Δέκα άγνωστες λεπτομέρειες για την εμβληματική Mercedes-Benz 600 «Grosser»

Ο Karl Middelhauve ζει στο Wisconsin και βιοπορίζεται με έναν ξεχωριστό τρόπο. Αναπαλαιώνει και συντηρεί τις Mercedes-Benz 600 «Grosser». Εκτός από το να είναι πολύ καλός στη δουλειά του, έχει και μια μοναδική ικανότητα να διηγείται ιστορίες.

H Mercedes-Benz 600 «Grosser» είναι το μοναδικό αυτοκίνητο της γερμανικής εταιρείας για το οποίο δεν υπήρξε κανένας περιορισμός στο κόστος εξέλιξης και δημιουργίας του. Κατασκευαζόταν από το 1963 έως το 1981 και ήταν ένα από τα πιο πολυτελή και περιζήτητα οχήματα για όσους μπορούσαν να το αποκτήσουν. 

Όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, η προτεινόμενη λιανική τιμή τής Mercedes-Benz 600 «Grosser» ήταν περίπου 20.000 δολάρια. Όμως, σήμερα η τιμή της ξεκινά από ποσό το οποίο είναι τρεις ή τέσσερις φορές μεγαλύτερο. Ένα προγραμματισμένο σέρβις μπορεί να κοστίσει όσα χρήματα χρειάζεται κάποιος για να αποκτήσει μια καινούργια Toyota Corolla (σημ.: στις ΗΠΑ).

Αν, δε, πρόκειται για πλήρη ανακατασκευή και αποκατάσταση, το ποσό αυτό μπορεί να είναι εξαψήφιο, ακόμα και επταψήφιο! Η Mercedes-Benz 600 είναι ένα περίπλοκο και μεγαλόπρεπές όχημα, ένα τεχνούργημα. Ας δούμε κάποια από τα χαρακτηριστικά της που δεν είναι τόσο γνωστά.

Οι ιδιοκτήτες

Μεταξύ των ιδιοκτητών της συμπεριλαμβάνονται άνθρωποι του κινηματογράφου, όπως ο Jack Nicholson, και μερικοί αντικοινωνικοί δικτάτορες οι οποίοι δεν δίσταζαν να σκοτώνουν ανθρώπους. Καθώς η Mercedes-Benz 600 «Grosser» ήταν το πολυτελέστερο και αποκρουστικά εκλεπτυσμένο (sic) όχημα στον πλανήτη για δεκαετίες, οι πλούσιοι και διάσημοι αυτού του κόσμου στριμώχτηκαν γύρω της.

Σχεδόν άπαντες το γνωρίζουν αυτό. Όπως ξέρουν ότι η «Der Grosser» ήταν το αγαπημένο αυτοκίνητο των ηγετών κρατών. Το τεράστιο και εντυπωσιακό αμάξωμά της μοιάζει σαν να λέει: «Φτωχέ, έρχομαι για να κυριαρχήσω επάνω σου και να καταλάβω το μυαλό σου εάν δεν συμφωνήσεις με αυτό». Το 2009, ο James May, ένας από τους συμπαρουσιαστές τής τηλεοπτικής εκπομπής «Top Gear» του BBC ανακοίνωσε μια λίστα με τους ιδιοκτήτες της Mercedes-Benz 600 «Grosser». Αυτή περιλάμβανε τους: Leonid Brezhnev, Fidel Castro, Nicolae Ceausescu, Idi Amin Dada, Enver Hoxha, Αυτοκράτορα Hirohito, Saddam Hussein, Mao Tse Tung και τον Στρατάρχη Josip Broz Tito. 

Άλλοι, γνωστοί ιδιοκτήτες της ήταν ο Ιρλανδός Πρόεδρος Ιamon de Valera, ο Σάχης του Ιράν Mohammad Reza Pahlavi, οι Βορειοκορεάτες Kim Il-sung και Kim Jong-il, ο Ferdinand Marcos, ο Deng Xiaoping και ο Βασιλιάς της Καμπότζης Norodom Sihanouk. Το περιοδικό «Time» αναφέρει ότι ο Βασιλιάς της Ιορδανίας Hussein παρήγγειλε μία και το ίδιο έκαναν και ο Αρχιεπίσκοπος της Κύπρου Μακάριος ο Τρίτος και ο Πρόεδρος της Ινδονησίας Suharto.

