Citroen DS: Σαν σήμερα γεννήθηκε μια «Θεά»

Ήταν 5 Οκτωβρίου 1955 όταν οι επισκέπτες του Σαλονιού Αυτοκινήτου του Παρισιού, που πραγματοποιούνταν στο «Grand Palais des Expositions» (έναν ιστορικό χώρο), θα κεραυνοβολούνταν από την ύπαρξη ενός νέου μοντέλου, της Citroen DS.

Το ίδιο θα συνέβαινε και για τα στελέχη των λοιπών αυτοκινητοβιομηχανιών και τους δημοσιογράφους. H DS, ένα όχημα που η κατασκευή του κρατήθηκε μυστική από τη δημοσιότητα σε μεγάλο βαθμό, έμοιαζε σαν «να ήρθε από άλλον πλανήτη», σαν να μην άνηκε σε αυτόν εδώ.

Σίγουρα, δεν άνηκε στο ως τότε υπαρκτό αυτοκινητικό γίγνεσθαι, δεν ταίριαζε με κανένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του ως τότε (αλλά και έκτοτε). Μια ματιά στα οχήματα που την πλαισίωναν τότε στον χώρο έδειχνε οφθαλμοφανώς πόσο «αταίριαστη» ήταν στον κόσμο μας. Ή πόσο παράταιρος ήταν αυτός στον δικό της.

Ήταν η εποχή όπου ο κόσμος, έχοντας ακόμη πρόσφατη την καταστροφή από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, προσπαθούσε να εξορκίσει τις δυσάρεστες καταστάσεις οραματιζόμενος. Και στη Citroën υπήρχαν άνθρωποι με όραμα.

Κυρίως, υπήρχαν άνθρωποι με ταλέντο και με διάθεση να προσπαθήσουν να το υλοποιήσουν. Η συνύπαρξη των André Lefebvre και Flaminio Bertoni ήταν το ουσιαστικό συστατικό υλικό για τη δημιουργία της DS. Ο συνδυασμός ενός αεροναυπηγού και ενός γλύπτη, αντίστοιχα, δεν θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα κάτι τετριμμένο.

Η ονομασία

Κωδικοποιημένη, αποτελούμενη από αρχικά αλλά ομόηχη με έννοιες. Ο αρχικός χαρακτηρισμός «ID» παρέπεμπε στην ιδέα («idée»), αυτός που επικράτησε περιείχε «θεϊκή» συμπαραδήλωση. Η DS («Déesse»), όριζε ότι μια τετράτροχη «θεά» θα κυκλοφορούσε ανάμεσα στους (τετράτροχους) «θνητούς». Ωστόσο, η δημιουργία της DS δεν ήταν μια εύκολη διαδικασία.

Ως πρόγραμμα, ξεκίνησε πριν τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με σκοπό τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου το οποίο θα αντικαθιστούσε την (επίσης πρωτοποριακή για την εποχή της) Traction Avant. Το πρόγραμμα εξέλιξης προσδιορίστηκε με την κωδική ονομασία «VGD» («Voiture á Grand Diffusion») αλλά διακόπηκε εξαιτίας του πολέμου. Συνεχίστηκε στις αρχές του 1950 όταν ο Flaminio Bertoni ανέλαβε να διαμορφώσει το αμάξωμα και το εσωτερικό του και να μετατρέψει τον «ιπποπόταμο» (όπως ήταν το παρατσούκλι των πρωτότυπων οχημάτων) σε «θεά». 

Βεβαίως, το σχήμα της DS είναι ο ένας τομέας. Ο δεύτερος έχει να κάνει με τα μηχανικά μέρη της. Η επιλογή να μεταφερθούν κάποιες πρακτικής της αεροναυπηγικής σε ένα αυτοκίνητο ήταν επιλογή του André Lefebvre. Η ελαιοπνευματική ανάρτησή της (δημιούργημα του Paul Magès), το ημιαυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων, το σύστημα πέδησης, οι καινοτομίες που εισήγαγε το νέο μοντέλο στην Αυτοκίνηση γενικότερα,το σχήμα της, όλα την έκαναν να είναι διαφορετική.

Στο αρχικό πλάνο προβλεπόταν να υπάρχει κάτω από το καπό της ένας καινούργιος εξακύλινδρος επίπεδος, αερόψυκτος κινητήρας αλλά τελικά απορρίφθηκε για λόγους κόστους. Έτσι, η DS άρχισε να διατίθεται αρχικά με τετρακύλινδρο χωρητικότητας 1,9 λίτρων μέγιστης ισχύος 75 PS. Στην πορεία των είκοσι ετών που έμεινε σε παραγωγή (ως το 1975), ο κινητήρας της αναβαθμίστηκε σταδιακά σε δίλιτρο, σε 2,1 λίτρων μέγιστης ισχύος 109 ίππων και το 1973 σε 2,3 λίτρων ο οποίος απέδιδε μέγιστη ισχύ 141 ίππους με τη χρήση συστήματος ψεκασμού βενζίνης. 

«Το αυτοκίνητο του αιώνα»

Ο Karl Benz εφηύρε το αυτοκίνητο, ο Henry Ford το έκανε κοινό κτήμα (με το Model T), όμως η Citroën ήταν αυτή που έδειξε ότι μπορεί να είναι κάτι πραγματικά ξεχωριστό. Η DS ήταν μοναδική και χώρισε την Αυτοκίνηση του προηγούμενου αιώνα σε δύο μέρη.

Στην εποχή πριν και μετά από αυτή. Η παρακαταθήκη που άφησε ήταν σημαντική τόσο για τον βιομηχανικό κλάδο όσο και για τη γαλλική εταιρεία. Ωστόσο, ούτε ο πρώτος ούτε η δεύτερη μπόρεσαν να την αξιοποιήσουν στο έπακρο. Κανένα άλλο όχημα δεν κατάφερε να πλαισιώσει την DS αναφορικά με τη ρηξικέλευθη δημιουργία της. Κανένα άλλο έκτοτε δεν μπόρεσε να αλλάξει τόσο πολύ την εικόνα του αυτοκινήτου.

Η DS υπήρξε αλλά δεν είχε ουσιαστική συνέχεια. Η προσπάθεια των ανθρώπων της Citroën να επαναλάβουν το εγχείρημά της έπειτα από αυτή ήταν περιορισμένη και μάλλον «χλιαρή» ως προς το αποτέλεσμα. Τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η γαλλική εταιρεία και η αναγκαιότητα για να υπάρξει κερδοφορία την έκαναν να στρέφεται σε πιο συμβατικά σχήματα και λύσεις.

Όμως η ιστορία έχει καταγράψει την DS και –κατ’ αντιστοιχία–, η DS έχει γράψει την ιστορία. Το στερεότυπο που την ακολουθεί είναι ότι πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που «ήρθε από το μέλλον». Ένα μέλλον το οποίο το προσδιόρισε στην εποχή της αλλά το οποίο χρειάζεται μια χρονοβόρα διαδικασία για να επιτευχθεί.