Διόδια στο Κέντρο: Τι ισχύει στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες – Που εφαρμόζονται


Τα αστικά διόδια έχουν ήδη εφαρμογή από το 2007 στην ΕΕ με ορατά αποτελέσματα στη μείωση της ρύπανσης και του κυκλοφοριακού. Προϋπόθεση της επιτυχούς εφαρμογής οι προσφορά εναλλακτικών μορφών μετακίνησης στους πολίτες.  

  • 19/10/2021

Θέμα διοδίων στο κέντρο της Αθήνας άνοιξε η κυβέρνηση, έπειτα από δηλώσεις του ΥΜΕ κ. Κώστα Α. Καραμανλή σχετικά με τα μέτρα του νέου δακτυλίου.

Ο κύριος υπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δήλωσε πώς όλα «είναι ανοικτά», τονίζοντας πώς η εφαρμογή διοδίων στο κέντρο μια μεγαλούπολης είναι μια πάγια τακτική στις ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να υπάρξει αποσυμφόρηση και να μειωθεί η ρύπανση.

Βεβαίως, όλο αυτό είναι κάτι που σηκώνει πολύ μεγάλη κουβέντα και κυρίως για το εάν παρέχονται στους πολίτες που θέλουν να επισκεφτούν το κέντρο εναλλακτικοί τρόποι και κυρίως αξιόπιστα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, προκειμένου να αφήσουν στο σπίτι τους το αυτοκίνητο.

Τι ισχύει σε Ευρωπαϊκές πόλεις

Σε ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν τις υποδομές, ήδη εφαρμόζεται αυτό το μέτρο των διοδίων, μια διαδικασία που γίνεται με πομποδέκτες στην είσοδο του δακτυλίου, ενώ έχουν ορισθεί και ζώνες χαμηλών εκπομπών ρύπων, κάτι που σημαίνει ότι απαγορεύεται η είσοδος σε ρυπογόνα αυτοκίνητα. Κοινός στόχος είναι η μείωση της συμφόρησης, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ηχορύπανσης, αλλά και της προστασίας ιστορικών κτιρίων από τους ρύπους. Πρωτίστως, της υγείας των πολιτών, καθώς η μόλυνση της ατμόσφαιρας και του αέρα που εισπνέεται οφείλεται σε ένα μεγάλο ποσοστό από τις εκπομπές των κυκλοφορούντων οχημάτων.

Σημειώνεται πώς, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, σύμφωνα με μελέτες, έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία, που κοστίζει σχεδόν 100 δισεκατομμύρια ευρώ, ή 1% του ΑΕΠ της ΕΕ, ετησίως!

Ποιες είναι οι ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν εφαρμόσει αστικά διόδια

Τρείς είναι οι ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν επιβάλει αστικά διόδια, το Λονδίνο, η Στοκχόλμη και το Μιλάνο, ενώ το Γκέτεμποργκ έχει επιβάλει χρεώσεις για την είσοδο σε «Ζώνες χαμηλών ρύπων» με αποτέλεσμα μείωση της κίνησης κατά 12%.

Λονδίνο

Σύστημα διοδίων που είναι σε εφαρμογή από το 2003, με το αντίτιμο να έχει αυξηθεί από τις 5 λίρες στις 11,5 λίρες το 2014 προκειμένου να έχεις πρόσβαση στο κέντρο του Λονδίνου. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, αποτέλεσμα ήταν η μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης κατά 14% από την πρώτη χρονιά, 16% το 2006, ενώ το 2008 επιπλέον μείωση κατά 21%.

Σημαντική ήταν και η μείωση των ατυχημάτων στο κέντρο του Λονδίνου, αρχικά κατά 9%, ενώ μείωση 2% έως 5% καταγράφθηκε για κάθε χρόνο ισχύος του μέτρου.

Σε ότι αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση, οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα σημείωσαν πτώση κατά 16%, ενώ η κίνηση με τα ΜΜΜ (κυρίως λεωφορεία) αυξήθηκε κατά 38%, τα τέσσερα πρώτα χρόνια από την εφαρμογή του μέτρου.

Το όλο project κόστισε 160 εκατομμύρια λίρες και το ετήσιο κόστος συντήρησης φθάνει τα 90 εκατομμύρια λίρες. Ωστόσο, πρόκειται για μια κερδοφόρο επένδυση, καθώς το 2012 τα ακαθάριστα κέρδη από τα διόδια ξεπέρασαν τα 138 εκατομμύρια λίρες.

Στοκχόλμη

Από το 2007 λειτουργεί σύστημα διοδίων στο κέντρο της Στοκχόλμης. Μπορεί να κόστισαν στη σουηδική κυβέρνηση περίπου 207 εκατομμύρια ευρώ, ωστόσο το αποτέλεσμα είναι θετικό: Η μείωση της κίνησης το 2007 πλησίασε στο 21%, ενώ από 18% μέχρι και 20% ήταν η αντίστοιχη μείωση τις επόμενες χρονιές. Σημαντική και η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς από το 2007 έως το 2011 καταγράφθηκε πτώση κατά 13%.

Μιλάνο

Από το 2007 έχει εφαρμοσθεί το μέτρο των αστικών διοδίων στο Μιλάνο, έστω και εάν η ζώνη που εφαρμόζεται είναι μικρότερη σε σχέση με το Λονδίνο και τη Στοκχόλμη. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ήταν θετικά: η μείωση της κυκλοφορίας που σημειώθηκε έφθασε το 36,8% το 2014, με παράλληλη αύξηση χρήσης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (12,5%).

Η εφαρμογή διοδίων λειτούργησε αποτρεπτικά σε κάποιους πολίτες, η οποίοι επέλεξαν εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης, αφήνοντας το αυτοκίνητό τους και επιλέγοντάς Μέσα όπως το ποδήλατο, η χρήση του οποίου σημείωσε αύξηση έως και 5,8%.

Αποτέλεσμα, εξίσου σημαντικό της επιβολής αστικών διοδίων για το χρονικό διάστημα 2007-2011 στο Μιλάνο είναι μείωση των ατυχημάτων κατά 21,3% και των εκπομπών ρύπων (PM10) κατά 15%.

Συνεπώς

Το θέμα επιβολής διοδίων στο κέντρο της Αθήνας είναι ένα τεράστιο ζήτημα που απαιτεί αξιόπιστες μελέτες προκειμένου να επιτευχθεί το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, που είναι η αποσυμφόρηση και η μείωση της ρύπανσης, προσφέροντας εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης στους πολίτες.

Η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου είναι δύσκολο να υποστηριχθεί από τις υπάρχουσες υποδομές των ΜΜΜ και μάλλον περισσότερα προβλήματα θα δημιουργήσει, παρά θα λύσει. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές που θα προσφέρουν αποσυμφόρηση και θα μειώσουν τη ρύπανση της ατμόσφαιρας είναι σε θετική κατεύθυνση, κοινός παρονομαστής όλων είναι και η βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Ωστόσο, στην εξίσωση θα πρέπει να μπει και το συνολικό κόστος που θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό η δημιουργία υποδομών υποστήριξης ενός τέτοιου μέτρου, το οποίο στην Στοκχόλμη, το 2007, όπως προαναφέρθηκε άγγιξε τα 207 εκατομμύρια. Έτσι για να ξέρουμε γιατί μιλάμε…