Αν νομίζετε ότι τελειώσαμε με τα ονόματα, κάνετε λάθος! Επιβεβαιωμένα, Mercedes-Benz 600 «Grosser» είχαν ο Elvis Presley, ο George Harrison, ο John Lennon, ο Hugh Hefner, ο Jay Kay (ο ιδρυτής του συγκροτήματος Jamiroquai ο οποίος αγόρασε αυτή που κατείχε η Coco Chanel) και ο Jack Nicholson. Ο τελευταίος, την απόκτησε όταν την οδήγησε για τις ανάγκες της ταινίας «Οι μάγισσες του Ήστγουικ». Μάλιστα, ο George Harrison αγόρασε την «Grosser» τού John Lennon όταν ο δεύτερος μετακόμισε από τη Βρετανία στις ΗΠΑ και είχε δύο στην κατοχή του. Αφάνταστο, δεν είναι;

Ένα κινητό υδραυλικό σύστημα

Η Mercedes-Benz 600 «Grosser» διαθέτει ένα υδραυλικό κύκλωμα το οποίο κινούσε τα πάντα στο αυτοκίνητο, από τα καθίσματα, μέχρι τα παράθυρα και την ανοιγόμενη οροφή. Ήταν εξαιρετικά περίπλοκο και πολύ ανθεκτικό και λειτουργούσε με πίεση που προερχόταν από τον κινητήρα του οχήματος. Κινούσε όλες τις θέσεις, τα παράθυρα, λειτουργούσε τον κλιματισμό, έκλεινε αυτόματα τις πλαϊνές πόρτες και αυτή του πορτμπαγκάζ και ρύθμιζε διαρκώς το ύψος της ανάρτησης.

Το υδραυλικό κύκλωμα λειτουργούσε υπό (ονομαστική) πίεση 3.200 psi και χρησιμοποιούσε ορυκτέλαιο. Οι δημιουργοί του ονειρεύονταν να δώσουν στο αυτοκίνητο ένα σύστημα απόλυτα ήσυχο το οποίο ήταν εκπληκτικό, περιγράφοντάς το με μια λέξη. Ωστόσο, αυτό ήταν πολύ ευαίσθητο και ο Middelhauve μπορεί να το επιβεβαιώσει, λέγοντάς μας: «Το πρόβλημα είναι ότι όταν παρουσιαστεί μια μικρή διαρροή, συνήθως ο ιδιοκτήτης πάει σε έναν (άπειρο) μηχανικό ο οποίος το κοιτάζει και βλέπει να ρέει ένα κόκκινο υγρό. Συνεπώς συμπληρώνει με βαλβολίνη που προορίζεται για το σύστημα μετάδοσης.

»Όμως, το υδραυλικό κύκλωμα της 600 “Grosser” χρησιμοποιεί ορυκτέλαιο και όχι συνθετικό λάδι. Αν συμπληρώνεις διαρκώς από το τελευταίο, τότε θα φθαρούν οι τσιμούχες. Χρειάζονται περίπου δύο χρόνια για να παρουσιαστεί η ζημιά και όταν συμβεί το αυτοκίνητο θα είναι σαν κόσκινο. Το λάδι θα τρέχει από τις πόρτες και θα πλημμυρίζει το πάτωμα.

»Ακόμα ένα πρόβλημα είναι ότι η χρήση λάθος υγρού μπορεί να επηρεάσει και τη λειτουργία της αντλίας. Εάν υπάρχει φθορά σε αυτή, η οποία σπρώχνει με πίεση 3.200 psi στον “νεκρό” κύλινδρο της αερανάρτησης, τότε η πίεση μπορεί να είναι διπλάσια ή και περισσότερη. Το αποτέλεσμα είναι να καταστραφεί η αντλία και το κύκλωμα να είναι ενεργό μόνο όταν λειτουργεί ο κινητήρας. Αυτό χρειάζεται χρόνια για να συμβεί, αλλά συμβαίνει. Εάν κάνεις σωστά το σέρβις και χρησιμοποιείς το κατάλληλο υγρό, τότε το υδραυλικό κύκλωμα είναι πολύ καλό».

