουν τα προϊόντα τους -τουλάχιστον στο σύνολό τους- με βαριά συστήματα μπαταριών.

Μερικές από αυτές τις αυτοκινητοβιομηχανίες είναι η Porsche, η Mazda και η BMW, με την τελευταία να επενδύει 12,5 εκατ. δολ. στην startup Prometheus Fuels που ασχολείται με τα συνθετικά καύσιμα

Μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει κάποια εταιρεία να παράξει συνθετικά καύσιμα σε μεγάλη κλίμακα. Το πρώτο εργοστάσιο στον κόσμο κατασκευάστηκε το 2021 στη Χιλή με την υποστήριξη της Porsche, η οποία θεωρείται η αυτοκινητοβιομηχανία που πιστεύει περισσότερο από κάθε άλλη στα e-fuels. Στόχος του project είναι να παράγονται 550 εκατ. βαρέλια συνθετικών καυσίμων ετησίως.

Για τη συγκεκριμένη επένδυση επιλέχθηκε μια απομακρυσμένη περιοχή στην χιλιανή Παταγονία όπου οι συνθήκες ανέμου και ήλιου είναι οι ιδανικές και σύμφωνα με έρευνες απαιτείται τέσσερις φορές λιγότερη ενέργεια από άλλες τοποθεσίες για την παραγωγική διαδικασία.

Παράλληλα η Χιλή εδώ και μερικά χρόνια έχει θέσει φιλόδοξους στόχους στο πλαίσιο της εθνικής της στρατηγικής «Green Hydrogen Strategy» για το υδρογόνο. Οραματίζεται μια ηλεκτρολυτική ισχύ 5 gigawatt (GW) έως το 2025, η οποία θα αυξηθεί στα 25 GW το 2030. Ο στόχος είναι να παραχθεί το φθηνότερο υδρογόνο στον κόσμο και να γίνει η χώρα ένας από τους κύριους εξαγωγείς πράσινου υδρογόνου και των παραγώγων του.

Γιατί η Porche πρωτοστατεί στον αγώνα για την καθιέρωση των e-fuels;

Η απάντηση είναι σχετικά απλή και δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με την επιβάρυνση των οχημάτων της με μεγάλα συστήματα μπαταριών. Άλλωστε έχει αποδείξει με την Taycan ότι η φίρμα μπορεί να τα καταφέρει εξίσου καλά και όταν τα οχήματά της μπαίνουν στην πρίζα.

Ο λόγος που η Porsche επενδύει στον τομέα των συνθετικών καυσίμων είναι επειδή έρευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν το 70% των οχημάτων που έχει κατασκευάσει μέχρι σήμερα εξακολουθεί να βρίσκεται στους δρόμους. Αυτό το ποσοστό είναι σημαντικά υψηλότερο από οποιοδήποτε άλλο εμπορικό σήμα, πράγμα που σημαίνει ότι η Porsche έχει σημαντική ευθύνη να διατηρήσει αυτή την κληρονομιά και να διασφαλίσει ότι όλα αυτά τα αυτοκίνητα θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν στους δρόμους.

Συνεπώς η ανάπτυξη συνθετικών καυσίμων για τα νέα αλλά και τα παλαιότερα 911, φαίνεται υψίστης σημασίας για την Porsche. Το ίδιο ισχύει και για τη Ferrari η οποία με αφορμή τις πρόσφατες ενστάσεις των Γερμανών στο σχέδιο της E.E., αποφάσισε να υψώσει τη «φωνή» της και να ασκήσει πιέσεις ώστε να ενταχθούν τα e-fuels στην νέα εποχή που ξημερώνει. 

Εκτός από τη Χιλή, ποιες χώρες επενδύουν στα συνθετικά καύσιμα;

Την παρούσα φάση η χώρα που εμφανίζεται να προπορεύεται στο «μονοπάτι» των συνθετικών καυσίμων είναι η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός της Δυτικής Ευρώπης, η Νορβηγία. Οι Σκανδιναβοί έχουν επενδύσει μεγάλα ποσά στο project «Norsk e-Fuel» και ετοιμάζονται το 2024 να ξεκινήσουν την παραγωγή, εστιάζοντας κυρίως στα καύσιμα των αεροπλάνων.

Και όλα αυτά ενώ πριν από μερικές ημέρες ανακοινώθηκε ότι το νορβηγικό κράτος συγκέντρωσε το 2022 έσοδα ρεκόρ από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με το νορβηγικό ινστιτούτου στατιστικής SSB τα κρατικά ταμεία εισέπραξαν το ποσό των 131 δις ευρώ που είναι μακρά το υψηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ! Όμως δεν... επαναπαύονται στις δάφνες τους και σχεδιάζουν προσεκτικά την επόμενη μέρα.

Έχουν παραχθεί συνθετικά καύσιμα και αν ναι, ποια είναι η τιμή τους;

Φυσικά και έχουν παραχθεί. Στο τέλος του περασμένου έτους η Porsche σε μια ειδική εκδήλωση που έγινε στο εργοστάσιο της Χιλής φούλαρε μια 911 με συνθετικά καύσιμα. Παράλληλα έκανε γνωστό ότι οι πρώτες παρτίδες της παραγωγής θα χρησιμοποιηθούν από τη γερμανική εταιρεία στο Porsche Mobil 1 Supercup αλλά και στα οχήματα των «Experience Centers».

Λίγες ημέρες αργότερα η εταιρεία Zero Petroleum, την οποία διευθύνει ο πρώην τεχνικός διευθυντής της Mercedes στη Formula 1, Paddy Lowe, έβγαλε στην αγορά το πρώτο βαρέλι συνθετικού καυσίμου στον κόσμο. Αν νομίζετε όμως ότι είναι φθηνό, κάνετε λάθος. Όπως ανακοινώθηκε το δοχείο των 20 λίτρων κοστίζει περίπου 56.500 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι το κόστος ανά λίτρο, σε αυτή την αρχική φάση, ανέρχεται σχεδόν σε 3.000 ευρώ!

* Με πληροφορίες από το Automotive News Europe