Ωστόσο, το κύκλωμα μπορεί να σε τραυματίσει εάν δεν έχει συντηρηθεί σωστά, λόγω της μεγάλης πίεσης με την οποία λειτουργεί. Όπως λέει ο Karl Middelhauve: «Εάν τρυπήσει κάπου, ο πίδακας από το υγρό πετάγεται με μεγάλη δύναμη. Εάν σε πετύχει στο σώμα ή στο χέρι, σε κόβει όπως ένα μαχαίρι». Είναι καλό να το γνωρίζουμε…

Προσοχή στο παράθυρο

Το υδραυλικό κύκλωμα ανοίγει και κλείνει τα παράθυρα των θυρών όπως συμβαίνει στα σύγχρονα αυτοκίνητα. Ο χειρισμός τους γίνεται μέσω του αντίστοιχου διακόπτη αλλά υπάρχει διαβάθμιση στην ταχύτητα με την οποία αυτά ανεβαίνουν.

Όταν ανοίγουν, αυτό γίνεται με μια συγκεκριμένη, σταθερή ταχύτητα. Όμως όταν πρόκειται να κλείσουν, αυτή μεταβάλλεται αναλόγως της πίεσης που θα ασκήσει ο επιβάτης στον διακόπτη. Με απαλό χειρισμό η ταχύτητα είναι μικρή. Όμως όταν τον πιέσει με δύναμη, τότε η ταχύτητα γίνεται γρήγορη. Εάν κάποιος είναι αφηρημένος και έχει το χέρι του εκτεταμένο προς τα έξω (επιβάτης) ή προς τα μέσα (ενόσω στέκεται πλάι στο αυτοκίνητο) τότε είναι πιθανό αυτό να πιαστεί και να τραυματιστεί ή –ακόμα χειρότερα– να ακρωτηριαστεί!

Ξέρετε πόσο κοστίζει ένας διακόπτης παραθύρου της Mercedes-Benz 600 «Grosser» εάν χρειαστεί να αντικατασταθεί, βάσει του επίσημου τιμοκαταλόγου της εταιρείας; 11.200 δολάρια! (σημ.: περίπου 9.600 ευρώ!). Ευτυχώς, μπορεί να επισκευαστεί σε μια πιο… λογική τιμή. Επίσης, για παράδειγμα, ο διακόπτης μέσω του οποίου ο οδηγός μπορεί να ρυθμίζει το ύψος του αυτοκινήτου από το έδαφος κοστίζει 1.400 δολάρια, βάσει του επίσημου τιμοκαταλόγου (σημ.: περίπου 1.260 ευρώ). Αν νομίζετε ότι η παλιά σας S-Class είναι αυτή που σας κοστίζει πολλά χρήματα για τη συντήρηση, ξανασκεφτείτε το…

Προσοχή στους μεντεσέδες του πορτμπαγκάζ

Όπως γράψαμε ήδη, η πόρτα του χώρου αποσκευών ανοίγει και κλείνει μέσω του υδραυλικού συστήματος της 600 «Grosser». Τραβάς τον μοχλό και πετάγεται προς τα επάνω. Τον πιέζεις, χωρίς να ακουμπάς την πόρτα, και κλείνει. Γρήγορα! Αν προσπαθήσεις να πιέσεις με τα χέρια σου την πόρτα για να κλείσει, τότε μπορεί να λυγίσουν οι μεντεσέδες!

Ναι, σωστά διαβάσατε. Σε ένα τόσο ακριβό και πολυτελές όχημα μπορείς να σπάσεις την πόρτα του χώρου αποσκευών προσπαθώντας απλώς να την κλείσεις με τα χέρια σου! Όμως, ειλικρινά, πιστεύεις ότι κάποιος από τους ιδιοκτήτες της «Grosser» θα κλείσει το πορτμπαγκάζ μόνος του; («Αγαπητέ μου, οι πλούσιοι άνθρωποι δεν αγγίζουμε πράγματα. Έχουμε υπηρέτες και διακόπτες γι’ αυτό»).

Δια χειρός Paul Bracq

Τη σχεδίαση της Mercedes-Benz 600 «Grosser» ανέλαβε και ολοκλήρωσε ο Paul Bracq (φωτογραφίες). «Ποιος είναι αυτός;» είπατε; Αντί άλλων, ας αναφέρουμε ένα σύντομο βιογραφικό του. Αποφοίτησε το 1953 από τη διάσημη σχολή Καλών Τεχνών Ιcole Boulle, στο Παρίσι. Το 1957, έπειτα από την ολοκλήρωση της στρατιωτικής θητείας του, ανέλαβε επικεφαλής στο Τμήμα Προηγμένου Σχεδιασμού που είχε δημιουργήσει η Mercedes-Benz στο Sindelfingen (σημ.: κοντά στη Στουτγάρδη). 

Ήταν ο άνθρωπος που δημιούργησε τη Mercedes-Benz SL του 1960 (που έμεινε γνωστή με το ψευδώνυμο «Παγόδα») και τα σεντάν W108/109, W111 και W114/115. Το 1967, έφυγε από τη γερμανική εταιρεία και συνεργάστηκε με τον Γαλλικό Οργανισμό Σιδηροδρόμων για τον σχεδιασμό του πρώτου επιβατικού τραίνου υψηλής ταχύτητας «TGV» («Train ΰ Grande Vitesse»).

Από το 1970 ως το 1974 εργάστηκε ως επικεφαλής Σχεδιασμού στην BMW και είναι ο άνθρωπος που ενέκρινε τη μορφή της Σειράς 5 πρώτης γενιάς («Ε12», παρουσιάστηκε το 1972), της 2002 Turbo, της Σειράς 3 πρώτης γενιάς («E21», παρουσιάστηκε το 1975), της Σειράς 6 πρώτης γενιάς («E24», παρουσιάστηκε το 1976), καθώς και της Σειράς 7 πρώτης γενιάς («E23», παρουσιάστηκε το 1977).

Πέραν αυτών, σχεδίασε το πρωτότυπο BMW Turbo («Ε25») το οποίο παρουσιάστηκε για να τιμηθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες που έγιναν στο Μόναχο το 1972. Από αυτό, προέκυψε η Μ1, το πρώτο supercar της βαυαρικής εταιρείας το οποίο παρουσιάστηκε το 1978. 

To 1974, o Paul Bracq άρχισε να συνεργάζεται με την Peugeot για την οποία σχεδίαζε το εσωτερικό των μοντέλων της για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Σήμερα (σημ.: 2021), ο 88χρονος πλέον Bracq ζει στη Γαλλία και είναι ένας καταξιωμένος ζωγράφος διεθνώς. Επίσης, είναι κριτής και αξιολογητής αυθεντικότητας των παλαιών οχημάτων που λαμβάνουν μέρος σε εκδηλώσεις «Concours d'Elegance». «Ποιος είναι;», ρωτήσατε;

Η εμπρός ανάρτηση

H εμβληματική Mercedes-Benz είχε ανεξάρτητη ανάρτηση εμπρός η οποία ήταν υδροπνευματική. Ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε αυτό σε μοντέλο της γερμανικής εταιρείας και ήταν καινοτομία. Ας μην ξεχνάμε ότι το αυτοκίνητο παρουσιάστηκε το 1963 και η Mercedes-Benz δεν είχε τη φήμη του τεχνολογικά πρωτοπόρου την οποία έχει στις ημέρες μας. Τότε, αργούσε πολύ να αποδεχτεί και να υιοθετήσει νέες τεχνικές. Ήταν το μόνο όχημά της στο οποίο τοποθετήθηκε αυτού του τύπου η ανάρτηση εκείνη την εποχή.

Πολύ δύσκαμπτο πλαίσιο

Η Mercedes-Benz 600 «Grosser» είναι ένα μεγάλο και βαρύ όχημα, κάτι που σου δίνει την εντύπωση ότι θα είναι σχετικά «εύπλαστο». Όμως, αυτό δεν ισχύει στην πραγματικότητα. Ο Karl Middelhauve αναφέρεται σχετικά: «Λόγω του όγκου της και της κατασκευής της, το πλαίσιο είναι πιο δύσκαμπτο από αυτό της Mercedes-Benz 300 Sedan του 1967. Αν πας να αλλάξεις τον εμπρός τροχό τότε σηκώνεται και ο πίσω, στην ίδια πλευρά. Τόσο στιβαρή και σταθερή είναι η 600 “Grosser”. Ο χάλυβας είναι παντού. Δεν έχω δει καμία να έχει σκουριάσει, απλώς δεν μπορεί να συμβεί αυτό».

Κάθε τμήμα της, εξωτερικά και εσωτερικά, είναι χειροποίητο φινιρισμένο με το χέρι. Κάθε αυτοκίνητο έχει τα δικά του, αποκλειστικά στοιχεία που το κάνει μοναδικό. Λεπτομέρεια: Το αστέρι, το σήμα της Mercedes-Benz, το οποίο βρίσκεται στο αμάξωμά της είναι κατά 20% μεγαλύτερο από αυτό που τοποθετούνταν στα υπόλοιπα μοντέλα της εταιρείας εκείνη την περίοδο. Αυτό έγινε επειδή η Mercedes-Benz 600 «Grosser» ήταν ογκωδέστερη και έπρεπε να είναι αναλογικό σε διαστάσεις.

Η κόρνα και η… μπουρού!

Το αυτοκίνητο είχε δύο κόρνες οι οποίες χρησιμοποιούνταν για διαφορετικές περιστάσεις. Ο διακόπτης γι’ αυτές ήταν εσωτερικά του τιμονιού σε ένα περίπου οβάλ πλαίσιο. Πατώντας το από τη μία πλευρά παραγόταν κανονικός ήχος κόρνας, πατώντας το από την άλλη είχες τον ήχο του… υπερωκεανείου «Queen Mary»!

O υδραυλικά κινούμενος εξαεριστήρας

Το καπάκι του εξαεριστήρα εμπρός από το παρμπρίζ είναι βαμμένο στο χρώμα του αμαξώματος και ανοιγοκλείνει μέσω του υδραυλικού κυκλώματος. Το μόνο που έχει να κάνει ο οδηγός είναι να πιέσει τον αντίστοιχο διακόπτη στο ταμπλό. Βεβαίως, αυτό μπορεί να καταλήξει να γίνει… παιχνίδι. Όσο είσαι σταματημένος στο φανάρι, αρχίζεις να πιέζεις τον διακόπτη μόνο και μόνο για να βλέπεις το καπάκι να σηκώνεται και να ξανακλείνει!

Το «χειρόφρενο» είναι τοποθετημένο στην κλασική θέση για Mercedes-Benz, επί δεκαετίες. Αριστερά, στα πεντάλ. Ωστόσο, απελευθερώνεται αυτόματα όταν ο οδηγός βάλει τον μοχλό ταχυτήτων του αυτόματου κιβωτίου στη θέση «D». Αν αυτό δεν σας εντυπωσιάζει, θυμηθείτε ότι πρόκειται για ένα όχημα του 1963. Αν μπορείτε, κάν’ τε το ίδιο με τη Chevrolet Corvette εκείνης της χρονιάς!

Το υδραυλικό σύστημα κλείνει αυτόματα τις πόρτες σε περίπτωση που ο επιβάτης δεν το έχει κάνει καλά. Μόλις το αυτοκίνητο αρχίσει να κινείται, κλειδώνουν. Άλλα στοιχεία του εξοπλισμού είναι ο διακόπτης που ρυθμίζει την πίεση στην ανάρτηση, άρα και την άνεση.

Τέλος, το αυτοκίνητο διαθέτει ένα εκπληκτικό σετ το οποίο περιλαμβάνει εργαλεία τα οποία επιτρέπουν να ρυθμίσεις τα καθίσματα εάν χαλάσει το υδραυλικό σύστημα, τέσσερις μικρές ξύλινες σφήνες για να διατηρήσεις τα παράθυρα κλειστά σε αυτή την περίπτωση, καλώδια, ντίζες, ανταλλακτικό εύκαμπτο υδραυλικό σωλήνα, ένα φυλλάδιο οδηγιών και ένα δοχείο λαδιού. Το κόστος του κιτ είναι περισσότερο από 3.000 δολάρια (περίπου 2.600 ευρώ).

Η πεμπτουσία της εξατομίκευσης

Από το 1963 ως το 1981, η Mercedes-Benz κατασκεύασε 2.677 μονάδες του μοντέλου. Από αυτές, μόνο οι 428 ήταν η έκδοση «Pullman», η διάσημη έκδοση με το επιμηκυσμένο μεταξόνιο. Από αυτές, οι 304 ήταν τετράθυρες και οι 128 είχαν έξι πόρτες και τρεις σειρές καθισμάτων.

Η εταιρεία κατασκεύασε 59 μονάδες στην έκδοση «Landaulet», δηλαδή με μαλακή ανοιγόμενη οροφή πάνω από τα κεφάλια των πίσω επιβατών και 41 θωρακισμένες. Επίσης, κατασκεύασε και μία την οποία δώρισε στο Βατικανό για να μεταφέρει τον Πάπα. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε και αυτή που αποτέλεσε το πρωτότυπο του μοντέλου το οποίο δημιουργήθηκε το 1965.

Αντίο Mercedes-Benz 600 «Grosser». Είναι σίγουρο ότι δεν θα ξαναδούμε αυτοκίνητο που να κατασκευαστεί με τον τρόπο, τη φιλοσοφία και την οικονομική ελευθερία όπως εσύ.